چرخش داخلی فمور یک اختلال حرکتی است که می‌تواند تأثیرات جدی بر روی مفصل ران و زانو بگذارد. این وضعیت به چرخش غیرطبیعی استخوان ران به سمت داخل اشاره دارد و می‌تواند منجر به تغییرات ساختاری در مفصل لگن و ایجاد مشکلاتی چون درد و ناپایداری در سایر مفاصل شود.
یکی از مهم‌ترین عوارض این اختلال، ارتباطش با PAI (فیموروآستابولار ایمپینجمنت) است. FAI حالتی است که در آن سر فمور با استابولوم گیر می‌کند و همین امر موجب بروز درد و محدودیت حرکتی می‌شود. در این مقاله از وب‌سایت بنیاد سلامت دکتر حوصله به بررسی چرخش داخلی فمور و ارتباط آن با FAI پرداخته خواهد شد.
چرخش داخلی فمور چیست؟
چرخش داخلی فمور به حرکتی اطلاق می‌شود که در آن استخوان ران به سمت داخل می‌چرخد. این عمل به‌خوبی در حرکات روزمره درک نمی‌شود، اما هنگامی که این چرخش غیرطبیعی و بیش از حد اتفاق بیفتد، عواقب جدی‌ای برای فرد به همراه خواهد داشت. چرخش داخلی فمور می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله ضعف عضلات چرخاننده خارجی، آسیب به ناحیه لگن، یا الگوهای حرکتی نادرست ایجاد شود.
پیامدهای رایج این اختلال در حرکت شامل عدم تعادل، اختلال در الگوی راه‌رفتن، و افزایش فشار روی مفصل ران و زانو می‌شود. زمانی که این تغییرات در حرکت وجود داشته باشند، می‌تواند منجر به بروز درد و ناتوانی‌های حرکتی در طول زمان شود. همچنین ممکن است فرد متوجه شد که نمی‌تواند حرکات روزمره‌ای مانند نشستن، بلندشدن، یا پیاده‌روی را به‌راحتی انجام دهد. این اختلال نه‌تنها بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند پیش‌زمینه ساز مشکلات جدی‌تری مانند FAI نیز باشد.
FAI چیست و چه زمانی ایجاد می‌شود؟
فیموروآستابولار ایمپینجمنت (FAI) یک اختلال حرکتی است که به دلیل برخورد سر فمور با استابولوم (حفره‌ای که سر فمور در آن قرار دارد) ایجاد می‌شود. این نوع برخورد ممکن است به دلیل شکل غیرعادی سر فمور، یا تغییرات در ساختار استابولوم باشد.
FAI به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- نوع CAM: در این نوع، سر فمور به طور غیرطبیعی به شکل یک ناحیه درشت با سطح ناهموار در می‌آید. این نوع بیشتر در مردان رایج است و می‌تواند به دلیل فعالیت‌های ورزشی مکرر و فشارهای بیش از حد ایجاد شود.
- نوع PINCER: در این حالت، استابولوم به سمت پایین بیش از حد توسعه‌یافته و باعث می‌شود که سر فمور تحت‌فشار قرار گیرد. این نوع معمولاً در زنان شایع‌تر است.
تعریف FAI یا Femoroacetabular Impingement
FAI به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن، تماس غیرطبیعی بین سر فمور و حفره استابولوم در مفصل لگن ایجاد می‌شود. این تماس غیرطبیعی می‌تواند منجر به آسیب به بافت نرم اطراف مفصل، از جمله لیگامان‌ها و غضروف‌ها شود. مکانیزم FAI عموماً با حرکات خاصی که شامل خم‌شدن و چرخش داخلی فمور است، تشدید می‌شود. در این حالت، حرکت به‌گونه‌ای است که سر فمور ممکن است با لبه‌های استابولوم برخورد کند که این امر باعث درد و مشکل در حرکت می‌شود.
این نوع در فعالیت‌های ورزشی یا حتی در حرکات روزمره مانند نشستن طولانی‌مدت و ایستادن به مدت زیاد می‌تواند به وجود آید. آگاهی از FAI برای پیشگیری و مدیریت درد مفصلی و بازگشت به فعالیت‌های موردعلاقه ضروری است.
علائم شایع FAI در ورزشکاران و عموم
علائم FAI معمولاً از خفیف تا شدید متغیر هستند. برخی از علائم شایع این عارضه عبارت‌اند از:
- درد کشاله ران: یکی از شایع‌ترین علائم FAI درد در ناحیه کشاله ران است. این درد ممکن است به ناحیه لگن و زانو نیز سرایت کند و در زمان فعالیت‌های ورزشی یا حرکات خاص تشدید شود.
- محدودیت در چرخش مفصل ران: فرد ممکن است متوجه شود که نمی‌تواند به‌راحتی پای خود را بچرخاند یا حرکات چرخشی خود را انجام دهد، و این ممکن است او را در انجام فعالیت‌های روزمره محدود کند.
- کلیک یا قفل‌شدن مفصل ران: برخی افراد ممکن است احساس کنند که مفصل لگن قفل شده یا در حالت پایداری در یک موقعیت خاص نمی‌تواند حرکت کند که این حالت می‌تواند موجب درد شود.
- درد هنگام نشستن طولانی یا اسکات عمیق: نشستن برای مدت طولانی یا تلاش برای نشستن به حالت اسکات عمیق ممکن است باعث بروز درد و ناراحتی در ناحیه مفصل ران شود.
ارتباط بین چرخش داخلی فمور و FAI
چرخش داخلی غیرطبیعی فمور می‌تواند برای افرادی که تحت‌تأثیر FAI قرار دارند، عواقب جدی به همراه داشته باشد. چرخش داخلی ممکن است یک زاویه تماس غیرطبیعی بین سر فمور و استابولوم ایجاد کند که در نتیجه فشار روی بافت‌های نرم اطراف مفصل را افزایش می‌دهد. این تغییرات زاویه‌ای ممکن است به‌صورت تدریجی باعث بروز آسیب بیشتری به مفصل و شروع فرایند التهاب شود. در این حالت، اگر سطح نازک غضروفی بین سر فمور و استابولوم تحت‌فشار مزمن قرار گیرد، می‌تواند منجر به ساییدگی و تخریب غضروف‌ها شود.
افزایش چرخش داخلی می‌تواند فشار بیشتری به ناحیه مفصل تحمیل کند و به تشدید علائم FAI منجر شود. بیومکانیک مفصل به‌گونه‌ای است که اگر حرکات طبیعی و صحیح انجام نشود، این نیروی اضافه‌وزن می‌تواند به تغییرات ساختاری مفصل و بروز مشکلات شدیدتر منجر شود.
مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که به‌شدت درگیر چرخش داخلی فمور هستند، متمایل به افزایش بارگذاری بر روی ناحیه استابولوم هستند که این امر می‌تواند آسیب‌های بیشتری در سی‌سال آینده ایجاد کند. در نتیجه، تشخیص و درمان سریع این وضعیت می‌تواند به پیشگیری از بروز مشکلات جدی‌تری مانند آرتروز کمک کند. همچنین، توجه به الگوهای حرکتی و تمرینات اصلاحی می‌تواند نقش مؤثری در مدیریت چرخش داخلی و FAI ایفا کند.
مشاوره و ارزیابی رایگان
برای اینکه بتونیم بهتر باهم در ارتباط باشیم شماره تماست رو وارد کن.
آیا چرخش داخلی علت FAI است یا پیامد آن؟
این پرسش که آیا چرخش داخلی فمور می‌تواند علت FAI باشد یا اینکه FAI موجب الگوهای جبرانی در چرخش ران می‌شود، یکی از مباحث موردبحث میان محققین است. از یک سو، برخی محققان معتقدند که چرخش داخلی فمور می‌تواند به‌عنوان یک عامل پیشگیرانه برای BAI عمل کند. به‌عبارت‌دیگر، اگر این چرخش در درازمدت ادامه یابد، می‌تواند منجر به تغییرات ساختاری در مفصل لگن شود.
چرخش داخلی بیش از حد، ممکن است فشار بیشتری به استابولوم وارد کند و در نتیجه وضعیت تماس سر فمور و استابولوم را تغییر دهد. این تغییرات می‌تواند به بروز FAI منجر شود. از سوی دیگر، در برخی از بیماران، FAI می‌تواند منجر به الگوهای حرکتی جبرانی، از جمله افزایش چرخش داخلی فمور شود. این الگوهای جبرانی می‌توانند به دلیل درد و ناپایداری مفصل بروز کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که هر دو عامل می‌توانند در ارتباط با یکدیگر مؤثر باشند.
به‌عنوان‌مثال، یک فرد با چرخش داخلی زیاد ممکن است در اثر فشار مستمر به مفصل، به FAI دچار شود. از طرف دیگر، فردی که به FAI مبتلا است، ممکن است به طور غیرارادی الگوهای حرکتی خود را تغییر دهد و چرخش داخلی را افزایش دهد تا از درد کاسته شود. در واقع، بر اساس شواهد علمی موجود، می‌توان گفت که این دو وضعیت پیچیده و ارتباطی متقابلی دارند. درک این موضوع می‌تواند برای پزشکان و متخصصین فیزیوتراپی در طراحی برنامه‌های درمانی مناسب حیاتی باشد.
چگونه این دو عارضه را ارزیابی کنیم؟
ارزیابی چرخش داخلی فمور و FAI اهمیت بسیاری در تشخیص و مدیریت این شرایط دارد. روش‌های مختلفی برای ارزیابی این دو عارضه وجود دارد که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود.
تست‌های ارزیابی چرخش داخلی فمور
تست‌های ارزیابی چرخش داخلی فمور عبارت‌اند از:
تست Passive Internal Rotation:
یکی از تست‌های کلیدی برای ارزیابی چرخش داخلی فمور، تست چرخش داخلی غیرفعال است. در این تست، بیمار در حالت خوابیده قرار می‌گیرد و پزشک با کمک دست به آرامی پای بیمار را به سمت داخل می‌چرخاند. هدف از این تست ارزیابی دامنه حرکتی و میزان راحتی بیمار در پیروی از این حرکت است. محدودیت در دامنه حرکتی نشان‌دهنده مشکلاتی ممکن است باشد. در این آزمون، زاویه چرخش اندازه‌گیری می‌شود و در کنار علائم بالینی دیگر، به ارزیابی چرخش داخلی فمور کمک خواهد کرد.
تست‌های کلینیکی تشخیص FAI
تست‌های کلینیکی تشخیص FAI از قرار زیر هستند:
- FADIR Test: این تست یکی از پرکاربردترین آزمایش‌های تشخیصی برای تشخیص FAI است. در این تست، بیمار در حالت خوابیده قرار می‌گیرد و پزشک پای بیمار را به سمت داخل و بالا می‌برد. درد حین انجام این حرکت می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از FAI در نظر گرفته شود.
- Flexion-IR Pain Test: این تست نیز برای بررسی وجود FAI استفاده می‌شود. در این تست، بیمار در حالت نشسته قرار می‌گیرد و سعی می‌کند پای خود را حین خم‌شدن به سمت داخل بچرخاند. وجود درد در این حالت می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از FAI در نظر گرفته شود. تست‌های تصویربرداری مانند MRI یا CT نیز در موارد پیچیده‌تر می‌توانند به شناسایی و تأیید وجود FAI کمک کنند و همچنین تغییرات ساختاری در مفصل را موردبررسی قرار دهند. این نوع تست‌ها می‌توانند به شناسایی دقیق‌تر مشکلات و طراحی برنامه‌های درمانی کمک کنند.
نقش تمرینات اصلاحی در مدیریت هم‌زمان چرخش داخلی و FAI
مدیریت هم‌زمان چرخش داخلی فمور و FAI نیازمند یک رویکرد جامع و یکپارچه است. تمرینات اصلاحی می‌توانند نقش کلیدی در تقویت عضلات چرخاننده خارجی لگن و بهبود دامنه حرکتی ایفا کنند. تأکید بر تقویت عضلات چرخاننده خارجی لگن بسیار حیاتی است. این عضلات کمک می‌کنند تا توازن درست در ناحیه لگن حفظ شود و از بروز وضعیت‌های ناهنجار مانند چرخش داخلی فمور جلوگیری شود. تمریناتی که بر روی تقویت این عضلات تمرکز می‌کنند، باید به طور منظم در برنامه تمرینی بیمار گنجانده شود.
کنترل دامنه حرکتی و پرهیز از حرکات پر شدت مانند اسکات‌های عمیق و حرکات پرشی نیز باید به‌عنوان بخشی از برنامه درمانی در نظر گرفته شود. این اقدامات به جلوگیری از تشدید وضعیت‌ها و کاهش خطر آسیب کمک می‌کند. همکاری نزدیک‌بین فیزیوتراپیست، مربی حرکات اصلاحی و پزشک ارتوپد نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این همکاری می‌تواند به تنظیم یک برنامه درمانی مناسب و مؤثر کمک کند و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
جمع‌بندی: چه کنیم اگر هر دو عارضه را داریم؟
درک صحیح از الگوهای حرکتی بدن کلید درمان مؤثر است. در بسیاری از موارد، با اصلاح ساختار عضلات و بهبود حرکت، می‌توان به کاهش درد و مشکلات مرتبط با FAI و چرخش داخلی فمور دست‌یافت. توصیه به مداخلات غیرجراحی در مرحله اول، شامل تمرین، ارزیابی، و کنترل حرکت یکی از بهترین گزینه‌ها برای مدیریت این وضعیت‌هاست. اصلاح الگوهای حرکتی و تقلید از حرکات صحیح بدن می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند و از بروز آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری نماید. در نهایت، در صورت وجود علائم ادامه‌دار یا درد شدید، مشاوره با پزشک متخصص و ارزیابی دقیق ضروری است تا درمان‌های مناسب انجام شود. در صورت تمایل باقی مقالات در این حوزه را هم مطالعه بفرمایید.
تایید شده توسط دکتر علی حوصله
محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید
