معرفی عضله اسپاینالیس (Spinalis)

مقدمه

عضله اسپاینالیس (Spinalis) یکی از عضلات حیاتی و عمیق در ستون فقرات است که نقش مهمی در حفظ وضعیت عمودی بدن و حرکات مختلف آن ایفا می‌کند. این عضله جزئی از گروه عضلات اکسپنسرهای ستون فقرات است که شامل عضلات دیگری مانند ایلیوکوستالیس و لونگوس نیز می‌شود. در این مقاله، به بررسی و تحلیل جامع عضله اسپاینالیس پرداخته می‌شود. ابتدا محل قرارگیری این عضله و ویژگی‌های آن موردبررسی قرار خواهد گرفت. سپس سر ثابت و سر متحرک عضله اسپاینالیس را شرح می‌دهیم و به سیستم عصب‌رسانی و خون‌رسانی آن خواهیم پرداخت.

در ادامه، عملکرد این عضله ازنظر آناتومی و بیومکانیک، آسیب‌های ممکن و دلایل بروز آنها و درنهایت بهترین حرکات برای تقویت عضله اسپاینالیس بررسی خواهند شد. این اطلاعات می‌تواند برای متخصصان علوم ورزشی و کسانی که به‌سلامت و عملکرد بدن خود اهمیت می‌دهند، بسیار مفید باشد.با مقاله ی دکتر حوصله همراه ما باشید.

عضله اسپاینالیس (Spinalis) چیست؟

عضله اسپاینالیس یکی از عضلات عمقی و اصلی در ستون فقرات است که به‌عنوان بخشی از گروه عضلات اکسپنسرهای ستون فقرات عمل می‌کند. این عضله در کنار عضلات دیگر مانند ایلیوکوستالیس و لونگوس به حفظ وضعیت عمودی بدن و حرکت‌های مختلف ستون فقرات کمک می‌کند. اسپاینالیس در قسمت میانی و بالای ستون فقرات قرار دارد و از ناحیه گردنی تا قسمت فوقانی کمر امتداد می‌یابد. این عضله عمدتاً مسئول اکستنشن (خم شدن به عقب) ستون فقرات و حفظ وضعیت بدن در حالت ایستاده است. علاوه بر این، اسپاینالیس در حرکات جزئی چرخشی و خم شدن ستون فقرات نیز نقش دارد.

این عضله به‌صورت گروهی و در کنار سایر عضلات عمقی، به‌ویژه عضلات اکستنشن و پشتیبانی‌کننده، کمک می‌کند تا بدن بتواند در برابر نیروی گرانش مقاومت کند و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.

محل قرارگیری عضله اسپاینالیس (Spinalis)

عضله اسپاینالیس عضله‌ای عمقی و اصلی در ستون فقرات است که به‌عنوان بخشی از گروه عضلات اکسپنسرهای ستون فقرات شناخته می‌شود. عضله اسپاینالیس به‌عنوان عضله داخلی‌تر و نزدیک‌تر به ستون مهره‌ها نسبت به سایر عضلات، مسئولیت حفظ وضعیت عمودی بدن و انجام حرکات مختلف ستون فقرات را دارد. این عضله به‌طور عمده در نواحی گردنی، توراکال و سر قرار دارد و از زوائد خاری مهره‌ها در این نواحی به یکدیگر متصل می‌شود. با این ساختار، اسپاینالیس از نیروی گرانش حمایت کرده و به جلوگیری از خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات کمک می‌کند.

محل قرارگیری عضله اسپاینالیس در ستون فقرات در قسمت گردن (ناحیه سرویکال)، بخش اسپاینالیس سرویکالیس (Spinalis cervicis) قرار دارد و به زوائد خاری مهره‌های گردنی متصل می‌شود. این بخش از عضله به حفظ حالت عمودی سر و گردن و انجام حرکات جزئی خم و راست کردن آن کمک می‌کند. در قسمت میانه پشت که ناحیه توراکال نامیده می‌شود، بخش اسپاینالیس توراکالیس (Spinalis thoracis) قرار دارد. این قسمت از عضله به زوائد خاری مهره‌های تیغه‌ای متصل است و مسئولیت حفظ وضعیت صاف و پایداری قسمت بالای پشت و قفسه سینه را بر عهده دارد. همچنین، در قسمت سر، اسپاینالیس کاپیتولیس وجود دارد که در ناحیه پایه جمجمه و پشت سر قرار می‌گیرد و به زوائد خاری مهره‌های گردنی متصل می‌شود.

عضله اسپاینالیس در کنار دیگر عضلات مشابه در ستون فقرات، همچون ایلیوکوستالیس و لونگوس، مسئول حرکت‌های پیچیده و متنوعی است که شامل اکستنشن (خم شدن به عقب)، چرخش و حرکت‌های جانبی ستون فقرات است. این عضله به‌طور خاص در حفظ وضعیت صحیح بدن و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از فشارهای زیاد یا حرکات نادرست اهمیت دارد. عدم تقویت یا ضعف این عضله می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند کاهش دامنه حرکتی و افزایش خطر آسیب در اثر فعالیت‌های روزمره شود؛ بنابراین، شناخت محل قرارگیری و عملکرد عضله اسپاینالیس برای کسانی که به‌سلامت و عملکرد مناسب ستون فقرات خود اهمیت می‌دهند، بسیار مهم است.

بررسی سر ثابت اسپاینالیس (Spinalis)

سر ثابت عضله اسپاینالیس به بخش‌هایی از مهره‌ها و ساختارهای استخوانی خاص در ستون فقرات متصل می‌شود که باعث پایداری و نگهداری موقعیت این عضله در حین فعالیت‌های مختلف می‌گردد. درواقع، سر ثابت این عضله به زوائد خاری مهره‌های پایین‌تر و بیشتر در نواحی میانه و بالای پشت متصل است. این اتصال به عضله این امکان را می‌دهد که پایه‌ای محکم برای فعالیت‌های حرکتی ستون فقرات ایجاد کند. به‌طور خاص، سر ثابت اسپاینالیس می‌تواند به زوائد خاری مهره‌های توراکال (ناحیه میانه پشت) و برخی از مهره‌های گردنی متصل شود.

سر ثابت اسپاینالیس به‌طور عمده برای حفظ و نگهداری ساختار ستون فقرات در وضعیت ایستاده و حمایت از آن در برابر فشارهای بیرونی و حرکات ناگهانی استفاده می‌شود. این بخش از عضله به‌عنوان نقطه‌ای برای اتصال عضله به مهره‌های ثابت عمل می‌کند و با ایجاد مقاومت در برابر نیروی گرانش و حفظ وضعیت بدن در حالت عمودی، از آسیب به ستون فقرات جلوگیری می‌کند. ازآنجایی‌که اسپاینالیس بخشی از گروه عضلات اکسپنسرهای ستون فقرات است، سر ثابت آن در تأمین پایداری و استحکام این بخش از بدن نقشی کلیدی دارد.

سر ثابت عضله اسپاینالیس به دلیل اتصال خود به زوائد خاری و استخوان‌های ستون فقرات، در برابر نیروی کششی و تغییرات حرکتی مقاومت می‌کند و به‌طور هم‌زمان باعث تقویت قدرت عضلانی و پشتیبانی از حرکت‌های مختلف می‌شود. این ویژگی ازآن‌جهت اهمیت دارد که در فعالیت‌های ورزشی یا حتی حرکات روزمره، ستون فقرات نیاز به حمایت و تعادل دارد تا از آسیب‌ و مشکلات عضلانی جلوگیری شود. این سر ثابت، در ترکیب با سر متحرک و دیگر عضلات مشابه، عملکردی هماهنگ برای ایجاد حرکات کنترل‌شده و ایمن در بدن دارد.

بررسی سر متحرک اسپاینالیس (Spinalis)

سر متحرک اسپاینالیس به‌عنوان یک بخش مهم از سیستم عضلانی، در چرخش و حرکت‌های جزئی ستون فقرات نقش دارد. این سر که به‌طور مستقیم به زوائد خاری مهره‌های بالاتر متصل است، در پاسخ به انقباض عضله، باعث کشیده شدن و بلند شدن مهره‌های بالا می‌شود. به همین دلیل، این بخش از عضله اسپاینالیس می‌تواند به عملکرد دقیق و هماهنگ درحرکت‌های انعطاف‌پذیر ستون فقرات کمک کند و قدرت و ثبات لازم برای حرکت‌های پیچیده و حفظ وضعیت بدن را فراهم آورد.

عملکرد سر متحرک اسپاینالیس در ترکیب با سر ثابت و دیگر عضلات مشابه در ستون فقرات، به هماهنگی و حمایت از حرکت‌های ایمن و مؤثر ستون فقرات کمک می‌کند. سر متحرک اسپاینالیس به عضله این امکان را می‌دهد تا در هنگام فعالیت‌های مختلف، ازجمله ورزش، ایستادن طولانی‌مدت و حرکات چرخشی، به پشتیبانی و حرکت صحیح ستون فقرات بپردازد. این بخش از عضله همچنین نقش مهمی در تنظیم و حفظ تعادل بدن دارد که برای انجام حرکات روزمره و فعالیت‌های ورزشی ضروری است.

سیستم عصب­‌رسانی اسپاینالیس (Spinalis)

سیستم عصب‌رسانی عضله اسپاینالیس از طریق عصب‌های نخاعی صورت می‌گیرد. این عضله جزو گروه عضلات اکسپنسرهای ستون فقرات است که توسط عصب‌های پشت (دوره‌های خلفی) نخاعی تغذیه می‌شود. عصب‌های نخاعی از ریشه‌های عصبی خلفی منشعب می‌شوند و به عضلات عمیق و عمودی ستون فقرات مانند اسپاینالیس، ایلیوکوستالیس و لونگوس عصب‌رسانی می‌کنند. این عصب‌ها به‌ویژه در نواحی گردن (سرویکال) و پشت (توراکال) تأمین‌کننده‌ عصب‌رسانی این عضله هستند.

در سیستم عصب‌رسانی اسپاینالیس، عصب‌های نخاعی به‌صورت مستقیم به زوائد خاری مهره‌ها و عضلات متصل می‌شوند و با ارسال سیگنال‌های عصبی، امکان انقباض و کشش عضله را فراهم می‌کنند. این عصب‌ها به‌طورکلی از ریشه‌های عصبی خلفی خارج می‌شوند و به عضلات در نواحی مختلف ستون فقرات مانند ناحیه گردنی و ناحیه میانه پشت (توراکال) عصب‌رسانی می‌کنند. عصب‌های نخاعی که عضله اسپاینالیس را عصب‌رسانی می‌کنند، مسئول کنترل و تنظیم حرکات ستون فقرات و حفظ وضعیت عمودی بدن هستند.

عصب‌رسانی صحیح و سالم عضله اسپاینالیس برای انجام حرکت‌های طبیعی و مؤثر ستون فقرات و همچنین برای جلوگیری از مشکلات عضلانی بسیار مهم است. اختلالات در عصب‌رسانی می‌توانند منجر به ضعف عضلانی شوند. این سیستم عصب‌رسانی نقش حیاتی در هماهنگی حرکت‌های پیچیده بدن و پایداری آن دارد، به‌ویژه در فعالیت‌هایی که نیاز به قدرت و تعادل ستون فقرات دارند.

سیستم خون­‌رسانی اسپاینالیس (Spinalis)

سیستم خون‌رسانی عضله اسپاینالیس از طریق شریان‌ها و رگ‌های خونی کوچک و تخصصی که به قسمت‌های مختلف ستون فقرات و عضلات اطراف آن می‌رسند، تأمین می‌شود. خون‌رسانی به این عضله عمدتاً از طریق شریان‌های بین‌دنده‌ای، شریان‌های نخاعی و شریان‌های پشتی فراهم می‌شود. این شریان‌ها خون غنی از اکسیژن را به عضله اسپاینالیس می‌رسانند تا عملکرد صحیح و انقباضات مؤثر آن تضمین شود.

در ناحیه گردن (سرویکال)، شریان‌های پشتی گردن و شریان‌های نخاعی که از شریان‌های اصلی گردنی منشعب می‌شوند، به عضله اسپاینالیس خون‌رسانی می‌کنند. این شریان‌ها به همراه شریان‌های دیگر، خون را به بافت‌های اطراف مهره‌ها و عضلات عمقی ستون فقرات می‌فرستند. در ناحیه میانه پشت (توراکال)، خون‌رسانی به اسپاینالیس از طریق شریان‌های بین‌دنده‌ای و شریان‌های نخاعی تأمین می‌شود که از شریان‌های قفسه سینه منشعب می‌شوند و به زوائد خاری مهره‌ها و عضلات متصل می‌گردند.

در ناحیه پایین‌تر کمر (لومبار)، شریان‌های نخاعی و شریان‌های بین‌دنده‌ای که از شریان‌های اصلی کمر منشعب می‌شوند، مسئول خون‌رسانی به عضله اسپاینالیس هستند. این رگ‌های خونی با تأمین مواد مغذی و اکسیژن، نقش مهمی در حفظ عملکرد و سلامت عضله ایفا می‌کنند. عملکرد مؤثر سیستم خون‌رسانی عضله اسپاینالیس برای حرکت‌های مداوم و فعالیت‌های ورزشی بسیار مهم است؛ چراکه تأمین خون کافی به این عضله، از بروز خستگی زودرس و اختلالات عملکردی جلوگیری می‌کند و به بازسازی سریع‌تر بافت‌های عضلانی کمک می‌نماید.

عملکرد عضله اسپاینالیس (Spinalis) ازنظر آناتومی

عملکرد عضله اسپاینالیس ازنظر آناتومی به‌طور اصلی به حرکات ستون فقرات و حفظ وضعیت عمودی بدن مربوط می‌شود. این عضله جزو گروه عضلات اکسپنسرهای ستون فقرات است که نقش کلیدی درحرکت و استحکام ستون فقرات دارند. اسپاینالیس با انقباض خود باعث اکستنشن (خم شدن به عقب) ستون فقرات می‌شود که این حرکت در حفظ وضعیت ایستاده و صاف بودن بدن اهمیت زیادی دارد. این عملکرد به‌ویژه در فعالیت‌های روزمره مانند ایستادن، راه رفتن و انجام کارهای فیزیکی اهمیت دارد و کمک می‌کند تا بدن بتواند در برابر نیروی گرانش مقاومت کند.

عضله اسپاینالیس ازنظر آناتومی به‌طور خاص در حفظ حالت عمودی بدن و پشتیبانی از حرکت‌های متناوب و پیچشی ستون فقرات نقش دارد. این عضله در نواحی مختلف ستون فقرات قرار دارد و به‌ویژه در نواحی گردنی و میانه پشت، بااتصال به زوائد خاری مهره‌ها، حرکات ستون فقرات را کنترل می‌کند. هنگامی‌که عضله اسپاینالیس منقبض می‌شود، زوائد خاری مهره‌ها به سمت عقب کشیده می‌شوند و باعث می‌شود که قسمت فوقانی ستون فقرات صاف یا خمیده به عقب شود. این حرکت به حفظ تعادل بدن و پایداری در هنگام انجام حرکات پیچیده کمک می‌کند.

علاوه بر این، عضله اسپاینالیس در حرکات جزئی چرخشی و خمیدگی جانبی ستون فقرات نیز مؤثر است. این ویژگی باعث می‌شود که اسپاینالیس نقش حمایتی و تعادلی داشته باشد و به جلوگیری از آسیب‌های احتمالی مانند کشیدگی کمک کند. به‌طورکلی، اسپاینالیس با همکاری دیگر عضلات مشابه در ستون فقرات، همچون ایلیوکوستالیس و لونگوس، عملکردی هماهنگ و مؤثر درحرکت و پایداری ستون فقرات دارد. این عملکردها برای فعالیت‌های روزمره و همچنین ورزش‌های سنگین که نیاز به پایداری و قدرت عضلانی دارند، بسیار ضروری هستند.

عملکرد عضله اسپاینالیس (Spinalis) ازنظر بیومکانیک

عملکرد عضله اسپاینالیس ازنظر بیومکانیک به‌طور اصلی به نحوه عملکرد آن در ایجاد حرکت، تثبیت و پایداری ستون فقرات مربوط می‌شود. بیومکانیک به بررسی نیروها و اثرات آن‌ها بر بدن انسان می‌پردازد و نقش عضله اسپاینالیس در این زمینه بسیار اهمیت دارد. این عضله با انقباض خود نیروهایی را به ستون فقرات اعمال می‌کند که موجب حرکت و تغییر وضعیت آن می‌شود. درنتیجه، اسپاینالیس یک عضله اصلی در حفظ وضعیت ایستاده بدن و انتقال نیروهای وارده به ستون فقرات است.

از منظر بیومکانیک، عضله اسپاینالیس نقش اصلی در اکستنشن (خم شدن به عقب) ستون فقرات دارد. زمانی که عضله اسپاینالیس منقبض می‌شود، نیروهایی به زوائد خاری مهره‌ها وارد می‌آید و باعث کشیده شدن مهره‌ها به عقب می‌شود. این حرکت به حفظ تعادل بدن در حالت ایستاده و در حین انجام فعالیت‌هایی که نیاز به حفظ وضعیت عمودی بدن دارند، کمک می‌کند. اسپاینالیس همچنین در ایجاد حرکت‌های کنترل‌شده و دقیق در ستون فقرات نقش دارد که برای انجام فعالیت‌هایی مانند چرخش‌ها و خمیدگی‌های جزئی ضروری است.

بیومکانیک عضله اسپاینالیس شامل تعامل آن با سایر عضلات مشابه در گروه اکسپنسرهای ستون فقرات مانند ایلیوکوستالیس و لونگوس است. این تعامل به ایجاد تعادل و پایداری در ستون فقرات کمک می‌کند و باعث می‌شود که نیروی لازم برای حرکت‌های بزرگ و کوچک در بدن به‌طور یکنواخت توزیع شود. این عضله همچنین در کنترل نیروهای وارده از خارج و انتقال آن‌ها به بخش‌های مختلف بدن مؤثر است، به‌ویژه در فعالیت‌های ورزشی و حرکات فیزیکی که نیاز به قدرت و استحکام دارند. به‌طورکلی، اسپاینالیس با کمک به حفظ وضعیت درست بدن و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از فشار بیش‌ازحد، نقش کلیدی در سلامت بیومکانیکی ستون فقرات ایفا می‌کند.

آسیب‌­های عضله اسپاینالیس (Spinalis)

آسیب‌های عضله اسپاینالیس می‌توانند به دلیل فشارهای زیاد، حرکات نادرست، ضعف عضلانی یا آسیب‌های مستقیم به ناحیه ستون فقرات رخ دهند. این عضله که نقش مهمی در حفظ وضعیت عمودی بدن و حرکت‌های مختلف ستون فقرات دارد، در صورت آسیب یا ضعف می‌تواند منجر به مشکلات متعددی در ناحیه کمر و گردن شود. آسیب‌های اسپاینالیس می‌توانند شامل کشیدگی عضلانی در ناحیه پشت و گردن باشند.

یکی از شایع‌ترین آسیب‌ها به عضله اسپاینالیس، کشیدگی عضلانی است که درنتیجه‌ی حرکات ناگهانی یا بلند‌کردن بارهای سنگین به وجود می‌آید. این نوع آسیب معمولاً با سفتی عضله همراه است و ممکن است باعث محدودیت حرکت و کاهش دامنه حرکتی در ستون فقرات شود. در برخی موارد، این کشیدگی می‌تواند به التهاب و تورم منجر شده و ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره را ایجاد کند. پارگی‌های جزئی یا آسیب‌های مزمن عضله اسپاینالیس نیز می‌توانند درنتیجه استفاده مکرر از عضله یا ضعف عضلانی طولانی‌مدت رخ دهند.

دلایل بروز آسیب‌­های اسپاینالیس (Spinalis)

آسیب‌های عضله اسپاینالیس می‌توانند به دلایل مختلفی رخ دهند که بیشتر آن‌ها به فشارهای مداوم، حرکات نادرست و ضعف عضلانی مربوط می‌شوند. یکی از دلایل اصلی آسیب‌ها، انجام حرکات نادرست و استفاده از تکنیک‌های اشتباه در بلند‌کردن بارهای سنگین است که می‌تواند فشار زیادی به این عضله وارد کرده و موجب کشیدگی یا آسیب شود. علاوه بر این، ضعف عضلانی در عضلات عمقی ستون فقرات، به‌ویژه اسپاینالیس، می‌تواند توانایی عضله را در پشتیبانی از ساختار ستون فقرات کاهش دهد و منجر به آسیب‌پذیری بیشتر آن گردد. فشارهای مزمن ناشی از بلند‌کردن مکرر بارهای سنگین یا انجام فعالیت‌های فیزیکی طاقت‌فرسا می‌توانند باعث خستگی و آسیب به عضله اسپاینالیس شوند.

همچنین، نشستن طولانی‌مدت در وضعیت‌های نادرست و عدم انجام تمرینات کششی می‌تواند موجب سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری عضلات شده و فشار بیشتری به این عضله وارد کند. آسیب‌های ناگهانی مانند سقوط یا تصادف نیز می‌توانند باعث کشیدگی یا پارگی عضله اسپاینالیس شوند. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، رعایت فرم صحیح بدن، انجام تمرینات تقویتی و کششی و اجتناب از بلند‌کردن بارهای سنگین به روش‌های نادرست ضروری است.

بهترین حرکات برای تقویت عضله اسپاینالیس (Spinalis)

برای تقویت عضله اسپاینالیس و عضلات عمقی ستون فقرات، انجام تمرینات خاص و اصولی بسیار مؤثر است و یوتیوب منبع خوبی برای یافتن ویدیوهای آموزشی مربوط به این حرکات است. یکی از بهترین حرکات برای تقویت اسپاینالیس، تمرین سوپرمن است که در آن بدن به حالت منحنی درمی‌آید و عضلات پشت به‌شدت فعال می‌شوند. همچنین، حرکت اکستنشن کمر که می‌تواند روی دستگاه مخصوص یا به‌صورت دستی انجام شود، باعث تقویت عضلات کمری و اسپاینالیس می‌گردد.

تمرینات پل که در آن با فشار به پاشنه‌ها، لگن از زمین بلند می‌شود، نیز برای تقویت عضلات کمر و اسپاینالیس بسیار مفید است. استفاده از توپ استوانه‌ای برای انجام تمرینات استقامتی مانند پلانک نیز می‌تواند عضلات عمقی را به چالش بکشد و باعث تقویت آن‌ها شود. حرکت ددلیفت نیز، در صورت انجام صحیح، به تقویت عضلات پشت و اسپاینالیس کمک می‌کند. برای یادگیری نحوه صحیح انجام این تمرینات و رعایت نکات ایمنی، می‌توانید به ویدیوهای آموزشی در یوتیوب مراجعه کنید تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری کرده و به بهترین نحو از فواید این تمرینات بهره‌مند شوید.

سخن پایانی

عضله اسپاینالیس نقش حیاتی در حمایت از ستون فقرات و حفظ وضعیت عمودی بدن دارد. تقویت این عضله با انجام تمرینات مناسب می‌تواند به بهبود استقامت و سلامت کلی بدن کمک کند و از آسیب‌های احتمالی در ناحیه کمر و گردن جلوگیری نماید. برای رسیدن به این هدف، تمرینات تقویتی مانند سوپرمن، اکستنشن کمر، تمرینات پل و ددلیفت بسیار مؤثر هستند. با توجه به اهمیت این موضوع، رعایت تکنیک‌های صحیح و ایمنی هنگام انجام این حرکات ضروری است. استفاده از منابع معتبر مانند ویدیوهای آموزشی در یوتیوب می‌تواند به شما در یادگیری نحوه صحیح انجام تمرینات و تقویت عضله اسپاینالیس کمک کند. با برنامه‌ریزی منظم و تمرینات اصولی، می‌توانید قدرت عضلات خود را افزایش داده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.

منابع:

https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/spinalis-muscle

https://teachmeanatomy.info/encyclopaedia/s/spinalis/

https://www.getbodysmart.com/back-muscles/latissimus-dorsi-muscle/

https://www.getbodysmart.com/back-muscles/spinalis-cervicis-muscle/

https://www.getbodysmart.com/back-muscles/spinalis-thoracis-muscle

تایید شده توسط دکتر علی حوصله

محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید