آسیب مینیسک زانو و درمان آن

مینیسک زانو یک غضروف بالشتک­مانند است که بین دو استخوان ساق پا و درشت نی قرار دارد و این استخوان­ها را به یکدیگر متصل می­کند. این غضروف ممکن است تحت شرایط مختلفی آسیب ببیند و در نتیجه آسیب آن، الگو حرکتی فرد تحت تاثیر قرار می­گیرد و دچار تغییراتی می­شود. باید بدانید که در هر یک از مفصل­های زانو، دو مینیسک قرار دارند که منجر به ایجاد حرکت را­حت­تر زانو می­شوند. آسیب دیدن مینیسک ممکن است به خاطر چرخش ناگهانی و اصابت ضربه شدید اتفاق بیافتد. در ادامه به بررسی علائم شایع آسیب مینیسک زانو و روش درمان خانگی آن می­پردازیم.

مینیسک زانو چیست؟

مینیسک زانو در محل اتصال درشت نی و ران قرار دارد و از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده است. در نتیجه می­توان گفت که هر زانو دو مینیسک دارد که وظیفه آنها ایجاد حرکت نرم برای زانو و بهبود الگو راه رفتن محسوب می­شود. باید بدانید که مینیسک­ها در تمامی حرکات زانو دخیل هستند و با حالت غضروفی خود، شرایط خوبی برای اتصال دو استخوان به یکدیگر ایجاد می­کنند. آسیب دیدن مینیسک­ها می­تواند شرایط سختی برای راه رفتن فرد ایجاد کند.

مینیسک وظایف متعددی بر عهده دارد که به عنوان برخی از آنها می­توان به کاهش اصطکاک بین دو استخوان، کمتر شدن نیروهای مضر وارد شده به مفصل زانو و افزایش تطبیق حرکات مفصلی اشاره کرد. در نهایت، می­توان گفت که دو مینیسک زانو نقش بسیار مهمی در الگو حرکتی فرد دارند و با کمتر کردن اصطکاک بین دو استخوان، از ساییدگی و از بین رفتن آنها جلوگیری می­کنند.

انواع آسیب­ها و پارگی مینیسک زانو

آسیب دیدن مینیسک زانو تحت شرایط مختلفی رخ می­دهد. این آسیب بیشتر در میان ورزشکاران حرفه­­ای شایع است؛ اما افراد دیگر نیز ممکن است دچار آسیب دیدن این غضروف زانو بشوند. این آسیب­ها شامل چند نوع مختلف می­شوند که هر یک از آنها با توجه به میزان آسیب و شرایط آن، روش­های گوناگونی برای درمان دارند. به صورت کلی می­توان گفت که آسیب­های مینیسک زانو شامل پارگی عرضی، افقی، شعاعی، دسته سطلی، منقاری، فلپ و طولی می­شوند که هر یک از آنها قسمت­های مختلفی از زانو را تحت تاثیر قرار می­دهند.

البته انواع دیگری از آسیب مانند پارگی آویزان و پیچیده نیز شایع هستند. هر یک از این آسیب­ها در افراد مختلفی شایع هستند؛ به طور مثال، پارگی عرضی مینیسک زانو بیشتر در میان افراد سالمند و ورزشکاران حرفه­ای دیده می­شود. البته این نوع از آسیب تنها مختص این افراد نیست و ممکن است برای سایرین نیز رخ دهد. بدترین نوع آسیب، پارگی در اثر نیروهای برشی است که شرایط سخت و دردناکی برای فرد ایجاد می­کند.

پارگی ناقص و درونی مینیسک زانو

در پارگی ناقص مینیسک زانو، این غضروف به صورت کامل آسیب نمی­بیند و ممکن است حتی منجر به ایجاد تورم نیز نشود. در این حالت، فرد دردی را احساس نمی­کند و حتی ممکن است تا مدت طولانی متوجه آسیب مینیسک نشود. این نوع از آسیب به صورت کلی در صورت بروز آسیب­های شدیدتر بعدی مشخص می­شود.

پارگی افقی

پارگی افقی مینیسک زانو به عنوان یکی از راحت­ترین آسیب­های زانو برای درمان شناخته می­شود که در آن، جراح سعی می­کند قسمت­های آسیب­دیده را به یکدیگر پیوند بزند تا مینیسک دچار تغییرات کمتری بشود و زمان بهبودی نیز کاهش پیدا کند.

پارگی شعاعی

این نوع آسیب به این علت نیاز به جراحی دارد که معمولا در قسمتی از زانو رخ می­دهد که رگ­های خون­رسان ندارد و به همین خاطر، فرد باید تحت درمان جراحی ترمیمی قرار بگیرد.

پارگی پیچیده

پارگی پیچیده که تحت عنوان پارگی منقار طوطی نیز شناخته می­شود؛ در حالتی رخ می­دهد که چند پارگی با یکدیگر رخ دهند. این آسیب معمولا شدید است و به صورت کلی درد زیادی به همراه دارد که حرکات زانو فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می­دهند. در این حالت، فرد باید تحت نظر پزشک متخصص پروسه درمان را شروع کند و عمل جراحی لازم برای ترمیم بافت را انجام بدهد.

پارگی دسته سبدی شکل

پارگی دسته سطلی مینیسک زانو معمولا تحت تاثیر آسیب­های دیگر زانو نظیر پارگی رباط رخ می­دهد. در این حالت که از پشت مینیسک شروع می­شود و به سمت جلو حرکت می­کند؛ مینیسک به صورت طولی دچار پارگی می­شود و بخش داخلی آن به داخل مفصل زانو کشیده می­شوند.

پارگی دژنراتیو

پارگی دژنراتیو به آسیبی گفته می­شود که تحت فرسایش شدید در طول سال­ها رخ دهد. در این حالت، مینیسک­ها توانایی حفظ تعادل مفاصل و کاهش اصطکاک بین استخوان­ها را ندارند و دچار ساییدگی شدید می­شوند. این نوع از آسیب مینیسک زانو بیشتر در میان سالمندان دیده می­شود؛ اما ممکن است ورزشکاران حرفه­ای یا افرادی که به هر دلیلی دچار فرسایش زانو شده­اند نیز این آسیب را تجربه کنند.

پارگی فلپ

این آسیب نیز در دسته آسیب­های شدید قرار نمی­گیرد و می­توان با جراحی ترمیمی آن را برطرف کرد. در این نوع از پارگی، در مینیسک الگو غیرمعمولی ایجاد می­شود. برای درمان آن، جراح قسمت آسیب دیده را از مینیسک جدا می­کند و سایر بافت­ها نیز ترمیم می­شوند.

پارگی عرضی

در پارگی عرضی، قابلیت ترمیم با جراحی وجود دارد و در عمل جراحی، دو لبه آسیب دیده به یکدیگر دوخته می­شوند. دوره بهبود این جراحی بستگی به محل آسیب دارد، در صورتی که آسیب نزدیک به محل­های خون­رسانی یعنی دو لبه خارجی باشد؛ ترمیم در زمان کمتری انجام می­شود.

درمان­ آسیب­های مینیسک به غیر از جراحی

روش­های مختلفی برای درمان آسیب مینیسک زانو وجود دارند که فرد باید تحت نظر پزشک متخصص، بهترین مسیر درمان را با توجه به میزان و محل آسیب شروع کند. برخی از این آسیب­ها تا حدی شدید هستند که باید حتما تحت درمان با عمل جراحی قرار بگیرند؛ اما بسیاری از آسیب­های مینیسک زانو را می­توان با استفاده از برخی حرکات اصلاحی و ورزش درمان کرد. در ادامه، به بررسی روش­های درمان آسیب مینیسک زانو به غیر از عمل جراحی می­پردازیم:

استراحت

آسیب­های جزئی مینیسک زانو را می­توان با استراحت درمان کرد. تشخیص این نوع از آسیب تنها با عکس­برداری امکان­پذیر است و در صورت تشخیص پزشک، فرد می­تواند با مدت مشخص استراحت این آسیب را بهبود بدهد؛ به صورت مثال، ورزشکاران حرفه­ای می­توانند با مدتی فاصله گرفتن از ورزش این آسیب­های جزئی را بهبود بخشند تا در آینده به آسیب­های بیشتری منجر نشوند.

کمپرس یخ

کمپرس یخ معمولا در مراحل ابتدایی آسیب می­تواند به شدت کمک­رسان باشد و از بروز آسیب­های ثانویه و آسیب­دیدگی بیشتر زانو جلوگیری کند. البته کمپرس یخ می­تواند در طول درمان نیز مفید باشد و به بهبود آسیب زانو کمک کند. از این کمپرس برای بهبود سریع پس از عمل جراحی نیز استفاده می­شود.

بانداژ

باندهای مختلفی برای درمان آسیب­های زانو مورد استفاده قرار می­گیرند که به عنوان برخی از آنها می­توان به باندهای فشاری و کششی اشاره کرد. این بانداژها باید حتما تحت نظر پزشک متخصص مورد استفاده قرار بگیرند تا بهبودی حاصل شود و افراد دچار آسیب بیشتری نشوند.

داروها

داروهای مختلفی برای درمان پارگی و آسیب دیدن مینیسک زانو مورد استفاده قرار می­گیرند که به عنوان یک نمونه از آن می­توان به داروهای ضد التهابی NSAID اشاره کرد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی به عنوان یکی از بهترین روش­های درمان آسیب مینیسک زانو به شمار می­رود که می­تواند بسیاری از انواع پارگی­ها و آسیب­های مختلف را بهبود ببخشد. در مراحل مختلف فیزیوتراپی، پزشک متخصص با توجه به عکس MRI و شرایط جسمانی بدن شما، بهترین حرکات را برای درمان انتخاب می­کند تا بتوانید در مدت زمان کوتاهی به بهبودی کامل دست پیدا کنید.

در فیزیوتراپی، افراد این امکان را دارند که با انجام حرکات اصلاحی و تقویتی زانو شرایط خوبی برای بهبودی آسیب­های مینیسک فراهم کنند. این حرکات نه تنها منجر به افزایش استقامت زانو می­شوند؛ بلکه تعادل و انعطاف­پذیری را هم افزایش می­دهند تا مفاصل و عضلات مختلف تقویت شوند و از آسیب­های آینده نیز جلوگیری شود.

ورزش

ورزش و حرکات اصلاحی می­توانند گزینه خوبی برای درمان آسیب مینیسک زانو در نظر گرفته شوند. البته باید دقت داشته باشید که ورزش تنها باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا از بروز آسیب­های بیشتر جلوگیری به عمل آید. علاوه بر ورزش­های بدن­سازی و هوازی، برخی از ورزش­های دیگر مانند یوگا و شنا نیز می­توانند منجر به تقویت عضلات زانو شوند.

نتیجه ­گیری

آسیب مینیسک زانو بیشتر در بین افراد میانسال، سالمندان و ورزشکاران حرفه­ای شایع است؛ اما افراد دیگر نیز تحت شرایط مختلف نظیر اصابت ضربه شدید به زانو و تصادف با این آسیب مواجه می­شوند. ورزش و فیزیوتراپی از بهترین روش­های درمان برای پارگی مینیسک زانو به شمار می­روند که باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شوند. جراحی مراحله آخر درمان محسوب می­شود که فقط برای پارگی­های شدید و آسیب به رباط و مفاصل مورد استفاده قرار می­گیرد. شما می­توانید آسیب­های جزئی را با درمان خانگی در منزل درمان کنید؛ البته این درمان­ها باید حتما به تشخیص پزشک متخصص انجام شوند که میتواید به کمک ورزش ها و حرکات گفته شده در سایت دکتر حوصله این کار را به راحتی انجام دهید.