مقدمه
عضله اداکتور لانگس (Adductor longus – نزدیک‌کننده دراز ) یکی از عضلات کلیدی در ناحیه داخلی ران است که نقش مهمی در حرکات مفصل ران و حفظ تعادل بدن ایفا می‌کند. این مقاله به بررسی جامع این عضله از جنبه‌های مختلف می‌پردازد. ابتدا به معرفی و آناتومی اداکتور لانگس، شامل محل قرارگیری، سر ثابت و متحرک آن خواهیم پرداخت.
سپس سیستم‌های عصبرسانی و خونرسانی این عضله را بررسی خواهیم کرد. در ادامه، عملکرد اداکتور لانگس را از دو دیدگاه آناتومی و بیومکانیک مورد مطالعه قرار می‌دهیم. بخش بعدی به آسیبهای شایع این عضله و دلایل بروز آن‌ها اختصاص دارد. در پایان، بهترین حرکات برای تقویت اداکتور لانگس معرفی خواهند شد.
عضله اداکتور لانگس چیست؟
عضله اداکتور لانگس یکی از اعضای مهم گروه عضلات «نزدیک کننده» ران است. این عضله به شکل مثلثی و پهن در قسمت داخلی ران قرار گرفته و نقش مهمی در حرکات مفصل ران ایفا می‌کند. اداکتور لانگس از استخوان «پوبیس (pubis)» منشا گرفته و به سمت پایین و خارج گسترش می‌یابد تا به استخوان ران متصل شود.
این عضله بخشی از «کمپارتمان داخلی ران» را تشکیل می‌دهد و در کنار سایر عضلات این ناحیه، مانند «اداکتور برویس (Adductor brevis)»، «اداکتور مگنوس (Adductor magnus)»، «گراسیلیس (Gracilis)» و «پکتینئوس ((Pectineus» عمل می‌کند. ساختار فیبری اداکتور لانگس به گونه‌ای است که به آن اجازه می‌دهد در طیف وسیعی از حرکات ران مشارکت داشته باشد.
این عضله نقش کلیدی در حفظ تعادل بدن حین ایستادن و راه رفتن دارد و همچنین در فعالیت‌های ورزشی که نیازمند حرکات سریع و قدرتمند پا هستند، مانند فوتبال، دو و میدانی و اسکی، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
محل قرارگیری عضله اداکتور لانگس
عضله «اداکتور لانگس» در بخش داخلی ران، در ناحیه قدامی و میانی این قسمت از اندام تحتانی قرار دارد. این عضله به عنوان یکی از مهم‌ترین عضلات بخش داخلی ران، در جلوی عضله‌های «اداکتور ماگنوس» و «اداکتور برویس» قرار گرفته است.
«اداکتور لانگس» در نزدیکی «خط آسپرا Linea asper» در استخوان ران به صورت عمودی کشیده شده و به سوم میانی لب داخلی این خط متصل می‌شود. از نظر موقعیت نسبی، این عضله در بخش داخلی ران و در مجاورت عضله‌های «پکتینئوس» (در سمت خارجی) و «گراسیلیس» (در سمت داخلی) قرار دارد.
همچنین، این عضله قسمت داخلی «مثلث فمورال femoral triangle» را تشکیل می‌دهد؛ مثلثی که توسط «لیگامان اینگوینال Inguinal ligament» در بالا، «سارتوریوس Sartorius» در بخش خارجی و «اداکتور لانگس» در بخش داخلی محدود شده است. این مثلث محلی است که شریان و ورید فمورال از آن عبور می‌کنند.
به‌طور کلی، «اداکتور لانگس» به دلیل موقعیت مرکزی خود در بخش داخلی ران و ارتباط نزدیک با سایر عناصر آناتومیکی این ناحیه، نقش مهمی در تعادل و عملکرد صحیح اندام تحتانی ایفا می‌کند. این عضله نه تنها به‌عنوان یک عنصر کلیدی در حرکات ران عمل می‌کند بلکه در تعیین و حفظ وضعیت صحیح بدن نیز مؤثر است.
بررسی سر ثابت و سر متحرک عضله اداکتور لانگس
عضله «اداکتور لانگس» دارای یک سر ثابت و یک سر متحرک است که در انتقال نیرو و ایجاد حرکات ران نقش مهمی ایفا می‌کنند. سر ثابت این عضله از سطح قدامی استخوان «پوبیس pubis»، دقیقاً زیر «قوس پوبیک» و در مجاورت «سیمفیز پوبیس» منشأ می‌گیرد.
این بخش از عضله به عنوان نقطه آغازین عمل کرده و ثابت می‌ماند، در حالی که سر متحرک عضله به سوم میانی لب داخلی «خط آسپرا» در استخوان ران متصل می‌شود. این نقطه اتصال، جایی است که عضله با کشش و انقباض خود، نیرو را به استخوان ران منتقل کرده و باعث حرکت آن می‌شود.
عملکرد سر ثابت و سر متحرک در این عضله به گونه‌ای است که با انقباض عضله، ران به سمت داخل بدن نزدیک می‌شود (حرکت اداکشن).
علاوه بر این، در حرکات «فلکشن» و «چرخش خارجی» ران نیز نقش مهمی دارد. سر ثابت، به عنوان نقطه‌ای برای تثبیت عضله عمل می‌کند، در حالی که سر متحرک با ایجاد تغییرات در طول و تنش عضله، باعث حرکت ران می‌شود.
این هماهنگی بین سر ثابت و متحرک، امکان اجرای حرکات پیچیده و کنترل شده‌ای مانند نزدیک کردن ران به خط میانی بدن و چرخش آن به سمت خارج را فراهم می‌آورد. به‌طور کلی، این تعامل بین سر ثابت و سر متحرک در «اداکتور لانگس» برای حفظ تعادل و استحکام اندام تحتانی حیاتی است.
سیستم عصبرسانی عضله اداکتور لانگس
سیستم عصبرسانی عضله «اداکتور لانگس» از اهمیت بالایی در عملکرد دقیق و هماهنگ این عضله برخوردار است. عصبرسانی این عضله عمدتاً از شاخه قدامی «عصب اوبتوراتور Obturator nerve» که از «شبکه کمری» منشأ می‌گیرد، تامین می‌شود. این عصب از ریشه‌های عصبی L2، L3 و L4 منشا می‌گیرد و پس از خروج از شبکه کمری، به سمت پایین و داخل حفره لگن حرکت می‌کند.
«عصب اوبتوراتور» پس از عبور از حفره «اوبتوراتور» به دو شاخه قدامی و خلفی تقسیم می‌شود. شاخه قدامی این عصب که مسئول عصبرسانی به عضله «اداکتور لانگس» است، در جلوی عضله «اداکتور برویس» و پشت عضله «پکتینئوس» قرار می‌گیرد و سپس به داخل عضله «اداکتور لانگس» وارد می‌شود. این شاخه با انتقال سیگنال‌های عصبی، انقباضات ارادی و تنظیم تنش عضله را ممکن می‌سازد.
نقش این عصب‌ها در تنظیم حرکات اداکشن (نزدیک کردن ران به خط میانی بدن) و چرخش خارجی ران بسیار حائز اهمیت است. هر گونه اختلال در عملکرد «عصب اوبتوراتور» می‌تواند منجر به کاهش توانایی عضله «اداکتور لانگس» در اجرای حرکات هماهنگ و کنترل‌شده شود. به‌طور کلی، سیستم عصبرسانی این عضله، با تنظیم دقیق سیگنال‌های عصبی، نقش کلیدی در حفظ تعادل و استحکام اندام تحتانی دارد.
سیستم خونرسانی عضله اداکتور لانگس
سیستم خونرسانی عضله «اداکتور لانگس» نقش حیاتی در تامین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای عملکرد مناسب این عضله ایفا می‌کند. خونرسانی این عضله عمدتاً از طریق دو شریان اصلی صورت می‌گیرد: «شریان عمقی رانی Deep femoral artery» و «شریان اوبتوراتور Obturator artery».
شریان عمقی رانی که یکی از شاخه‌های اصلی «شریان رانی» است به‌عنوان منبع اصلی خونرسانی به بخش‌های عمیق‌تر و عضلات ناحیه داخلی ران از جمله «اداکتور لانگس» عمل می‌کند. این شریان با ارسال شاخه‌هایی به داخل عضله، مواد مغذی و اکسیژن را به بافت‌های عضله‌ای می‌رساند و نقش اصلی در حفظ عملکرد صحیح این عضله دارد.
از سوی دیگر، «شریان اوبتوراتور» که از «شریان ایلیاک داخلی Iliac internus artery» منشا می‌گیرد، نقش مکملی در خونرسانی به «اداکتور لانگس» ایفا می‌کند. این شریان پس از عبور از حفره «اوبتوراتور» و ورود به ناحیه داخلی ران، شاخه‌هایی را به سمت عضله‌های این ناحیه از جمله «اداکتور لانگس» می‌فرستد. این شاخه‌ها با تقویت جریان خون در ناحیه، به حفظ فعالیت‌های متابولیکی و بهینه‌سازی عملکرد عضله کمک می‌کنند.
نقش این شریان‌ها در تامین خونرسانی کافی به عضله اداکتور لانگس از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا هر گونه اختلال در جریان خون می‌تواند منجر به کاهش کارایی عضله و اختلال در انجام حرکات اداکشن (نزدیک کردن ران به خط میانی بدن) و چرخش خارجی ران شود. همچنین، وجود یک شبکه موثر از عروق خونی در این عضله، به آن اجازه می‌دهد تا در هنگام انقباض و فعالیت‌های فیزیکی، نیازهای متابولیکی خود را به بهترین شکل ممکن تأمین کند.
عملکرد عضله اداکتور لانگس از نظر آناتومی
عضله «اداکتور لانگس» یکی از مهم‌ترین عضلات گروه «اداکتور» در ناحیه داخلی ران است. این عضله از نظر آناتومیکی از «شاخه تحتانی استخوان پوبیس» و «شاخه ایسکیوم Ischium» منشأ گرفته و به سطح خلفی-داخلی «استخوان فمور» در یک سوم میانی آن متصل می‌شود. ساختار فیبری این عضله به صورت بادبزنی شکل است که از منشأ به سمت محل اتصال گسترش می‌یابد.
عملکرد اصلی «اداکتور لانگس» انجام حرکت «اداکشن» یا نزدیک کردن ران به خط وسط بدن است. علاوه بر این، این عضله در حرکات «فلکشن» (خم کردن) و «چرخش داخلی» ران نیز نقش دارد. در حین راه رفتن، «اداکتور لانگس» به حفظ تعادل لگن و کنترل حرکات جانبی آن کمک می‌کند.
از نظر عصب‌دهی، «اداکتور لانگس» توسط شاخه‌های «عصب ابتوراتور» عصب‌دهی می‌شود. این ارتباط عصبی امکان کنترل دقیق و هماهنگ حرکات عضله را فراهم می‌کند. خونرسانی به این عضله عمدتاً از طریق «شریان ابتوراتور» و شاخه‌های «شریان فمورال عمقی» صورت می‌گیرد.
«اداکتور لانگس» در فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن، پریدن و تغییر جهت سریع نقش مهمی ایفا می‌کند. این عضله همچنین در حفظ ثبات مفصل ران و توزیع مناسب نیروها در اندام تحتانی اهمیت دارد. تقویت و انعطاف‌پذیری مناسب این عضله می‌تواند به بهبود عملکرد حرکتی و پیشگیری از آسیبهای ورزشی کمک کند.
عملکرد عضله اداکتور لانگس از نظر بیومکانیک
از دیدگاه بیومکانیک، اداکتور لانگس نقش مهمی در حرکات و ثبات مفصل ران ایفا می‌کند. این عضله با توجه به محل قرارگیری و جهت فیبرهایش، قادر است نیروهای چند جهته را بر مفصل ران اعمال کند. در حرکت «اداکشن» ران، اداکتور لانگس به عنوان «آگونیست» اصلی عمل می‌کند و با تولید گشتاور داخلی، اندام تحتانی را به سمت خط میانی بدن حرکت می‌دهد.
از نظر «کینماتیک»، این عضله در طول حرکت «اداکشن» کوتاه می‌شود و در «ابداکشن» طویل می‌گردد. در حین راه رفتن، «اداکتور لانگس» در فاز «استانس» فعال می‌شود تا ثبات جانبی لگن را حفظ کند و از «افت لگن» جلوگیری نماید. این عملکرد برای توزیع مناسب وزن بدن و حفظ تعادل حیاتی است.
از لحاظ «کینتیک»، اداکتور لانگس قادر است نیروی قابل توجهی تولید کند. مطالعات «الکترومیوگرافی» نشان داده‌اند که این عضله در فعالیت‌های پرتحرک مانند دویدن و پریدن، فعالیت الکتریکی بالایی دارد. همچنین، در حرکات چرخشی ران، «اداکتور لانگس» به عنوان «استابیلایزر» عمل می‌کند و از حرکات ناخواسته جلوگیری می‌نماید.
از دیدگاه «انرژتیک»، اداکتور لانگس در ذخیره و آزادسازی انرژی الاستیک نقش دارد. در حرکات پرشی، این عضله ابتدا کشیده شده و انرژی را ذخیره می‌کند، سپس با انقباض سریع، این انرژی را آزاد کرده و به تولید نیروی انفجاری کمک می‌کند.
در نهایت، از نظر «بیومکانیک عملکردی»، اداکتور لانگس در هماهنگی با سایر عضلات ران و لگن عمل می‌کند تا الگوهای حرکتی پیچیده را ایجاد کند. این هماهنگی برای اجرای موثر فعالیت‌های روزمره و ورزشی ضروری است.
آسیبهای عضله اداکتور لانگس
اداکتور لانگس به دلیل نقش مهمش در حرکات ران و فعالیت‌های ورزشی، مستعد آسیبهای متنوعی است. یکی از شایع‌ترین آسیب‌ها، «استرین muscle strain» یا کشیدگی این عضله است که معمولا در اثر انقباض ناگهانی یا کشش بیش از حد رخ می‌دهد. این آسیب اغلب در ورزش‌هایی مانند فوتبال، هاکی و اسکیت که نیاز به تغییر جهت سریع دارند، دیده می‌شود.
«تنوسینوویت Tenosinovit» اداکتور نیز از دیگر مشکلات شایع است که با التهاب غلاف تاندونی عضله مشخص می‌شود. این وضعیت معمولا ناشی از استفاده مکرر و بیش از حد عضله است و می‌تواند منجر به «سندرم اداکتور» شود. در موارد شدیدتر، «پارگی کامل» عضله ممکن است رخ دهد که نیاز به مداخله جدی‌تر دارد. این آسیب معمولاً با «هماتوم» قابل توجه و از دست دادن عملکرد عضله همراه است.
«استئوپاتی پوبیس Osteopathy pubis» یک آسیب مرتبط دیگر است که در محل اتصال عضله به استخوان لگن رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند ناشی از استرس مکرر بر روی محل اتصال عضله باشد. علاوه بر این، «سندرم مایوفاشیال» در اداکتور لانگس می‌تواند منجر به ایجاد «نقاط ماشه‌ای» در عضله شود که باعث محدودیت حرکتی و ناراحتی می‌گردد.
دلایل بروز آسیبهای عضله اداکتور لانگس
- «عدم تعادل عضلانی»: ضعف نسبی اداکتور لانگس در مقایسه با «ابداکتورها» می‌تواند منجر به افزایش فشار بر این عضله شود.
- «استفاده بیش از حد»: تکرار مداوم حرکات «اداکشن» در ورزش‌هایی مانند فوتبال یا اسکیت می‌تواند باعث «میکروتروما» و آسیب تدریجی شود.
- «گرم کردن ناکافی»: عدم آماده‌سازی مناسب عضله قبل از فعالیت‌های شدید، احتمال «استرین» را افزایش می‌دهد.
- «انعطاف‌پذیری محدود»: سفتی عضلات اداکتور می‌تواند منجر به افزایش تنش و استعداد به آسیب شود.
- «تکنیک نامناسب»: اجرای نادرست حرکات ورزشی می‌تواند فشار غیرطبیعی بر اداکتور لانگس وارد کند.
- «خستگی عضلانی»: فعالیت طولانی مدت بدون استراحت کافی، کنترل عصبی-عضلانی را کاهش داده و خطر آسیب را بالا می‌برد.
- «عوامل بیومکانیکی»: ناهنجاری‌های ساختاری مانند «دیسپلازی هیپ» یا «اختلاف طول پا» می‌تواند توزیع نامتعادل نیرو ایجاد کند.
- «تغییرات ناگهانی در شدت تمرین»: افزایش سریع حجم یا شدت فعالیت بدون سازگاری تدریجی، ریسک آسیب را بالا می‌برد.
- «سابقه آسیب قبلی»: آسیبهای پیشین که به طور کامل بهبود نیافته‌اند، احتمال آسیب مجدد را افزایش می‌دهند.
- «شرایط محیطی»: سطوح ناهموار یا لغزنده می‌توانند باعث حرکات غیرطبیعی و فشار اضافی بر عضله شوند.
بهترین حرکات برای تقویت عضله اداکتور لانگس
تقویت اداکتور لانگس برای بهبود عملکرد حرکتی و پیشگیری از آسیب‌ها ضروری است. یکی از موثرترین تمرینات، «اداکشن ایستاده با مقاومت» است. در این حرکت، فرد در حالت ایستاده، با استفاده از «کش مقاومتی» یا دستگاه «کیبل»، پا را به سمت داخل حرکت می‌دهد. این تمرین «انقباض کانسنتریک» و «اکسنتریک» را ترکیب می‌کند.
اسکات سوئینگ
تمرین موثری است که علاوه بر تقویت اداکتورها، عضلات «کوادریسپس» و «گلوتئال» را نیز درگیر می‌کند. در این حرکت، فرد با پاهای باز ایستاده و در حین اسکات وزن را بین دو پا جابجا می‌کند.
پل لترال
یک تمرین «ایزومتریک» عالی برای تقویت اداکتور لانگس است. در این حرکت، فرد به پهلو دراز کشیده و پای بالایی را بلند می‌کند، در حالی که پای پایینی را روی زمین فشار می‌دهد.
لانج جانبی
تمرین موثری است که اداکتورها را در یک الگوی حرکتی عملکردی تقویت می‌کند. این حرکت شامل گام برداشتن به طرفین و خم کردن زانو است.
کوپنهاگن پلنک
یک تمرین پیشرفته است که اداکتورها را در یک وضعیت چالش برانگیز قرار می‌دهد. در این تمرین، فرد روی یک طرف بدن قرار گرفته و پای بالایی را روی یک سطح بلند قرار می‌دهد.
رفرنس:
https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/adductor-longus-muscle
https://teachmeanatomy.info/encyclopaedia/a/adductor-longus/
https://rad.washington.edu/muscle-atlas/adductor-longus/
https://radiopaedia.org/articles/adductor-longus-muscle
جدول:
| محل قرارگیری | عضله «اداکتور لانگس» در بخش داخلی ران، در ناحیه قدامی و میانی این قسمت از اندام تحتانی قرار دارد. این عضله به عنوان یکی از مهم‌ترین عضلات بخش داخلی ران، در جلوی عضله‌های «اداکتور ماگنوس» و «اداکتور برویس» قرار گرفته است. |
| سر ثابت | سر ثابت این عضله از سطح قدامی استخوان «پوبیس»، دقیقاً زیر «قوس پوبیک» و در مجاورت «سیمفیز پوبیس» منشأ می‌گیرد. |
| سر متحرک | سر متحرک عضله به سوم میانی لب داخلی «خط آسپرا» در استخوان ران متصل می‌شود. |
| خونرسانی | خونرسانی این عضله عمدتاً از طریق دو شریان اصلی صورت می‌گیرد: «شریان عمقی رانی» و «شریان اوبتوراتور». |
| عصبرسانی | عصبرسانی این عضله عمدتاً از شاخه قدامی «عصب اوبتوراتور» که از «شبکه کمری» منشأ می‌گیرد، تامین می‌شود. این عصب از ریشه‌های عصبی L2، L3 و L4 منشا می‌گیرد و پس از خروج از شبکه کمری، به سمت پایین و داخل حفره لگن حرکت می‌کند. |
| عملکرد | از دیدگاه بیومکانیک، اداکتور لانگس نقش مهمی در حرکات و ثبات مفصل ران ایفا می‌کند. |
