| محل قرار گیری | کتف |
| سر ثابت | کتف |
| سر متحرک | بازو |
| خون رسانی | شریان ساب‌اسکاپولاریس |
| عصب رسانی | عصب عضله‌کتف |
| عملکرد | چرخش داخلی، پایین آوردن بازو |
مقدمه
عضله ترس ماژور (Teres Major) یک عضله مهم در شانه است که در عملکرد حرکات مختلف شانه نقش کلیدی ایفا می‌کند. این عضله از کتف به استخوان بازو متصل است و در چرخش داخلی بازو، پایین آوردن بازو و افزایش ثبات شانه مؤثر است. در این مقاله، به بررسی محل قرارگیری این عضله، سیستم عصب‌رسانی و خون‌رسانی آن، عملکرد آن ازنظر آناتومی و بیومکانیک، آسیب‌ها و دلایل بروز آنها و تمرینات مناسب برای تقویت این عضله پرداخته خواهد شد.
عضله ترس ماژور چیست؟
عضله ترس ماژور یکی از عضلات داخلی شانه است که درحرکت و پایداری بازو نقش مهمی ایفا می‌کند. این عضله از ناحیه پایین کتف (Scapula) شروع می‌شود و به قسمت بالای استخوان بازو (Humerus) متصل می‌شود. عملکرد اصلی این عضله شامل چرخش داخلی بازو، پایین آوردن بازو از حالت بالا و همچنین کمک به ثبات شانه در حرکات مختلف است.
این عضله در کنار دیگر عضلات شانه مانند عضله ساب‌اسکاپولاریس و عضلات روتاتور کاف، در انجام حرکات پیچیده شانه و حرکت بازو در زوایای مختلف فعالیت می‌کند. عضله ترس ماژور از این نظر که می‌تواند بازو را در جهت‌های مختلف حرکت دهد و از آسیب‌های شانه جلوگیری کند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
درصورتی‌که عضله ترس ماژور دچار آسیب شود، فرد ممکن است احساس ضعف در شانه خود داشته باشد. این آسیب‌ها ممکن است به دلیل استفاده بیش‌ازحد، حرکات نادرست یا فشار زیاد در هنگام ورزش‌های سنگین رخ دهد. برای جلوگیری از چنین آسیب‌هایی، تقویت و کشش عضلات شانه به‌ویژه عضله ترس ماژور اهمیت زیادی دارد.
محل قرارگیری عضله ترس ماژور
عضله ترس ماژور در ناحیه شانه و از بخش پایین کتف (Scapula) شروع می‌شود و به استخوان بازو (Humerus) متصل می‌شود. این عضله ازنظر آناتومیکی در سطحی پایین‌تر از عضله ترس مینور قرار دارد و در پشت شانه یافت می‌شود. آنچه موقعیت خاص عضله ترس ماژور را منحصربه‌فرد می‌کند، این است که این عضله در فعالیت‌های شانه، به‌ویژه چرخش داخلی بازو، نقش حیاتی دارد. این موقعیت به عضله این امکان را می‌دهد که در حرکات دقیق بازو در زوایای مختلف مؤثر واقع شود.
این عضله به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که بتواند به‌طور مؤثری به حرکت‌های شانه در هنگام باز شدن یا بسته شدن بازو کمک کند. درواقع، عضله ترس ماژور در تعامل با عضلات دیگر شانه، به‌ویژه عضلات روتاتور کاف، به پایداری و حرکات دقیق شانه کمک می‌کند. این ساختار کمک می‌کند تا شانه از آسیب‌دیدگی‌هایی مانند دررفتگی جلوگیری کند و کارکرد طبیعی آن حفظ شود. موقعیت استراتژیک عضله ترس ماژور آن را به یک عنصر اساسی در هرگونه فعالیت فیزیکی با استفاده از شانه تبدیل کرده است.
با توجه به موقعیت خاص و عملکرد بیومکانیکی آن، عضله ترس ماژور نقش مهمی در جلوگیری از آسیب‌های شانه دارد. این عضله به شانه کمک می‌کند که بتواند از وضعیت‌های مختلف بازو به‌طور مؤثر و بدون بروز آسیب استفاده کند. به همین دلیل، تقویت عضله ترس ماژور از اهمیت بالایی برخوردار است، به‌ویژه در ورزش‌های قدرتی یا فعالیت‌هایی که نیاز به حرکات دقیق شانه دارند. موقعیت این عضله به شانه پایداری بیشتری می‌بخشد و از آسیب‌دیدگی آن جلوگیری می‌کند.
بررسی سر ثابت ترس ماژور
سر ثابت عضله ترس ماژور در ناحیه کتف واقع است و به لبه خارجی بخش پایین اسکاپولا (Scapula) متصل می‌شود. این سر ثابت به عضله کمک می‌کند تا حرکت و پایداری شانه را کنترل کند و به بازو اجازه دهد تا حرکات پیچیده‌ای را در زوایای مختلف انجام دهد. اتصال آن به کتف باعث می‌شود که این عضله به‌طور مؤثر در عملکرد شانه مشارکت کند.
ازآنجایی‌که سر ثابت عضله ترس ماژور به استخوان شانه متصل است، نقش مهمی در حفظ ثبات شانه دارد. این ویژگی باعث می‌شود که عضله در هنگام حرکت‌های شدید یا هنگام حمل بار سنگین، فشار را از روی مفصل شانه کاهش دهد. درواقع، سر ثابت در انتقال نیرو از شانه به بازو بسیار مؤثر است و باعث می‌شود که شانه قادر به انجام حرکات گسترده باشد بدون اینکه آسیب ببیند.
سر ثابت عضله ترس ماژور به شانه پایداری می‌بخشد و این امکان را فراهم می‌کند که هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی یا حرکت‌های فیزیکی پیچیده، شانه دچار دررفتگی یا آسیب نشود. این پایداری به‌ویژه در هنگام حرکاتی که نیاز به چرخش داخلی و حرکت بازو به جلو یا عقب دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌عبارت‌دیگر، این سر ثابت عضله ترس ماژور کمک می‌کند تا شانه در وضعیت‌های مختلف قرار بگیرد و بتواند عملکرد بهینه خود را حفظ کند.
بررسی سر متحرک ترس ماژور
سر متحرک عضله ترس ماژور به قسمت بالای استخوان بازو (Humerus) متصل می‌شود و نقش بسیار مهمی درحرکت شانه دارد. این بخش از عضله به بازو اجازه می‌دهد که حرکات چرخشی داخلی، پایین آوردن بازو و سایر حرکت‌های پیچیده را انجام دهد. اتصال سر متحرک به بازو موجب می‌شود که عضله ترس ماژور در فرآیندهای مختلفی که نیاز به تغییر موقعیت بازو دارند، فعال شود.
ازآنجایی‌که سر متحرک این عضله به استخوان بازو متصل است، توانایی آن در ایجاد حرکات دقیق و کنترل‌شده در شانه افزایش می‌یابد. این ویژگی به شانه اجازه می‌دهد که به‌طور مؤثر در مقابل نیروهای بیرونی مقاومت کرده و حرکات بیشتری انجام دهد. سر متحرک درواقع مسئول انتقال نیرو از شانه به بازو و حرکت‌های مختلف آن است.
در مواقعی که عضله ترس ماژور تحت‌فشار زیادی قرار می‌گیرد، سر متحرک آن نیز می‌تواند در هماهنگی با دیگر عضلات شانه نقش مؤثری ایفا کند. این هماهنگی به شانه کمک می‌کند تا در برابر فشارهای جسمی مقاوم باشد و از بروز آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند. سر متحرک به‌این‌ترتیب در انجام حرکت‌های دقیق و پیچیده شانه اهمیت دارد و نقشی اساسی در حفظ عملکرد صحیح و پایداری شانه ایفا می‌کند.
سیستم عصب‌رسانی ترس ماژور
سیستم عصب‌رسانی عضله ترس ماژور از عصب‌های فرعی عضله‌کتف (Lower subscapular nerve) ناشی می‌شود. این عصب‌ها از شبکه عصبی گردنی (C5-C6) منشعب شده و به عضله ترس ماژور ارسال می‌شوند. این عصب‌ها مسئول انتقال سیگنال‌های عصبی به عضله هستند تا فعالیت‌های مختلف آن را کنترل کنند. به دلیل اینکه عضله ترس ماژور در حرکات پیچیده شانه مشارکت دارد، دریافت سیگنال‌های دقیق و هماهنگ از طریق سیستم عصب‌رسانی بسیار حیاتی است.
این عصب‌ها درواقع با هماهنگی و انتقال دقیق پیام‌های عصبی، به عضله ترس ماژور کمک می‌کنند تا عملکرد صحیح خود را در فعالیت‌های فیزیکی حفظ کند. ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان به حرکت‌های چرخشی بازو و پایین آوردن آن اشاره کرد که نیاز به‌دقت بالایی دارند. این سیستم عصبی، به عضله این امکان را می‌دهد که به‌طور مؤثر و بدون خطا در انجام حرکات شانه مشارکت کند.
اختلال یا آسیب در عصب‌های عضله‌کتف می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد عضله ترس ماژور بگذارد و منجر به مشکلات حرکتی در شانه شود. آسیب‌های عصبی در این ناحیه می‌تواند موجب ضعف درحرکت‌های چرخشی یا پایین آوردن بازو شود و باعث ایجاد محدودیت در فعالیت‌های روزمره و ورزشی فرد گردد. به همین دلیل، سلامت سیستم عصب‌رسانی ترس ماژور برای حفظ عملکرد صحیح شانه بسیار اهمیت دارد.
سیستم خون‌رسانی ترس ماژور
سیستم خون‌رسانی عضله ترس ماژور عمدتاً توسط شریان ساب‌اسکاپولاریس تأمین می‌شود. این شریان از بخش زیرین شانه منشعب می‌شود و خون غنی از اکسیژن را به عضلات اطراف کتف و شانه، ازجمله عضله ترس ماژور، می‌رساند. شریان ساب‌اسکاپولاریس به دلیل موقعیت خود، یکی از منابع اصلی خون‌رسانی به این ناحیه است و نقش حیاتی در تأمین انرژی و تغذیه عضله ایفا می‌کند.
این شریان به‌طور مستقیم با شاخه‌های دیگری از سیستم شریانی شانه ارتباط دارد که از آنها خون به سایر عضلات و بافت‌های اطراف منتقل می‌شود. خون‌رسانی مناسب به این عضله برای حفظ عملکرد آن در انجام حرکات پیچیده شانه و بازو ضروری است. این تأمین خون باعث می‌شود که عضله قادر به انجام فعالیت‌های فیزیکی با شدت بالا بدون افت کارایی باشد.
نقص در سیستم خون‌رسانی این عضله می‌تواند باعث کاهش کارایی عضلانی، ضعف و حتی آسیب‌های بافتی شود. به همین دلیل، هرگونه مشکل در شریان ساب‌اسکاپولاریس می‌تواند به‌طورجدی بر توانایی عضله ترس ماژور برای انجام عملکردهای خود تأثیر بگذارد و درنتیجه محدودیت‌هایی در حرکات شانه ایجاد کند.
عملکرد عضله ترس ماژور ازنظر آناتومی
عملکرد عضله ترس ماژور ازنظر آناتومی درحرکت و ثبات شانه نقش بسیار مهمی دارد. این عضله به‌طور عمده مسئول چرخش داخلی بازو است، به این معنا که بازو را به سمت بدن می‌چرخاند. علاوه بر این، ترس ماژور می‌تواند در پایین آوردن بازو از حالت بالا و همچنین در افزایش ثبات شانه کمک کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که عضله در انجام حرکات پیچیده‌ای که نیاز به کنترل دقیق شانه دارند، مؤثر باشد.
در هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند شنا یا وزنه‌برداری، این عضله در هماهنگی با دیگر عضلات شانه، به‌ویژه عضلات روتاتور کاف، کار می‌کند. این هماهنگی به عضله اجازه می‌دهد تا بازو را به‌طور مؤثر حرکت دهد و درعین‌حال شانه را در وضعیت پایداری نگه دارد. برای مثال، هنگام حرکت‌های کششی بازو، این عضله کمک می‌کند که استخوان بازو در موقعیت صحیح خود قرار بگیرد و از جابه‌جایی‌های ناخواسته جلوگیری شود.
علاوه بر این، این عضله نقش اساسی در حفظ تعادل شانه و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی دارد. این عضله به‌ویژه در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی که نیاز به چرخش و فشار بر شانه دارند، همچون شنا، گلف یا تنیس، فعالیت می‌کند. ضعف یا آسیب در این عضله می‌تواند منجر به کاهش کارایی شانه و حتی به مشکلاتی مانند دررفتگی شانه یا التهاب منجر شود، بنابراین عملکرد صحیح آن برای جلوگیری از چنین آسیب‌هایی ضروری است.
عملکرد عضله ترس ماژور ازنظر بیومکانیک
عملکرد عضله ترس ماژور ازنظر بیومکانیک درحرکت و پایداری شانه بسیار حیاتی است. این عضله به‌ویژه در حرکات چرخشی داخلی بازو تأثیرگذار است. هنگامی‌که بازو به‌سمت بدن چرخانده می‌شود، عضله ترس ماژور با اعمال نیرویی متناسب، این حرکت را انجام می‌دهد. در این فرآیند، ترس ماژور کمک می‌کند تا بازو در مسیر صحیح خود حرکت کند و شانه دچار تغییر وضعیت ناخواسته نشود.
علاوه بر این، عضله ترس ماژور درحرکت‌های پایین‌آوردن بازو نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. هنگامی‌که بازو از وضعیت بالا به پایین آورده می‌شود، این عضله با کاهش فشار روی مفصل شانه، حرکت را تسهیل می‌کند. این عمل به‌ویژه در فعالیت‌هایی که نیاز به کنترل دقیق و سریع حرکت‌های شانه دارند، مانند ورزش‌های قدرتی یا کششی، ضروری است.
ازنظر بیومکانیکی، این عضله به‌طور مشترک با دیگر عضلات شانه برای افزایش ثبات و کنترل حرکت عمل می‌کند. در هنگام انجام حرکات پیچیده و سریع، مانند دویدن یا پرتاب،این عضله از طریق ایجاد هم‌زمانی میان حرکت‌های مختلف عضلات شانه و بازو، پایداری و هماهنگی موردنیاز برای جلوگیری از آسیب را فراهم می‌آورد؛ بنابراین، عملکرد بهینه این عضله برای حفظ عملکرد شانه و جلوگیری از فشار اضافی بر روی مفصل شانه ضروری است.
آسیب‌های عضله ترس ماژور
آسیب‌های این عضله معمولاً ناشی از فشار زیاد یا استفاده بیش‌ازحد در ورزش‌ها یا فعالیت‌های فیزیکی سنگین هستند. این آسیب‌ها می‌توانند به‌صورت کشیدگی، پارگی‌های عضلانی یا التهاب در ناحیه شانه بروز پیدا کنند.
در این شرایط، عملکرد طبیعی شانه مختل شده و فرد ممکن است به دلیل آسیب‌های دائمی دچار مشکلاتی در انجام فعالیت‌های روزمره و ورزشی شود. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، تقویت عضلات شانه و استراحت کافی بعد از فعالیت‌های شدید ضروری است.
دلایل بروز آسیب‌های ترس ماژور
آسیب‌های عضله ترس ماژور معمولاً به دلیل استفاده بیش‌ازحد از عضله در فعالیت‌های ورزشی سنگین و فشار بیش‌ازاندازه به شانه بروز می‌کنند. حرکات چرخشی تکراری یا کشش‌های شدید بازو می‌تواند به عضله فشار وارد کند، به‌ویژه در ورزش‌هایی مانند شنا، وزنه‌برداری یا تنیس که نیاز به حرکات شانه در زوایای مختلف دارند. این فشارها باعث کشیدگی، پارگی‌های عضلانی یا حتی التهاب در عضله می‌شوند.
بهترین حرکات برای تقویت عضله ترس ماژور
برای تقویت این عضله، تمریناتی که بر روی چرخش داخلی بازو و حرکت‌های کششی شانه تمرکز دارند، بسیار مؤثر هستند. یکی از بهترین تمرینات برای این عضله، پرس سینه با دمبل است که به تقویت عضلات شانه و ترس ماژور کمک می‌کند. همچنین حرکت کشش داخلی بازو (internal rotation) نیز می‌تواند به این عضله کمک کند تا قدرت بیشتری پیدا کند. انجام حرکات پلانک جانبی با چرخش نیز باعث تقویت عضلات شانه و این عضله می‌شود.
سخن پایانی
عضله ترس ماژور یکی از عضلات حیاتی شانه است که نقش مهمی در حرکات پیچیده و پایدار شانه دارد. تقویت و مراقبت از این عضله برای جلوگیری از آسیب‌ها و حفظ عملکرد شانه بسیار مهم است. با انجام تمرینات مناسب، به‌ویژه تمرینات چرخش داخلی و کشش‌های شانه، می‌توان این عضله را تقویت کرده و از بروز مشکلات حرکتی جلوگیری کرد. توجه به این نکات به شما کمک می‌کند تا شانه‌ای سالم و مقاوم داشته باشید.
منابع:
https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/teres-major-muscle
https://teachmeanatomy.info/encyclopaedia/t/teres-major/
https://teachmeanatomy.info/upper-limb/muscles/shoulder/intrinsic/
https://www.getbodysmart.com/shoulder-muscles/teres-major-muscle/
