پارگی رباط MCL و کشیدگی رباط داخلی زانو از جمله آسیب‌های شایعی هستند که به‌ویژه در ورزشکاران مشاهده می‌شود. رباط MCL به‌عنوان یکی از چهار رباط اصلی زانو، نقشی حیاتی در حفظ ثبات و جلوگیری از خم‌شدن غیرطبیعی زانو به سمت داخل ایفا می‌کند. این رباط زمانی آسیب می‌بیند که ضربه‌ای شدید به قسمت بیرونی زانو وارد شود. این عمل میتواند منجر به کشیدگی یا حتی پارگی رباط مرکزی زانو خواهد شد. تشخیص و درمان به‌موقع این آسیب‌ها اهمیت بالایی دارد. استفاده از روش‌های فیزیوتراپی و تزریقات ترمیمی میتواند به بازگشت به فعالیت‌های ورزشی و جلوگیری از مشکلات طولانی‌مدت کمک کند.
آناتومی رباط داخلی زانو MCL
زانو توسط چهار رباط اصلی محافظت می‌شود که نقش مهمی در حفظ ثبات و محدودکردن حرکات غیرطبیعی مفصل ایفا می‌کنند. یکی از این رباط‌ها، رباط جانبی داخلی زانو (Medial Collateral Ligament) یا MCL است که در قسمت داخلی زانو قرار دارد. این رباط از استخوان ران به استخوان درشت‌نی متصل شده خواهد شد. همچنین وظیفهٔ اصلی آن جلوگیری از خم‌شدن بیش از حد زانو به سمت داخل است. به‌این‌ترتیب، MCL با ایجاد ثبات در مفصل زانو به جلوگیری از آسیب‌های احتمالی کمک می‌کند.
آسیب کشیدگی و پارگی رباط داخلی زانو MCL چیست؟
رباط داخلی زانو نقش مهمی در جلوگیری از انحراف زانو به سمت داخل دارد. این رباط زمانی که ضربه‌ای از بیرون به زانو وارد شود و زانو را به سمت داخل فشار دهد، آسیب می‌بیند. در این حالت، زانو از سمت بیرون تحت‌فشار قرار می‌گیرد و از سمت داخل باز می‌شود. اگر این فشار بیش از حد باشد، رباط داخلی ممکن است کشیده شود و در نتیجه پارگی یا آسیب به آن رخ دهد.
پارگی رباط داخلی میتواند به‌صورت جداگانه یا همراه با سایر آسیب‌ها در زانو اتفاق بیفتد. از رایج‌ترین آسیب‌های همراه با پارگی رباط mcl می‌توان به آسیب رباط صلیبی قدامی و آسیب‌دیدگی مینیسک‌های زانو اشاره کرد.
کشیدگی و پارگی رباط داخلی زانو در چه ورزشکارانی ایجاد می‌شود؟
کشیدگی رباط داخلی در ورزش‌هایی مانند راگبی و فوتبال نیز معمول است. برخی بازیکنان، به‌ویژه آن‌هایی که در خط نگه‌داری قرار دارند، برای کاهش آسیب‌دیدگی رباط داخلی از زانوبند استفاده می‌کنند. بااین‌حال، اثربخشی زانوبند در پیشگیری از کشیدگی رباط mcl همچنان موردبحث است و به‌طورکلی توصیه نمی‌شود.
تشخیص کشیدگی و پارگی رباط داخلی زانو
ورزشکاران معمولاً هنگام آسیب‌دیدگی زانو از شنیدن صدایی مانند ترکیدن یا احساس پارگی در زانو شکایت می‌کنند. درد غالباً در ناحیه داخلی زانو، به‌ویژه در محل اتصال رباط داخلی زانو (MCL) در قسمت بالایی آن، حس می‌شود. تشخیص پارگی رباط mcl از طریق معاینه فیزیکی دشوار است، مگر اینکه با تورم همراه باشد. گاهی اوقات، حرکت زانو، به‌ویژه در آخرین ۱۰ درجه از باز شدن آن، به دلیل موقعیت رباط MCL محدود می‌شود. حساسیت و درد موضعی در طول مسیر MCL احساس خواهد شد که ممکن است به خط میانی مفصل نیز گسترش یابد.
معمولاً حساسیت در محل اتصال MCL در بالای زانو به طور گسترده‌ای مشاهده می‌شود. تست‌های کششی یا استرس MCL میتواند پارگی رباط داخلی را تأیید و یا به تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) و دیگر رباط‌ها کمک کند. چرخش تحت‌فشار زانو نیز میتواند دردناک باشد. این تست‌ها در افرادی که پارگی مینیسک دارند مثبت خواهد بود. بااین‌حال، استفاده از MRI به طور قابل‌توجهی فرایند تشخیص را تسهیل کرده و دقت آن را افزایش داده است.
علائم کشیدگی و پارگی رباط داخلی زانو
علائم کشیدگی رباط MCL – رباط داخلی معمولاً پس از حرکات ناگهانی یا برخورد مستقیم به بیرون زانو بروز می‌کند. این نوع آسیب‌دیدگی به‌ویژه در ورزش‌هایی مانند اسکی، فوتبال، بسکتبال، و والیبال شایع‌تر بوده و میتواند به درد در ناحیه داخلی زانو منجر شود. علائم پارگی رباط mcl – رباط داخلی می‌توانند شامل موارد زیر باشد:
تغییر جهت ناگهانی پس از کاشتن پا روی زمین، حرکتی که در ورزش به «برش» معروف است. برخورد مستقیم به سمت بیرونی زانو، مانند ضربه‌ای که در تکل فوتبال رخ می‌دهد. انجام حرکات سنگین مانند «چمباتمه‌زدن» یا «بلندکردن» وزنه‌های سنگین. فرود نامناسب روی زانو پس از یک پرش. کشیدگی رباط داخلی بیش از اندازه که اغلب در اسکی مشاهده خواهد شد. فشار مکرر به زانو که باعث کاهش خاصیت ارتجاعی MCL می‌شود. درمان کشیدگی و پارگی رباط داخلی زانو
انتخاب روش درمان برای پارگی رباط mcl به‌شدت و نوع آسیب بستگی دارد. ابتدا باید با استفاده از روش POLICE، داروهای مسکن و مدالیته‌های فیزیوتراپی، درد و تورم را کنترل کرد. پس از کاهش درد و تورم، باید بااحتیاط کامل و تدریجی، حرکات زانو را آغاز کنید. برنامه بازتوانی که شامل تمرینات قدرتی و عملکردی برای بازگشت به ورزش هستند، باید به‌دقت بر اساس اصول بازتوانی ورزشی طراحی شوند. استفاده از بریس نیز در روزهای اولیه میتواند مفید باشد. خوشبختانه، در اکثر موارد نیاز به جراحی نیست و اجرای صحیح برنامه بازتوانی بسیار مهم به شمار می‌روند.
تزریق ترکیبی اوزون، پروکائین و ویتامین B۱۲ برای درمان کشیدگی رباط داخلی مؤثر است. اوزون با بهبود جریان خون و تغذیه بافت آسیب‌دیده، روند بهبودی را تسریع کرده و تورم را کاهش می‌دهد. همچنین، تزریق PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) با استفاده از فاکتورهای رشد بدن بیمار، به ترمیم رباط، تاندون، استخوان و غضروف زانو کمک می‌کند. این روش‌ها عوارض جانبی کمی دارند و در مواردی می‌توانند نیاز به جراحی یا دارو را کاهش دهند.
بازگشت به فعالیت پس از آسیب کشیدگی و پارگی رباط داخل زانو
دوره درمان پارگی و کشیدگی رباط mcl حدود سه ماه طول می‌کشد و به بازگشت دامنه حرکتی، افزایش قدرت و کاهش درد بستگی دارد. هنگام بازگشت به ورزش، برای محافظت از بخش داخلی و خارجی زانو، ورزشکار باید از پوشش‌های محافظ استفاده کند. همچنین به‌تدریج زمان تمرین را افزایش دهد. پیش از بازگشت کامل به ورزش، ورزشکار باید به مهارت در دویدن و تغییر جهت مسلط شود تا از بروز علائم کشیدگی رباط داخلی جلوگیری کند. همچنین جهت بهبود یابی میتوانید به بنیاد سلامت دکتر حوصله مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
پارگی رباط MCL – رباط داخلی یک آسیب‌دیدگی رایج در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی است که به‌طورجدی بر عملکرد و کیفیت زندگی ورزشکاران تأثیر بگذارد. علائم پارگی رباط داخلی شامل درد، تورم داخلی زانو، محدودیت حرکت و ناپایداری مفصل است. درمان پارگی کشیدگی رباط mcl معمولاً شامل استفاده از روش POLICE، فیزیوتراپی و در برخی موارد تزریق اوزون یا PRP برای تسریع بهبودی است. با پیروی دقیق از برنامه بازتوانی، ورزشکاران می‌توانند به‌مرور به فعالیت‌های ورزشی خود بازگردند. استفاده از پوشش‌های محافظ نیز به جلوگیری از عوارض ناشی از پارگی رباط داخلی کمک می‌کند.
