عضلات سینه‌ای کوچک (Pectoralis Minor Strain) یکی از عضلات مهم ناحیه سینه و شانه است که در زیر عضله پکتورالیس ماژور قرار دارد و به تثبیت و حرکت تیغه شانه کمک می‌کند. این عضله از دنده‌های سوم تا پنجم شروع‌شده و به زائده کوراکوئید استخوان کتف متصل می‌شود. هرگونه آسیب یا کشیدگی در پکتورالیس مینور می‌تواند باعث محدودیت حرکتی و اختلال در عملکرد شانه شود. در این مطلب از کانون دکتر حوصله، ابتدا با تعریف کشیدگی عضلانی و تفاوت آن با سایر آسیب‌ها آشنا می‌شویم، سپس علائم، علل، روش‌های تشخیص و راه‌های پیشگیری از این آسیب را بررسی خواهیم کرد. همچنین، به انواع کشیدگی پکتورالیس مینور و تمرینات مناسب برای بهبود آن اشاره خواهیم کرد.
مقدمه‌ای بر کشیدگی عضلات سینه‌ای کوچک
پکتورالیس مینور یکی از عضلات مهم در ناحیه جلویی قفسه سینه است که در زیر عضله پکتورالیس ماژور قرار دارد. این عضله از دنده‌های سوم تا پنجم منشأ گرفته و به زائده کوراکوئید استخوان کتف متصل می‌شود. پکتورالیس مینور نقش کلیدی درحرکت، تثبیت و تنظیم موقعیت تیغه شانه ایفا می‌کند. یکی از عملکردهای اصلی آن پایین آوردن و چرخش قدامی تیغه شانه است که برای حرکاتی مانند فشار دادن، کشیدن و حتی برخی حرکات تنفسی مهم است.
این عضله همچنین به حفظ تعادل در وضعیت کلی بدن کمک می‌کند، به‌خصوص در فعالیت‌هایی که نیاز به ثبات شانه و بازودارند، مانند بدنسازی، شنا، بوکس و وزنه‌برداری. بااین‌حال، به دلیل محل قرارگیری و عملکرد آن، پکتورالیس مینور در معرض فشار و کشیدگی قرار دارد، به‌خصوص در افرادی که حرکات تکراری شانه انجام می‌دهند یا در طول روز وضعیت بدنی نامناسبی دارند.
کشیدگی پکتورالیس مینور زمانی رخ می‌دهد که این عضله بیش‌ازحد معمول منقبض‌شده یا تحت‌فشار قرار گیرد که می‌تواند ناشی از تمرینات شدید، استفاده نادرست از عضله، ضربه مستقیم یا وضعیت بدنی نامناسب باشد. این آسیب می‌تواند موجب ناراحتی در جلوی شانه و قفسه سینه، کاهش دامنه حرکتی شانه، ضعف عضلانی و در برخی موارد بی‌حسی و مورمور شدن در بازو شود. ازآنجایی‌که این عضله در نزدیکی شبکه عصبی براکیال قرار دارد، التهاب یا کشیدگی شدید آن ممکن است روی عصب‌های اطراف نیز تأثیر گذاشته و منجر به علائم گسترده‌تری شود. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر علائم، دلایل، راه‌های تشخیص و روش‌های پیشگیری از این آسیب می‌پردازیم.
کشیدگی عضلات چیست؟
کشیدگی عضلانی یکی از رایج‌ترین آسیب‌های سیستم اسکلتی-عضلانی است که در اثر افزایش بیش‌ازحد طول عضله، انقباض ناگهانی یا استفاده بیش‌ازحد از آن رخ می‌دهد. در این حالت، الیاف عضلانی تحت‌فشار قرارگرفته و دچار پارگی‌های میکروسکوپی می‌شوند که باعث التهاب و کاهش عملکرد عضله می‌شود. کشیدگی عضله معمولاً به دلیل حرکات ناگهانی، تمرینات شدید، انعطاف‌پذیری ناکافی یا ضعف عضلانی ایجاد می‌شود.
بسته به‌شدت آسیب، کشیدگی عضلانی می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. در موارد خفیف، تنها تعداد کمی از الیاف عضله دچار آسیب می‌شوند و فرد فقط احساس ناراحتی و گرفتگی جزئی دارد؛ اما در موارد شدیدتر، ممکن است تعداد بیشتری از فیبرهای عضلانی دچار پارگی شده و حتی بافت‌های همبند اطراف عضله نیز آسیب ببینند که در این صورت تورم و محدودیت شدید درحرکت ایجاد می‌شود.
کشیدگی عضلانی با سایر آسیب‌های عضلانی مانند پارگی کامل عضله، کوفتگی یا التهاب عضلانی تفاوت دارد. در کشیدگی‌های خفیف تا متوسط، عضله هنوز قابلیت انقباض دارد، اما در پارگی کامل، عضله دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را حفظ کند و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. همچنین، کوفتگی عضلانی معمولاً به دلیل ضربه مستقیم به عضله رخ می‌دهد، درحالی‌که کشیدگی بیشتر به دلیل حرکت‌های غیرطبیعی یا فشار بیش‌ازحد ایجاد می‌شود. التهاب عضلانی نیز معمولاً ناشی از فعالیت بیش‌ازحد و تولید مواد التهابی در بافت عضله است که باعث ضعف موقتی می‌شود.
علائم کشیدگی عضلات سینه‌ای کوچک
کشیدگی پکتورالیس مینور می‌تواند علائم متعددی ایجاد کند که اغلب به دلیل التهاب، اسپاسم عضلانی و محدودیت حرکتی شانه بروز می‌کنند. ناراحتی در قسمت جلویی شانه و قفسه سینه از رایج‌ترین علائم این آسیب است که می‌تواند به سمت بازو و حتی قسمت فوقانی پشت انتشار یابد. این ناراحتی معمولاً هنگام حرکت دادن شانه، فشار آوردن روی عضله یا انجام حرکاتی مانند فشار دادن و کشیدن تشدید می‌شود.
برخی از افراد همچنین احساس گرفتگی و سفتی عضلانی را تجربه می‌کنند که می‌تواند باعث کاهش انعطاف‌پذیری شانه شود. در موارد شدیدتر، التهاب عضله می‌تواند به اعصاب ناحیه شبکه براکیال فشار وارد کند که ممکن است منجر به بی‌حسی، مورمور شدن یا ضعف در دست و بازو شود. این علائم به‌خصوص زمانی که فرد برای مدت طولانی در وضعیت‌های نامناسب، مانند نشستن با شانه‌های گرد شده به جلو یا حمل کیف سنگین قرار دارد، تشدید می‌شوند.
یکی دیگر از علائم مهم کشیدگی پکتورالیس مینور، محدودیت در دامنه حرکتی شانه است. افراد مبتلا ممکن است هنگام بالا بردن بازو، چرخش شانه یا کشش سینه‌ای احساس سختی داشته باشند. علاوه بر این، احساس ناپایداری در شانه به دلیل ضعف عضله ممکن است ایجاد شود که در فعالیت‌هایی مانند بلند کردن اجسام یا انجام تمرینات بدنسازی قابل‌توجه خواهد بود. برخی از بیماران همچنین افزایش ناراحتی هنگام تنفس عمیق را گزارش می‌کنند، زیرا این عضله به دنده‌ها متصل است و در حرکات قفسه سینه نقش دارد.
علت‌های کشیدگی عضلات سینه‌ای کوچک
کشیدگی پکتورالیس مینور می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی ازجمله فعالیت‌های ورزشی سنگین، حرکات تکراری، استفاده نادرست از عضلات و وضعیت بدنی نامناسب باشد. یکی از دلایل شایع این آسیب، تمرینات بدنسازی و وزنه‌برداری بافرم نادرست یا بدون گرم کردن کافی است. حرکاتی مانند پرس سینه، دیپ پارالل، شنا و حرکات کششی شدید می‌توانند فشار زیادی به این عضله وارد کنند، به‌خصوص اگر وزنه بیش‌ازحد سنگین باشد یا فرد تکنیک صحیح را رعایت نکند.
ورزش‌هایی مانند شنا، بوکس، ژیمناستیک و سنگ‌نوردی که نیاز به حرکات تکراری شانه دارند نیز می‌توانند موجب خستگی و کشیدگی بیش‌ازحد عضله شوند. علاوه بر این، افرادی که به‌طور ناگهانی شدت تمرینات خود را افزایش می‌دهند، بدون اینکه به عضلات فرصت تطبیق و ریکاوری بدهند، در معرض التهاب و پارگی‌های میکروسکوپی در پکتورالیس مینور قرار می‌گیرند.
علاوه بر تمرینات ورزشی، عوامل روزمره و وضعیت بدنی نامناسب نیز می‌توانند در ایجاد کشیدگی این عضله نقش داشته باشند. نشستن طولانی‌مدت با شانه‌های گرد شده به جلو، حمل کیف‌های سنگین روی یک شانه، کار با کامپیوتر برای مدت طولانی و حتی خوابیدن در وضعیت‌های نامناسب می‌توانند باعث تنش مداوم و خستگی عضله پکتورالیس مینور شوند. در این شرایط، عضله به‌طور مداوم در حالت کشش و انقباض قرار می‌گیرد و مستعد آسیب می‌شود.
همچنین، ضربات مستقیم به شانه یا سقوط روی بازو می‌تواند منجر به کشیدگی یا پارگی جزئی الیاف عضلانی شود. افرادی که فعالیت‌های روزمره آن‌ها شامل بلند کردن مداوم اجسام سنگین یا انجام حرکات تکراری است، بیشتر در معرض این نوع آسیب قرار دارند؛ بنابراین، استفاده از تکنیک‌های صحیح در ورزش، حفظ وضعیت بدنی مناسب و استراحت کافی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از کشیدگی پکتورالیس مینور محسوب می‌شوند.
راه‌های تشخیص کشیدگی عضله سینه‌ای کوچک
تشخیص کشیدگی پکتورالیس مینور معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک آغاز می‌شود. در این معاینه، پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار، نحوه بروز آسیب و فعالیت‌هایی که ممکن است منجر به آن شده باشند را بررسی می‌کند. سپس ارزیابی دامنه حرکتی شانه و قفسه سینه، میزان ناراحتی هنگام لمس عضله و تست‌های اختصاصی قدرت و انعطاف‌پذیری انجام می‌شود. یکی از تست‌های رایج برای بررسی این عضله، تست کشش و فشرده‌سازی پکتورالیس مینور است که در آن بیمار باید حرکات خاصی را انجام دهد تا میزان محدودیت حرکتی مشخص شود.
در برخی موارد، پزشک از بیمار می‌خواهد بازو را در جهت‌های مختلف حرکت دهد تا مشخص شود که ناراحتی هنگام فشار دادن، کشیدن یا بلند کردن اجسام تشدید می‌شود یا خیر. اگر بیمار علاوه بر ناراحتی، احساس بی‌حسی یا مورمور شدن در بازو داشته باشد، ممکن است پزشک احتمال فشار عضله بر روی اعصاب شبکه براکیال را نیز بررسی کند. درصورتی‌که معاینه فیزیکی به‌تنهایی برای تشخیص دقیق کافی نباشد یا پزشک مشکوک به آسیب‌های جدی‌تری مانند پارگی کامل عضله، التهاب شدید یا تحت‌فشار قرار گرفتن اعصاب و تاندون‌ها باشد، ممکن است روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، ام‌آر‌آی (MRI) یا در برخی موارد نادر، سی‌تی‌اسکن CT scan توصیه شود.
سونوگرافی به پزشک امکان می‌دهد پارگی‌های کوچک و التهاب درون عضله را شناسایی کند، درحالی‌که MRI بهترین روش برای بررسی بافت‌های نرم و میزان دقیق آسیب در عضله و بافت‌های اطراف آن است. در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های الکترودیاگنوستیک (مانند الکترومیوگرافی یا تست هدایت عصبی) را برای بررسی میزان تأثیر آسیب بر روی اعصاب ناحیه شانه و بازو انجام دهد.
حرکات ورزشی برای بهبود کشیدگی عضلات سینه‌ای کوچک
پس از تشخیص کشیدگی پکتورالیس مینور، انجام تمرینات ورزشی مناسب می‌تواند به کاهش ناراحتی، بهبود انعطاف‌پذیری و بازگرداندن عملکرد طبیعی عضله کمک کند. این تمرینات معمولاً شامل کشش‌های ملایم، حرکات تقویتی و تمرینات اصلاحی برای بهبود وضعیت شانه و قفسه سینه هستند. مهم است که این حرکات تحت نظارت یک متخصص یا پزشک ورزشی انجام شوند تا از ایجاد فشار اضافی بر عضله جلوگیری شود. در ادامه، برخی از مؤثرترین تمرینات برای بهبود کشیدگی پکتورالیس مینور معرفی می‌شوند.
انواع کشیدگی عضله سینه‌ای کوچک
کشیدگی پکتورالیس مینور بسته به‌شدت آسیب به سه درجه تقسیم می‌شود که هرکدام تأثیر متفاوتی بر عملکرد عضله و دامنه حرکتی فرد دارند. درجه اول خفیف‌ترین نوع کشیدگی است که در آن فقط تعداد کمی از فیبرهای عضلانی دچار پارگی‌های میکروسکوپی می‌شوند. این وضعیت معمولاً با حساسیت به لمس و احساس سفتی در ناحیه جلوی شانه و قفسه سینه همراه است. فرد همچنان قادر به حرکت دادن شانه خود خواهد بود، اما انجام برخی حرکات خاص مانند کشیدن یا فشار دادن اجسام سنگین ممکن است باعث تشدید ناراحتی شود. استراحت، استفاده از کمپرس یخ و تمرینات کششی ملایم معمولاً برای بهبود این نوع کشیدگی کافی است.
در کشیدگی درجه سوم، آسیب به حداکثر شدت خود می‌رسد و ممکن است پارگی کامل عضله رخ دهد. این وضعیت می‌تواند با تورم گسترده، کبودی و از دست دادن کامل عملکرد عضله همراه باشد. در برخی موارد، ممکن است هنگام لمس ناحیه آسیب‌دیده یک فرورفتگی یا برآمدگی غیرطبیعی احساس شود که نشان‌دهنده پارگی جدی است. افرادی که دچار این نوع کشیدگی می‌شوند، معمولاً قادر به انجام حرکات فشاری یا کششی شانه و قفسه سینه نیستند و ممکن است برای انجام فعالیت‌های روزمره با مشکلات جدی مواجه شوند.
راه‌های پیشگیری از کشیدگی عضلات سینه‌ای کوچک
یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از کشیدگی پکتورالیس مینور، گرم کردن مناسب پیش از ورزش و فعالیت‌های بدنی است. انجام حرکات کششی و گرم‌کننده دینامیک قبل از تمرین به افزایش جریان خون در عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش خطر آسیب‌دیدگی کمک می‌کند. تمریناتی مانند چرخش شانه، باز و بسته کردن بازوها و کشش‌های ملایم سینه‌ای می‌توانند به آماده‌سازی عضله کمک کنند. علاوه بر این، رعایت تکنیک‌های صحیح هنگام انجام حرکات قدرتی مانند پرس سینه، دیپ پارالل یا حرکات کششی سنگین ضروری است.
استفاده از وزنه‌های مناسب و اجتناب از تمرینات بیش‌ازحد یا ناگهانی بدون آمادگی کافی نیز می‌تواند به کاهش احتمال کشیدگی این عضله کمک کند. همچنین، افرادی که ورزش‌های پرتحرک مانند بوکس، شنا یا ژیمناستیک انجام می‌دهند، باید بر تقویت تدریجی عضلات سینه‌ای و شانه‌ای تمرکز کنند تا فشار کمتری به پکتورالیس مینور وارد شود.
نتیجه‌گیری
کشیدگی پکتورالیس مینور یکی از آسیب‌های شایع در افرادی است که تمرینات سنگین ورزشی، حرکات تکراری یا وضعیت‌های بدنی نامناسب دارند. این آسیب می‌تواند از یک کشیدگی خفیف تا پارگی شدید عضله متغیر باشد و در صورت عدم رفع مناسب، به محدودیت‌های حرکتی منجر شود. شناخت علائم، تشخیص به‌موقع و انتخاب روش مناسب، ازجمله استراحت، تمرینات اصلاحی و در موارد شدید، جراحی، می‌تواند به بازیابی عملکرد طبیعی عضله کمک کند. همچنین، رعایت نکات پیشگیرانه مانند گرم کردن کافی قبل از ورزش، حفظ وضعیت بدنی صحیح و انجام تمرینات تقویتی و کششی، نقش مهمی در جلوگیری از این نوع آسیب دارد.
توجه به سلامت عضلات سینه‌ای و شانه‌ای، گوش دادن به سیگنال‌های بدن و پرهیز از فشار بیش‌ازحد بر عضلات، کلید حفظ عملکرد صحیح این ناحیه است. اگرچه کشیدگی پکتورالیس مینور ممکن است در ابتدا مشکل ساده‌ای به نظر برسد، اما در صورت نادیده گرفتن می‌تواند به یک عارضه مزمن و محدودکننده تبدیل شود. بنابراین، مراقبت مناسب، استفاده از تکنیک‌های صحیح در تمرینات و در صورت لزوم، مراجعه به متخصص از بهترین راه‌ها برای جلوگیری و مدیریت این آسیب هستند.در صورت تمایل باقی مقالات در این حوزه را هم مطالعه بفرمایید.
تایید شده توسط دکتر علی حوصله
محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید
