آیا موبایل باعث گردن رو به جلو می‌شود؟

استفاده طولانی‌مدت و نادرست از گوشی‌های هوشمند، به‌ویژه در حالتی که سر به جلو و پایین خم می‌شود، باعث بروز عارضه‌ای به نام گردن رو به جلو یا Text Neck  شده که امروزه در میان نوجوانان و بزرگسالان بسیار شایع است. در این وضعیت، زاویه‌ی غیرطبیعی سر نسبت به بدن، فشار زیادی به مهره‌های گردنی وارد می‌کند و به‌مرورزمان منجر به درد، سفتی عضلات، سردرد و حتی تغییرات ظاهری مانند افتادگی شانه‌ها و جلو آمدن سر می‌شود.

این مشکل که در اثر عادت‌های نادرست هنگام استفاده از موبایل ایجاد می‌شود، اگر به‌موقع شناسایی و اصلاح نشود، می‌تواند باعث آسیب‌های مزمن عضلانی و اسکلتی شود. در این مقاله از سایت دکتر حوصله به دلایل شیوع این عارضه، نقش گوشی موبایل در بروز گردن رو به جلو، علائم و عوارض رایج و مهم‌تر از همه، راهکارهای ساده و مؤثر برای پیشگیری و اصلاح آن خواهیم پرداخت.

عارضه گردن رو به جلو چیست و چرا این‌قدر شایع شده؟

عارضه گردن رو به جلو (Forward Head Posture)  حالتی است که در آن سر به‌جای قرارگیری در راستای ستون فقرات، به سمت جلو متمایل می‌شود. این وضعیت به‌ظاهر ساده، اما بسیار تأثیرگذار، باعث می‌شود عضلات گردن، شانه‌ها و قسمت فوقانی پشت به‌طور مداوم تحت کشش و فشار قرار گیرند. درنتیجه، باگذشت زمان می‌تواند به دردهای مزمن، محدودیت حرکتی، خستگی و حتی سردرد منجر شود. این عارضه نه‌تنها عملکرد بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه ازنظر زیبایی نیز باعث جلو آمدن سر، افتادگی شانه‌ها و خمیدگی قامت می‌شود.

شیوع بالای این عارضه در سال‌های اخیر عمدتاً به دلیل افزایش استفاده مداوم و نادرست از گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌هاست. افراد هنگام کار یا سرگرمی با این دستگاه‌ها معمولاً سرخود را به سمت پایین خم می‌کنند و این وضعیت به‌طور مکرر و طولانی‌مدت تکرار می‌شود. سبک زندگی کم‌تحرک، نشستن طولانی‌مدت، عدم آگاهی از وضعیت بدنی صحیح و ضعف عضلات نگهدارنده گردن نیز از عوامل تشدیدکننده‌ی این مشکل هستند. به همین دلیل، گردن رو به جلو به یکی از شایع‌ترین اختلالات وضعیتی در دنیای دیجیتال امروزی تبدیل‌شده است.

موبایل چگونه باعث ایجاد عارضه گردن رو به جلو می‌شود؟

استفاده از موبایل معمولاً با خم شدن سر به سمت جلو و پایین همراه است، زیرا اکثر افراد هنگام کار با گوشی آن را پایین‌تر از سطح چشم نگه می‌دارند. در این وضعیت، سر که باید در امتداد ستون فقرات قرار داشته باشد، به سمت جلو متمایل می‌شود و این تغییر موقعیت باعث ایجاد فشار غیرطبیعی بر مهره‌های گردنی می‌گردد. هرچقدر زاویه خم شدن سر بیشتر باشد، فشار وارد شده به گردن نیز بیشتر خواهد بود. این وضعیت، به‌ویژه اگر به‌صورت مکرر و برای مدت طولانی تکرار شود، به‌مرورزمان منجر به ایجاد عارضه «گردن رو به جلو» می‌شود.

برای درک بهتر شدت فشار وارد شده، کافی است بدانیم که وزن متوسط سر انسان در حالت طبیعی حدود 5 تا ۶ کیلوگرم است؛ اما زمانی که سر حدود 30 درجه به جلو خم می‌شود، فشار مؤثر بر گردن به حدود 18 کیلوگرم می‌رسد و اگر زاویه خم شدن به 60 درجه افزایش یابد (که هنگام نگاه به موبایل بسیار رایج است)، این فشار می‌تواند تا حدود 27 کیلوگرم برسد. این فشار مضاعف به‌مرور باعث خستگی عضلات، فرسودگی مهره‌ها و ایجاد دردهای مزمن گردنی می‌شود و اگر به‌موقع اصلاح نشود، ممکن است به تغییرات ساختاری در بدن منجر گردد.

علائم و عوارض گردن درد در استفاده از موبایل

با گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند، یکی از شایع‌ترین مشکلات جسمی در میان کاربران، درد گردن از موبایل است. این مشکل که در اثر خم شدن سر در موبایل و وضعیت نادرست بدن ایجاد می‌شود، به شکل‌های مختلفی ظاهر می‌گردد که تحت عنوان گردن رو به جلو یا عارضه موبایل شناخته می‌شود. فشار طولانی‌مدت بر مهره‌های گردنی و عضلات اطراف آن باعث درد، سفتی، سردرد، خستگی چشم و حتی اختلال در تمرکز می‌شود.

همچنین، این وضعیت می‌تواند منجر به تغییر در فرم بدن شود؛ ازجمله جلو آمدن سر، افتادگی شانه‌ها و ضعف عضلات بالاتنه. این نوع مشکلات گردنی موبایل، به‌ویژه در بین دانش‌آموزان، کارمندان و گیمرها (معروف به گردن گیمرها) به‌شدت دیده می‌شود. آگاهی از این علائم و عوارض، نخستین گام در پیشگیری از آسیب‌های جدی ناشی از تأثیر موبایل بر گردن است و به اصلاح رفتار و وضعیت بدنی کمک می‌کند.

درد و سفتی عضلات گردن

یکی از اصلی‌ترین علائم گردن رو به جلو که ناشی از خم شدن سر در موبایل است، درد و سفتی مداوم در ناحیه گردن و شانه‌هاست. وقتی فرد برای مدت طولانی به صفحه موبایل نگاه می‌کند، عضلات مهمی مانند levator scapulae، upper trapezius  و SCM  (sternocleidomastoid) به‌طور مداوم در حالت انقباض باقی می‌مانند.

این وضعیت به‌مرور باعث خستگی، التهاب و درد مزمن می‌شود. بسیاری از افراد از گردن درد گوشی شکایت دارند که معمولاً به دلیل این تنش مداوم در عضلات گردن ایجاد می‌شود. در مواردی که فرد فعالیت‌هایی مانند بازی‌ با موبایل را به‌صورت طولانی انجام می‌دهد، حالت خاصی به نام گردن گیمرها دیده می‌شود که در آن درد و خشکی شدید در گردن و پشت شانه‌ها احساس می‌شود. این وضعیت یکی از رایج‌ترین مشکلات گردنی موبایل در دنیای امروز است.

سردرد، خستگی چشم و اختلال در تمرکز

یکی دیگر از پیامدهای نادیده‌گرفته‌شده‌ عارضه موبایل، بروز سردرد، خستگی چشم و کاهش تمرکز است. هنگامی‌که سر برای مدت طولانی در وضعیت خمیده قرار می‌گیرد، نه‌تنها فشار فیزیکی به مهره‌های گردن وارد می‌شود، بلکه اعصاب و رگ‌های عبوری از این ناحیه نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این فشار می‌تواند منجر به سردردهای تنشی و تیرکشنده شود که باگذشت زمان شدت پیدا می‌کنند.

همچنین، خیره شدن به صفحه‌ کوچک موبایل از فاصله‌ی نزدیک باعث فشار مضاعف به عضلات چشم شده و با کاهش جریان خون در سر، تمرکز فرد نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. تأثیر موبایل بر گردن، برخلاف تصور عمومی، تنها فیزیکی نیست بلکه اثرات عصبی و ذهنی نیز دارد و می‌تواند بازدهی روزمره را به‌شدت کاهش دهد.

تغییرات وضعیتی و زیبایی بدن

گردن رو به جلو نه‌تنها باعث درد و ناراحتی جسمی می‌شود، بلکه در درازمدت بر فرم بدن و زیبایی ظاهری نیز اثر می‌گذارد. افرادی که به‌طور مداوم درگیر خم شدن سر در موبایل هستند، به‌تدریج دچار تغییرات وضعیتی مانند جلو آمدن سر، افتادگی شانه‌ها و ضعف عضلات بالاتنه می‌شوند. این تغییرات علاوه بر اینکه ظاهری خسته و خمیده به بدن می‌دهند، ممکن است اعتمادبه‌نفس فرد را نیز کاهش دهند.

چنین حالتی به‌ویژه در نوجوانان که بدن در حال رشد است، می‌تواند تأثیرات ماندگار داشته باشد. در حقیقت، درد گردن از موبایل تنها بخشی از مسئله است و در صورت عدم‌اصلاح رفتار، ممکن است مشکلات گردنی موبایل به تغییرات دائمی در ساختار اسکلتی بدن منجر شوند. این مسأله‌ای جدی در سبک زندگی دیجیتالی ماست که نیاز به آگاهی و پیشگیری دارد.

راه‌های پیشگیری از گردن رو به جلو هنگام استفاده از موبایل

با توجه به افزایش چشمگیر موارد گردن رو به جلو و گردن درد گوشی، به‌ویژه در میان نوجوانان، گیمرها و کاربران دائمی موبایل، آگاهی از روش‌های پیشگیری اهمیت زیادی دارد. قرار گرفتن مداوم در وضعیت خمیده هنگام استفاده از گوشی، عامل اصلی بسیاری از مشکلات گردنی موبایل مانند درد، سفتی عضلات و تغییر فرم بدن است. با رعایت چند تکنیک ساده اما مؤثر می‌توان از شدت یا بروز این عارضه موبایل جلوگیری کرد.

آموزش وضعیت صحیح استفاده از موبایل

اصلاح وضعیت بدن، اولین و مهم‌ترین گام در پیشگیری از درد گردن از موبایل است. هنگام استفاده از گوشی، باید تلاش کرد آن را در سطح چشم نگه داشت تا نیازی به خم شدن سر در موبایل نباشد. استفاده از پایه یا هولدر موبایل نیز می‌تواند در این زمینه بسیار کمک‌کننده باشد، مخصوصاً در هنگام تماشای ویدیو، مطالعه یا بازی. این تغییر ساده در زاویه دید، می‌تواند به طرز چشمگیری از فشار بر مهره‌های گردنی بکاهد و خطر تأثیر موبایل بر گردن را کاهش دهد. کاربران حرفه‌ای مانند گردن گیمرها نیز باید این نکته را به‌عنوان بخشی از روتین روزانه خود در نظر بگیرند.

تمرینات کششی و اصلاحی بعد از استفاده از گوشی

حتی با رعایت وضعیت صحیح بدن، انجام روزانه‌ی تمرینات کششی و اصلاحی برای تقویت عضلات گردن و کاهش تنش بسیار مهم است. تمریناتی مانند Chin tuck  عقب کشیدن چانه به سمت داخل و Neck stretches  (کشش عضلات گردن) به تقویت عضلات نگهدارنده سر کمک کرده و از عارضه موبایل جلوگیری می‌کنند. این تمرینات، خصوصاً برای افرادی که ساعات طولانی با موبایل کار می‌کنند یا دچار گردن گیمرها شده‌اند، بسیار مفید هستند و در درازمدت از تشدید مشکلات گردنی موبایل جلوگیری می‌کنند.

قانون 20–۲۰–۲۰ برای جلوگیری از آسیب‌های تجمعی

برای کاهش اثرات تجمعی کار با موبایل بر گردن و چشم، رعایت قانون ساده‌ 20-20-20 بسیار مؤثر است: هر 20 دقیقه یک بار، 20 ثانیه به یک نقطه در فاصله 20 فوت (حدود 6 متر) نگاه کنید. این کار نه‌تنها باعث کاهش خستگی عضلات چشم می‌شود، بلکه به شما فرصت می‌دهد گردن و شانه‌ها را حرکت دهید و از وضعیت خمیده خارج شوید. رعایت این قانون در کنار اصلاح موقعیت بدن، راهی مؤثر برای کاهش تأثیر موبایل بر گردن و پیشگیری از گردن رو به جلو است.

سخن پایانی

توجه به‌سلامت بدن و به‌ویژه گردن بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. گردن رو به جلو و سایر مشکلات گردنی موبایل تنها با چند حرکت اشتباه یا بی‌توجهی ساده ایجاد می‌شوند، اما عوارض آن‌ها می‌تواند ماندگار و آزاردهنده باشد. اگرچه درد گردن از موبایل یا همان گردن درد گوشی برای بسیاری از ما به یک تجربه رایج تبدیل‌شده، اما با اصلاح وضعیت بدن، انجام تمرینات کششی و رعایت اصول استفاده از موبایل، می‌توان از پیشرفت این عارضه موبایل جلوگیری کرد.

آگاهی، نخستین گام درمان است؛ پس بیایید با رفتارهای هوشمندانه، اثرات منفی تأثیر موبایل بر گردن را کاهش دهیم و سلامت ستون فقرات خود را حفظ کنیم.در صورت تمایل باقی مقالات در این حوزه را هم مطالعه بفرمایید.

سوالات متداول

تایید شده توسط دکتر علی حوصله

محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید