| محل قرار گیری | دورسال اینترسئوس | پالمار اینترسئوس |
| سر ثابت | کف دست | پشت دست |
| سر متحرک | استخوان متاکارپ | استخوان متاکارپ |
| خون رسانی | انگشتان | انگشتان |
| عصب رسانی | شریان‌های رادیال و اولنار | شریان‌های رادیال و اولنار |
| عملکرد | عصب مدین | عصب اولنار و مدین |
مقدمه
عضله اینترسئوس (Interossei Muscles) عضلات کوچکی در دست‌وپا هستند که بین استخوان‌های مختلف قرار دارند و نقش مهمی در حرکات دقیق انگشتان ایفا می‌کنند. در این متن به بررسی جوانب مختلف این عضلات پرداخته می‌شود، ازجمله محل قرارگیری، سر ثابت و متحرک آن‌ها، سیستم عصب‌رسانی و خون‌رسانی، عملکرد ازنظر آناتومی و بیومکانیک، آسیب‌ها و دلایل بروز آن‌ها و همچنین بهترین تمرینات برای تقویت این عضلات است.در این مطلب از سایت دکتر حوصله به بررسی معرفی عضله اینترسئوس خواهیم پرداخت.
عضله اینترسئوس چیست؟
عضلات اینترسئوس در دست‌وپا گروهی از عضلات کوچک و در عمق قرار دارند که در فواصل بین استخوان‌ها قرارگرفته‌اند. این عضلات به دودسته تقسیم می‌شوند: عضلات پالمار (کف دست یا کف پا) که انگشتان را به سمت خط وسط می‌کشند و عضلات دورسال (پشت دست یا پشت پا) که انگشتان را از هم باز می‌کنند. این عضلات مسئول حرکت‌های دقیق و هماهنگ انگشتان هستند که در فعالیت‌هایی مثل نوشتن، بازی با سازهای موسیقی و انجام حرکات ورزشی نقش مهمی دارند.
عملکرد اصلی عضله اینترسئوس در ایجاد قدرت و دقت درحرکت انگشتان است، به‌ویژه در فعالیت‌های نیازمند حرکات ظریف. عضلات اینترسئوس علاوه بر حرکت دادن انگشتان، به ثبات مفاصل انگشت و دست کمک می‌کنند. اختلال یا آسیب به این عضلات می‌تواند باعث کاهش قدرت دست و مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره شود؛ بنابراین، سلامت و تقویت این عضلات برای حفظ کارایی دست‌وپای انسان از اهمیت بالایی برخوردار است.
محل قرارگیری عضله اینترسئوس
عضله اینترسئوس در نواحی مختلف دست‌وپا قرار دارند و در عمق ساختار استخوانی قرارگرفته‌اند. در دست، این عضلات بین استخوان‌های متاکارپ قرار دارند و به دودسته تقسیم می‌شوند: عضلات پالمار که در کف دست قرار دارند و انگشتان را به سمت خط وسط می‌کشند و عضلات دورسال که در پشت دست قرار دارند و انگشتان را از هم باز می‌کنند. این عضلات به دلیل موقعیت خاص خود، مسئول ایجاد حرکات دقیق و هماهنگ انگشتان هستند.
در پا، عضله اینترسئوس مشابه دست عمل می‌کنند و در فواصل بین استخوان‌های متاتارس قرار دارند. عضلات پالمار در کف پا انگشتان را به سمت خط وسط می‌کشند و عضلات دورسال در سطح بالای پا مسئول باز کردن انگشتان از هم هستند. این عضلات درحرکت‌های دقیق پا، ازجمله هنگام راه رفتن و دویدن، نقش حیاتی دارند و به ایجاد ثبات در مفاصل انگشتان کمک می‌کنند.
بررسی سر ثابت عضله اینترسئوس
سر ثابت عضلات اینترسئوس در دست‌وپا به استخوان‌های متاکارپ و متاتارس متصل است. در دست، سر ثابت این عضلات به استخوان‌های متاکارپ مربوط می‌شود و این اتصال به عضلات امکان حرکت و کنترل دقیق انگشتان را می‌دهد. درحالی‌که در پا، سر ثابت عضله اینترسئوس به استخوان‌های متاتارس متصل است و نقش مشابهی را در کنترل و حرکت انگشتان ایفا می‌کند. این اتصال، ثبات مفاصل و تنظیم حرکت‌ها را در این نواحی فراهم می‌آورد.
در عضلات پالمار اینترسئوس دست، سر ثابت به استخوان‌های متاکارپ متصل است و از این طریق امکان حرکت به سمت خط وسط را فراهم می‌کند. در عضلات دورسال اینترسئوس، سر ثابت همچنان به استخوان‌های متاکارپ متصل است، اما این عضلات مسئول حرکت انگشتان به خارج از خط وسط هستند. به‌طور مشابه، در پا، سر ثابت عضله اینترسئوس پالمار و دورسال به استخوان‌های متاتارس متصل است که درحرکت دقیق و هماهنگ انگشتان تأثیر زیادی دارد.
این اتصال ثابت به استخوان‌ها برای ایجاد ثبات و پایداری درحرکت‌های پیچیده دست‌وپا ضروری است. عضله اینترسئوس با استفاده از سر ثابت خود، فشارهای لازم را برای انجام حرکات ظریف و کنترل‌شده بر روی مفاصل اعمال می‌کنند. به‌این‌ترتیب، سر ثابت این عضلات باعث می‌شود تا دست‌وپا قادر به انجام فعالیت‌های دقیق و مؤثر مانند نوشتن، بازی با سازهای موسیقی، یا دویدن و پیاده‌روی شوند.
بررسی سر متحرک عضله اینترسئوس
سر متحرک عضله اینترسئوس در دست‌وپا به انگشتان متصل هستند. در دست، سر متحرک این عضلات به استخوان‌های پروگزیمال انگشتان متصل می‌شود و با انقباض عضلات، حرکت‌های پیچیده‌ای مانند جمع شدن یا باز شدن انگشتان را ایجاد می‌کند. در عضلات پالمار، سر متحرک به سمت خط وسط انگشتان کشیده می‌شود، درحالی‌که در عضلات دورسال، سر متحرک باعث حرکت انگشتان به سمت بیرون از خط وسط می‌شود.
در پا نیز سر متحرک عضلات اینترسئوس مشابه دست است. در عضلات پالمار پا، سر متحرک به سمت خط وسط انگشتان کشیده می‌شود و در عضلات دورسال، سر متحرک باعث باز شدن انگشتان از هم می‌شود. این حرکت‌ها در ثبات و هماهنگی پا هنگام راه رفتن یا دویدن نقش مهمی دارند. سر متحرک عضله اینترسئوس درنهایت باعث دقت و هماهنگی درحرکت‌های انگشتان می‌شود. این عضلات با ایجاد این حرکات دقیق، به توانایی‌های روزمره فرد مانند گرفتن اشیاء یا انجام کارهای هنری یا ورزشی کمک می‌کنند.
سیستم عصب‌رسانی اینترسئوس
سیستم عصب‌رسانی عضله اینترسئوس در دست‌وپا به عصب‌های خاصی مرتبط است که مسئول انتقال سیگنال‌های حرکتی از مغز به عضلات هستند. در دست، عضلات پالمار اینترسئوس توسط عصب اولنار و عضلات دورسال اینترسئوس به‌وسیله عصب مدین عصب‌دهی می‌شوند. این عصب‌ها حرکت‌های ظریف و کنترل‌شده انگشتان را امکان‌پذیر می‌سازند و برای انجام فعالیت‌های دقیق مانند نوشتن یا گرفتن اشیاء ضروری هستند.
در پا، عضله اینترسئوس به عصب‌های مختلفی متصل هستند. عضلات پالمار اینترسئوس در کف پا تحت کنترل عصب اولنار قرار دارند، درحالی‌که عضلات دورسال اینترسئوس عصب‌دهی شده توسط عصب فیبولار عمقی هستند. این عصب‌ها به عضلات اجازه می‌دهند تا انگشتان پا را حرکت دهند و به هماهنگی حرکت‌های پیچیده در هنگام راه رفتن و دویدن کمک می‌کنند.
سیستم عصب‌رسانی اینترسئوس به نحوی طراحی‌شده است که تحرکات بسیار دقیق و هماهنگ انگشتان و پا را امکان‌پذیر سازد. آسیب به این عصب‌ها می‌تواند منجر به ضعف یا اختلال در عملکرد عضلات اینترسئوس شود که درنتیجه مشکلاتی در انجام فعالیت‌های روزمره مانند گرفتن اشیاء یا حتی راه رفتن ایجاد می‌شود.
سیستم خون‌رسانی اینترسئوس
سیستم خون‌رسانی عضلات اینترسئوس در دست‌وپا از طریق شریان‌های مختلف تأمین می‌شود که خون غنی از اکسیژن را به این عضلات منتقل می‌کنند. در دست، شریان‌های رادیال و اولنار مسئول تأمین خون برای عضلات اینترسئوس هستند. شریان رادیال بیشتر خون‌رسانی به عضلات دورسال و شریان اولنار به عضلات پالمار را انجام می‌دهد. این شریان‌ها از طریق شاخه‌های کوچک به عضلات اینترسئوس وارد می‌شوند و عملکرد آن‌ها را پشتیبانی می‌کنند.
در پا نیز خون‌رسانی به عضلات اینترسئوس از طریق شریان‌های فیبولار و دورسال پا انجام می‌شود. شریان فیبولار خون را به عضلات اینترسئوس پالمار در کف پا می‌رساند و شریان دورسال پا برای خون‌رسانی به عضلات دورسال اینترسئوس عمل می‌کند. این شریان‌ها از طریق رگ‌های کوچک به عضلات می‌روند تا فعالیت‌های پیچیده پا را تسهیل کنند. این سیستم خون‌رسانی بسیار حیاتی است، زیرا عضلات اینترسئوس برای انجام حرکت‌های دقیق نیاز به اکسیژن و مواد مغذی دارند. اختلال در خون‌رسانی می‌تواند منجر به کاهش عملکرد این عضلات شود و تأثیر منفی بر توانایی فرد در انجام کارهای روزمره و فعالیت‌های پیچیده بگذارد.
عملکرد عضله اینترسئوس ازنظر آناتومی
عملکرد عضلات اینترسئوس ازنظر آناتومی، به حرکات دقیق و هماهنگ انگشتان و پا مربوط می‌شود. در دست، این عضلات مسئول حرکاتی همچون جمع‌کردن (adduction) و باز کردن (abduction) انگشتان هستند. عضلات پالمار اینترسئوس که در کف دست قرار دارند، انگشتان را به سمت خط وسط می‌کشند، درحالی‌که عضلات دورسال اینترسئوس که در پشت دست قرار دارند، انگشتان را از هم باز می‌کنند. این عملکرد به ثبات و کنترل انگشتان در انجام حرکات پیچیده کمک می‌کند.
در پا، عضلات اینترسئوس نیز مسئول حرکت‌های مشابه هستند. عضلات پالمار اینترسئوس در کف پا انگشتان را به سمت خط وسط می‌کشند، درحالی‌که عضلات دورسال اینترسئوس که در سطح بالای پا قرار دارند، انگشتان را از هم باز می‌کنند. این حرکات در ایجاد ثبات و هماهنگی پا هنگام راه رفتن و دویدن اهمیت زیادی دارند. عضلات اینترسئوس در پا باعث کنترل و تنظیم حرکت‌های انگشتان می‌شوند تا بتوانیم حرکت‌های دقیق‌تری داشته باشیم.
ازنظر آناتومی، این عضلات به‌طورکلی به‌عنوان عضلات دقیق و مهم در دست‌وپا شناخته می‌شوند که بدون آن‌ها انجام فعالیت‌هایی همچون نوشتن، گرفتن اشیاء، یا حتی پیاده‌روی و دویدن به‌درستی امکان‌پذیر نخواهد بود. این عضلات در حفظ تعادل، انجام حرکات ظریف و جلوگیری از آسیب‌دیدگی‌های ناشی از فشارهای غیرضروری به مفاصل انگشتان، نقش حیاتی ایفا می‌کنند.
عملکرد عضلات اینترسئوس ازنظر بیومکانیک
عملکرد عضلات اینترسئوس ازنظر بیومکانیکی در ایجاد حرکات دقیق و کنترل‌شده انگشتان و پا بسیار مهم است. این عضلات به‌طور خاص برای اعمال نیروهای کم و دقیق طراحی‌شده‌اند که به ثبات و کنترل در فعالیت‌های پیچیده کمک می‌کند. عضلات پالمار و دورسال اینترسئوس در دست، به ترتیب حرکات جمع شدن و باز شدن انگشتان را به شکلی کارآمد فراهم می‌کنند که نیاز به‌دقت و قدرت کم دارد.
در بیومکانیک دست، عضلات اینترسئوس برای ایجاد قدرت لازم جهت نگه‌داشتن اشیاء یا انجام حرکات پیچیده، به مفاصل انگشتان نیرو وارد می‌کنند. این عضلات می‌توانند به‌طور هماهنگ با دیگر عضلات دست عمل کرده و حرکت‌های ظریف را به‌طور دقیق کنترل کنند که این ویژگی برای فعالیت‌هایی مانند نوشتن، طراحی یا بازی با سازهای موسیقی بسیار ضروری است.
در پا نیز، عملکرد بیومکانیکی عضلات اینترسئوس برای تنظیم و تعادل انگشتان در هنگام حرکت‌های دویدن و راه رفتن اهمیت دارد. این عضلات در پایداری پا در هنگام فشارهای دینامیکی و ایجاد حرکت‌های هماهنگ انگشتان در طول گام‌ها نقش دارند. با توجه به ساختار بیومکانیکی دست‌وپا، عضلات اینترسئوس توانایی لازم را برای تسهیل حرکت‌های طبیعی و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی فراهم می‌آورند.
آسیب‌های عضله اینترسئوس
آسیب به عضله اینترسئوس می‌تواند به دلیل فشار زیاد یا استفاده نادرست از دست‌وپا ایجاد شود. در دست، آسیب به عضلات اینترسئوس می‌تواند باعث کاهش توانایی در انجام حرکات دقیق مانند نوشتن یا گرفتن اشیاء شود. این آسیب‌ها ممکن است ناشی از حرکات تکراری، آسیب‌های ورزشی، یا فشار مداوم به دست باشند. در چنین شرایطی، عملکرد عضلات اینترسئوس مختل می‌شود و فرد قادر به انجام فعالیت‌های ظریف نیست.
در پا، آسیب به عضله اینترسئوس می‌تواند باعث مشکلاتی در تعادل و حرکت‌های دقیق انگشتان شود. این آسیب‌ها معمولاً به دلیل فشار زیاد هنگام دویدن یا راه رفتن به‌ویژه در ورزشکاران ایجاد می‌شوند. آسیب به عضلات اینترسئوس پا می‌تواند باعث کاهش قدرت پایداری و تسلط بر گام‌های فرد شود و خطر افتادن یا آسیب به مفاصل پا را افزایش دهد.
دلایل بروز آسیب‌های اینترسئوس
آسیب‌های عضله اینترسئوس می‌توانند به دلایل مختلفی رخ دهند. یکی از عوامل اصلی، استفاده مکرر و فشار زیاد بر روی این عضلات است، به‌ویژه در افرادی که فعالیت‌های دقیق و تکراری انجام می‌دهند. برای مثال، نویسندگان، نوازندگان و افرادی که ساعت‌ها به تایپ یا کارهای مشابه مشغول هستند، ممکن است به این عضلات فشار زیادی وارد کنند که منجر به آسیب شود.
عامل دیگری که می‌تواند باعث آسیب به عضله اینترسئوس شود، حرکات شدید ورزشی است. ورزشکارانی که در ورزش‌هایی مانند وزنه‌برداری یا دویدن با شدت بالا شرکت می‌کنند، معمولاً بیشتر در معرض آسیب‌های عضلات اینترسئوس قرار دارند. فشارهای ناگهانی یا تغییرات سریع در جهت حرکت می‌توانند به این عضلات آسیب برسانند و موجب کاهش عملکرد شوند.
آسیب‌های ناشی از تصادفات یا آسیب‌های فیزیکی نیز می‌توانند باعث وارد شدن ضربه به عضلات اینترسئوس شوند. سقوط، تصادفات رانندگی، یا ضربه‌های مستقیم به دست‌وپا می‌توانند به‌طور فوری و جدی عضلات اینترسئوس را دچار آسیب کنند.
بهترین حرکات برای تقویت عضلات اینترسئوس
برای تقویت عضله اینترسئوس، تمرینات فشاری دست مانند استفاده از توپ‌های نرم فشاری یا دستگاه‌های فشاری دست مفید هستند. این تمرینات باعث فعال شدن عضلات اینترسئوس در دست و تقویت قدرت گرفتن و کنترل انگشتان می‌شود. برای انجام این تمرین، انگشتان خود را به‌طور کامل روی توپ یا دستگاه فشار دهید و سپس به‌طور آرام و کنترل‌شده آن را رها کنید و این حرکت را چندین بار تکرار کنید.
تمرینات کششی نیز برای تقویت عضله اینترسئوس مؤثرند. این تمرینات به کاهش کشیدگی و بهبود انعطاف‌پذیری عضلات کمک می‌کنند. برای مثال، می‌توانید انگشتان خود را به‌طور آرام به سمت بیرون بکشید و سپس آن‌ها را به‌طور آرام به سمت خط وسط بیاورید. این نوع کشش به بهبود دامنه حرکتی انگشتان کمک می‌کند و عضلات اینترسئوس را به‌طور هدفمند تقویت می‌کند.
تمرینات مقاومتی با استفاده از کش‌های تمرینی یا وزنه‌های سبک نیز می‌تواند به تقویت عضلات اینترسئوس کمک کند. با قرار دادن کش تمرینی در دست و انجام حرکات تکراری برای افزایش قدرت، عضلات اینترسئوس تحت‌فشار قرار می‌گیرند و تقویت می‌شوند. این تمرینات می‌توانند به بهبود قدرت و استقامت عضله اینترسئوس در انجام فعالیت‌های دقیق کمک کنند.
سخن پایانی
عضلات اینترسئوس نقش حیاتی در انجام حرکات دقیق و هماهنگ انگشتان و پا دارند و تقویت آن‌ها برای سلامت و عملکرد روزمره ضروری است. با انجام تمرینات مناسب، مانند تمرینات فشاری، کششی و مقاومتی، می‌توان این عضلات را تقویت کرده و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرد. توجه به سیستم‌های عصب‌رسانی و خون‌رسانی در این عضلات نیز برای درک بهتر نحوه عملکرد آن‌ها اهمیت دارد. با رعایت این نکات، می‌توان کارایی دست‌وپا را در طولانی‌مدت حفظ کرد.در صورت تمایل باقی مقالات در این حوزه را هم مطالعه بفرمایید.
منابع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539810/
https://teachmeanatomy.info/encyclopaedia/p/interossei-palmar-hand/
https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/dorsal-interossei-muscles-of-the-hand
تایید شده توسط دکتر علی حوصله
محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید
