| محل قرار گیری | بازو |
| سر ثابت | اولنا |
| سر متحرک | هومروس |
| خون رسانی | رگ‌های براکیال |
| عصب رسانی | عصب مچانی |
| عملکرد | خم کردن آرنج |
مقدمه
عضله براکیالیس (Brachialis) یکی از عضلات کلیدی در ناحیه بازو است که نقش مهمی در خم کردن آرنج دارد. این عضله به دلیل قرارگیری در لایه عمیق‌تر عضلات بازو و همکاری با عضلات دیگر مانند بیسپس براکیایی درحرکت و تقویت آرنج نقش بسزایی ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌های آناتومیکی و بیومکانیکی عضله بازویی پرداخته و عملکرد آن را از جنبه‌های مختلف شامل محل قرارگیری، سر ثابت و متحرک، سیستم عصب‌رسانی و خون‌رسانی و آسیب‌های احتمالی آن موردبررسی قرار خواهیم داد. همچنین، به دلایل بروز آسیب‌های عضله بازویی و بهترین حرکات برای تقویت آن نیز خواهیم پرداخت.
عضله بازویی چیست؟
عضله براکیالیس عضله‌ای عمیق است که در ناحیه بالای بازو قرار دارد و درحرکت خم کردن آرنج نقش حیاتی ایفا می‌کند. این عضله از سطح قدامی دیستال استخوان بازو (هومروس) منشأ می‌گیرد و به برجستگی اولنا (ulna) در ناحیه آرنج متصل می‌شود. درواقع، براکیالیس در عمق عضلات دیگر بازو مانند بیسپس براکیایی قرار دارد و به‌طور مستقیم با این عضله همکاری می‌کند. برخلاف عضله بیسپس که در هنگام چرخش دست به سمت بالا یا حالت سوپینه (Supine) فعال‌تر می‌شود، براکیالیس در تمامی حالات آرنج، به‌ویژه زمانی که دست در حالت پروشنی (Prone) قرار دارد، فعالیت اصلی خود را انجام می‌دهد.
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد براکیالیس این است که برخلاف بسیاری از عضلات دیگر، ازنظر عملکردی مستقل از وضعیت دست عمل می‌کند. این بدان معنی است که حتی اگر دست در وضعیت پروشنی قرار داشته باشد، این عضله همچنان مسئول خم کردن آرنج است، درحالی‌که عضله بیسپس ممکن است در این وضعیت نقش کمتری داشته باشد. این ویژگی نشان می‌دهد که براکیالیس توانایی بیشتری در انجام حرکت خم کردن آرنج در شرایط مختلف دارد و به‌ویژه در مواقعی که نیازی به قدرت زیاد برای خم کردن آرنج نیست، فعال‌تر است. به همین دلیل، براکیالیس به‌عنوان عضله‌ای کلیدی در انجام حرکات خمشی ساده آرنج شناخته می‌شود.
محل قرارگیری عضله بازویی
براکیالیس عضله‌ای عمیق در ناحیه بالای بازو است که در کنار عضلات دیگر مانند بیسپس براکیایی قرار دارد. این عضله از سطح قدامی دیستال استخوان بازو (هومروس) منشأ می‌گیرد و به‌طور خاص در ناحیه‌ای نزدیک به مفصل آرنج قرار دارد. براکیالیس از قسمت پایین‌تر هومروس به سمت پایین حرکت می‌کند و به برجستگی اولنا (ulna) متصل می‌شود.
موقعیت دقیق آن در ناحیه بازو باعث می‌شود که این عضله به‌طور مستقل از عضلات سطحی‌تر مانند بیسپس عمل کند. برخلاف عضله بیسپس که در لایه‌های سطحی بازو قرار دارد و بیشتر در موقعیت‌هایی که دست در وضعیت سوپینه (دست به سمت بالا) است، فعال می‌شود، براکیالیس در بیشتر مواقع حتی زمانی که دست در حالت پروشنی (دست به سمت پایین) قرار دارد، به‌طور مؤثر عمل می‌کند.
بررسی سر ثابت عضله بازویی
سر ثابت عضله براکیالیس درواقع بخش ثابت و غیرمتحرک آن است که در قسمت پایین‌تر و نزدیک به مفصل آرنج قرار دارد. این بخش از عضله از سطح قدامی استخوان هومروس (بازو) منشأ می‌گیرد و به‌طور خاص به قسمت دیستال یا پایینی استخوان بازو متصل می‌شود. سر ثابت براکیالیس نقش مهمی در فراهم آوردن ثبات برای حرکت عضله ایفا می‌کند و درواقع به‌عنوان پایه‌ای برای بخش متحرک عضله عمل می‌کند. اتصال این بخش به استخوان هومروس، براکیالیس را قادر می‌سازد تا در هنگام خم کردن آرنج، نیروی لازم را اعمال کرده و کنترل مناسبی بر روی حرکت آرنج ایجاد کند.
بررسی سر متحرک عضله بازویی
سر متحرک عضله براکیالیس بخشی است که به‌طور مستقیم در ایجاد حرکت خم کردن آرنج دخالت دارد. این سر از عضله به برجستگی اولنا (ulna) در ناحیه آرنج متصل می‌شود و به همین دلیل، حرکت و تغییرات زاویه‌ای در مفصل آرنج را ممکن می‌سازد. اتصال سر متحرک به اولنا باعث می‌شود که با انقباض عضله، نیروی لازم برای خم کردن آرنج تولید شود. برخلاف سر ثابت که به استخوان هومروس متصل است و نقش ثبات‌دهنده دارد، سر متحرک براکیالیس عملکردی فعال در انتقال نیرو به مفصل آرنج و ایجاد حرکت خمشی دارد.
سر متحرک براکیالیس در تمام حرکات خمشی آرنج نقش دارد، به‌ویژه در شرایطی که دست در وضعیت پروشنی (دست به سمت پایین) قرار دارد. در این حالت، براکیالیس به‌طور مستقل از عضله بیسپس براکیایی عمل می‌کند و به‌طور مؤثر آرنج را خم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که سر متحرک براکیالیس در هنگام نیاز به قدرت خمشی بالا، به‌ویژه در مواقعی که دست در شرایط مختلف قرار دارد، به‌طور مؤثری وارد عمل شود. درنتیجه، سر متحرک این عضله نقش کلیدی درحرکت آرنج ایفا می‌کند و در کنار سر ثابت، هماهنگی کامل برای انجام حرکت بهینه را فراهم می‌آورد.
سیستم عصب‌رسانی عضله بازویی
سیستم عصب‌رسانی عضله براکیالیس از طریق عصب مچانی (Musculocutaneous nerve) انجام می‌شود. این عصب یکی از شاخه‌های اصلی شبکه عصبی بازو است که از ریشه‌های عصبی C5، C6 و C7 منشأ می‌گیرد. پس از عبور از ناحیه شانه و رسیدن به بازو، عصب مچانی به عضله براکیالیس وارد شده و آن را عصب‌دهی می‌کند. این عصب‌رسانی درواقع مسئول انتقال سیگنال‌های عصبی از مغز به عضله براکیالیس است تا انقباض و فعالیت‌های آن برای انجام حرکات آرنج صورت گیرد. اتصال دقیق عصب مچانی به عضله براکیالیس، در هماهنگی حرکت‌های خمشی آرنج و قدرت انقباض عضله نقش بسزایی دارد.
عصب مچانی به‌طور مستقیم به عضله براکیالیس وارد می‌شود و عملکرد این عضله را در هنگام خم کردن آرنج کنترل می‌کند. درواقع، زمانی که پیام عصبی از مغز به عصب مچانی ارسال می‌شود، این عصب باعث تحریک عضله براکیالیس شده و آن را به انقباض وادار می‌کند. انقباض این عضله باعث حرکت مفصل آرنج به سمت خم شدن می‌شود؛ بنابراین، عصب‌رسانی از طریق عصب مچانی نقش کلیدی در کنترل و تنظیم حرکت آرنج ایفا می‌کند. علاوه بر این، عصب مچانی به سایر عضلات اطراف بازو نیز عصب‌دهی می‌کند، اما نقش اصلی آن در تأمین نیروی حرکتی برای عضله براکیالیس است.
سیستم خون‌رسانی عضله بازویی
سیستم خون‌رسانی عضله براکیالیس از طریق رگ‌های خونی مختلف تأمین می‌شود که اصلی‌ترین آن‌ها شریان براکیال است. شریان براکیال که از شریان زیر ترقوه (subclavian artery) منشأ می‌گیرد، به‌طور مستقیم به بخش‌های مختلف بازو وارد می‌شود و خون را به عضلات بازو، ازجمله عضله براکیالیس، می‌رساند. شریان براکیال پس از عبور از ناحیه بالای بازو به شاخه‌هایی تقسیم می‌شود که یکی از آن‌ها به‌طور خاص مسئول تأمین خون عضله براکیالیس است. این رگ‌های خونی خون غنی از اکسیژن را به عضله ارسال کرده و انرژی لازم برای انقباض و عملکرد آن را تأمین می‌کنند.
رگ‌های کوچک‌تر که از شریان براکیال منشعب می‌شوند، به‌طور دقیق به عضله براکیالیس می‌رسند و خون را به سلول‌های عضلانی می‌رسانند. این سیستم خون‌رسانی به عضله براکیالیس کمک می‌کند تا اکسیژن و مواد مغذی لازم برای عملکرد صحیح و انقباض مؤثر عضله دریافت کند. در هنگام فعالیت‌های فیزیکی و انقباض عضله براکیالیس، نیاز به اکسیژن و مواد مغذی افزایش می‌یابد و رگ‌های خونی به‌طور موقت گشاد می‌شوند تا خون بیشتری به عضله برسد. این فرآیند خون‌رسانی در حفظ قدرت و عملکرد عضله براکیالیس در طول تمرینات یا فعالیت‌های روزمره بسیار حیاتی است.
عملکرد عضله بازویی ازنظر آناتومی
عملکرد عضله براکیالیس ازنظر آناتومیکی به‌طور عمده به خم کردن آرنج مرتبط است. این عضله که از سطح قدامی استخوان هومروس (بازو) منشأ می‌گیرد و به برجستگی اولنا (ulna) متصل می‌شود، نقش کلیدی در خم کردن مفصل آرنج ایفا می‌کند. برخلاف عضله بیسپس که علاوه بر خم کردن آرنج به چرخش مچ دست نیز کمک می‌کند، براکیالیس به‌طور ویژه درحرکت خم شدن آرنج، به‌ویژه زمانی که دست در وضعیت پروشنی (دست به سمت پایین) قرار دارد، مسئول است. این ویژگی آناتومیکی باعث می‌شود که براکیالیس نقش مؤثری درحرکت‌های خمشی دقیق و کنترل‌شده آرنج داشته باشد.
درزمینه آناتومی، یکی از ویژگی‌های مهم براکیالیس این است که سر ثابت آن به استخوان هومروس متصل است و سر متحرک آن به برجستگی اولنا می‌رود. این ساختار به عضله این امکان را می‌دهد که هنگام انقباض، نیروی لازم برای خم کردن آرنج را به‌طور مؤثر اعمال کند. اتصال به اولنا، به‌عنوان یک نقطه ثابت برای سر متحرک، اجازه می‌دهد که این عضله حرکت آرنج را در وضعیت‌های مختلف، ازجمله زمانی که دست در وضعیت پروشنی است، انجام دهد. این ویژگی‌های آناتومیکی براکیالیس باعث می‌شود که این عضله توانایی بالایی در اعمال نیرو بر مفصل آرنج داشته باشد و نقش آن درحرکت‌های خمشی آرنج بسیار حیاتی باشد.
عملکرد عضله بازویی ازنظر بیومکانیک
عملکرد عضله براکیالیس ازنظر بیومکانیکی عمدتاً به‌عنوان عضله‌ای است که وظیفه خم کردن مفصل آرنج را بر عهده دارد. ازنظر بیومکانیکی، این عضله به‌طور خاص نقش اصلی را در اعمال نیرو برای خم کردن آرنج در تمامی موقعیت‌ها، به‌ویژه زمانی که دست در وضعیت پروشنی (دست به سمت پایین) قرار دارد، ایفا می‌کند. در این وضعیت، برخلاف عضله بیسپس که تنها در موقعیت‌های خاص فعال می‌شود، براکیالیس به‌طور مستقل از وضعیت دست عمل کرده و خم کردن آرنج را انجام می‌دهد. این ویژگی بیومکانیکی براکیالیس به آن این امکان را می‌دهد که در اکثر حرکات روزمره و ورزشی نقش مؤثری در کنترل و تنظیم حرکت آرنج داشته باشد.
بیومکانیک حرکت براکیالیس در خم کردن آرنج به‌طور مؤثر و بدون نیاز به تغییر وضعیت دست به این صورت است که این عضله از طریق انقباض خود نیرو را به مفصل آرنج منتقل می‌کند. با توجه به اینکه براکیالیس از سطح قدامی استخوان هومروس منشأ می‌گیرد و به برجستگی اولنا متصل می‌شود، انقباض این عضله باعث نزدیک شدن این دو استخوان به یکدیگر و درنتیجه خم شدن آرنج می‌شود. این عملکرد با نیروی ثابت و هماهنگ عضله براکیالیس انجام می‌شود و در این فرآیند، مفصل آرنج به‌طور مؤثر در زاویه مطلوب خود خم می‌شود، بدون اینکه فشار اضافی به دیگر مفاصل و عضلات اطراف وارد شود.
آسیب‌های عضله بازویی
آسیب‌های عضله براکیالیس معمولاً شامل کشیدگی، پارگی و مشکلات ناشی از فشار به عصب مچانی هستند. کشیدگی عضلانی که به‌دلیل حرکات شدید، بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت‌های تکراری ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث ضعف در ناحیه آرنج و کاهش دامنه حرکتی آن شود. در موارد شدیدتر، پارگی عضلانی ممکن است به‌ویژه در اثر ضربات ناگهانی یا حرکت‌های شدید ایجاد گردد که باعث تورم شدید در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود و توانایی خم کردن آرنج را محدود می‌کند.
علاوه بر این، آسیب به عصب مچانی که مسئول عصب‌دهی به عضله براکیالیس است، می‌تواند منجر به کاهش قدرت عضلانی و مشکلات حسی در ناحیه بازو و دست گردد. این نوع آسیب‌ها معمولاً به‌دلیل فشار به ناحیه شانه یا بازو یا آسیب‌های ورزشی رخ می‌دهند.
دلایل بروز آسیب‌های عضله بازویی
دلایل بروز آسیب‌های عضله براکیالیس معمولاً ناشی از فشار بیش‌ازحد، حرکات نادرست یا تکراری و ضربات مستقیم به ناحیه بازو هستند. یکی از اصلی‌ترین دلایل آسیب‌های این عضله، فعالیت‌های ورزشی شدید و یا بلند کردن اجسام سنگین است که می‌تواند فشار زیادی بر فیبرهای عضلانی وارد کند و منجر به کشیدگی یا پارگی عضله شود. همچنین، انجام حرکات تکراری و نادرست در طول زمان، مانند خم کردن بیش‌ازحد آرنج یا استفاده نامناسب از بازو در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره، می‌تواند باعث خستگی عضلانی و درنهایت آسیب به عضله براکیالیس شود.
بهترین حرکات برای تقویت عضله بازویی
برای تقویت عضله براکیالیس، تمریناتی که تمرکز اصلی بر روی خم کردن آرنج دارند، بسیار مؤثر هستند. یکی از بهترین تمرینات برای این عضله، تمرینات با دمبل است. انجام حرکت‌هایی مانند خم کردن آرنج با دمبل یا کشش بازو که در آن‌ها عضله براکیالیس به‌طور مستقیم درگیر می‌شود، می‌تواند به تقویت این عضله کمک کند. در این حرکت، باید دقت کنید که آرنج در طول تمرین ثابت بماند و تنها از حرکت عضله براکیالیس برای خم کردن آرنج استفاده شود.
سخن پایانی
عضله براکیالیس یکی از عضلات کلیدی در ناحیه بازو است که نقش مهمی در خم کردن آرنج و انجام بسیاری از حرکات روزمره و ورزشی ایفا می‌کند. شناخت ساختار آناتومیکی و بیومکانیکی این عضله، به درک عملکرد آن کمک می‌کند و اهمیت تقویت صحیح آن را بیشتر می‌کند.
آسیب‌های عضله براکیالیس می‌تواند به دلیل فشار زیاد، حرکات نادرست یا ضربات مستقیم به آن ایجاد شود، اما با انجام تمرینات مناسب مانند خم کردن آرنج با دمبل و حرکات تقویتی دیگر می‌توان از بروز این آسیب‌ها جلوگیری کرده و قدرت عضله را افزایش داد. با توجه به نقش کلیدی براکیالیس در عملکرد طبیعی بازو و آرنج، تقویت این عضله می‌تواند به بهبود کارایی فیزیکی و جلوگیری از آسیب‌های بعدی کمک شایانی کند.
منایع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551630/
https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/brachialis-muscle
https://teachmeanatomy.info/encyclopaedia/b/brachialis/
https://www.getbodysmart.com/muscular-system/forearm-muscles/brachialis-muscle/
