احساس کرختی و بی‌حسی از زانو به پایین، زمانی رخ میدهد که عصب یک ناحیه از پا تحریک شده باشد. به طور ساده‌تر، تصور کنید که عصب پای شما یک خیابان است و پیام‌های عصبی همانند خودروهایی هستند که در این خیابان تردد می‌کنند. بی‌حس شدن زانو زمانی رخ میدهد که فشار مداومی بر روی این عصب وارد می‌شود، انگار در عصب شما یا همان خیابان، مانعی وجود دارد خودروها یا پیام‌های عصبی نمی‌توانند به‌درستی در طول رشته عصب حرکت کنند.
این باعث ایجاد گرفتگی در مسیر عصبی می‌شود. پس از این اختلال در انتقال پیام‌های عصبی، سیستم عصبی بدن شما تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و شما احساس کرختی، مورمور و بی‌حسی در پاهایتان را تجربه می‌کنید.
عوامل مختلف در بروز درد در زانو به پایین
درد پا از زانو به پایین می‌تواند ناشی از طیف گسترده‌ای از عوامل باشد که در نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی یا بیومکانیکی در بدن رخ می‌دهند. این درد گاهی به دلیل وجود اختلال در ساختار یا عملکرد اجزای پایین‌تر از زانو، از جمله عضلات، تاندون‌ها، مفاصل، استخوان‌ها و عروق خونی ایجاد می‌شود.
هنگام بی‌حس شدن زانو بدون اشاره به موارد خاص، علت این درد ممکن است فشار بیش از حد یا استفاده مکرر از یک قسمت خاص، آسیب‌دیدگی ناشی از فعالیت‌های ورزشی یا حوادث، یا فرسودگی طبیعی با افزایش سن باشد. شما میتوانید با استفاده از خدمات بنیاد سلامت دکتر حوصله، دلیل اصلی بی‌حس شدن زانو خود را پیدا کنید و برای درمان آن، اقدامات لازم را انجام دهید. در ادامه به بررسی این عوامل می‌پردازیم:
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین K یکی از علل درد زانو است. شواهد نشان می‌دهند که وقتی سطح ویتامین K در بدن کافی باشد، در بیماران مبتلا به آرتروز درد زانو کاهش می‌یابد. ویتامین K برای عملکرد سالم پروتئین‌ها در غضروف و استخوان ضروری است؛ بنابراین، کمبود این ویتامین می‌تواند به درد زانو به پایین منجر شود.
نوروپاتی محیطی
مشکلات نوروپاتی محیطی نیز می‌توانند منجر به درد پاها از زانو به پایین و بی‌حس شدن زانو شوند. نوروپاتی محیطی مربوط به اختلال در عملکرد اعصابی است که پیام‌ها را از مغز به اندام‌های بدن انتقال می‌دهند. این اختلال در عملکرد اعصاب منجر به ابتلا به نوروپاتی محیطی می‌شود. همچنین، برخی مطالعات نشان داده‌اند که ابتلا به بیماری دیابت نیز بر روی نوروپاتی محیطی تأثیرگذار است و در نتیجه، به درد پا از زانو به پایین می‌انجامد.
ترومبوز ورید عمقی
در این بیماری، یک لخته خون در ورید شکل می‌گیرد. این لخته معمولاً در ناحیه ران یا ساق پا تشکیل می‌شود و در ابتدا هیچ علامتی ندارد. باگذشت زمان، این لخته باعث درد و تورم در ناحیه ساق یا مچ پا می‌شود. همچنین، محل درد گرم و قرمز می‌شود. در صورت مشاهده چنین علائمی، باید دراسرع‌وقت به پزشک مراجعه کرد.
بیماری شریان محیطی
یکی از مهمترین علل تنگی کانال نخاعی، ابتلا به بیماری شریان محیطی است. در این اختلال، جریان خون کافی به اندام‌های مختلف بدن، از جمله پاها، نمی‌رسد. این مسئله معمولاً به دلیل تنگ شدن رگ‌های خونی در ناحیه ساق یا مچ پا اتفاق می‌افتد. افراد مبتلا به این بیماری، معمولاً هنگام راه‌رفتن علائمی مانند بی‌حسی یا گرفتگی رگ‌های خونی را تجربه می‌کنند.
همچنین ممکن است احساس شدید سردی داشته باشند. در برخی موارد، تغییر سبک زندگی مانند ترک سیگار یا بهبود رژیم غذایی به درمان این بیماری کمک می‌کند. اما در صورت شدت‌گرفتن علائم، نیاز به مصرف دارو است.
تاندونیت آشیل
درد شدید ساق پا از زانو به پایین، گاهی به دلیل التهاب تاندون آشیل است. تاندون آشیل برای اتصال ماهیچه‌های ساق پا به استخوان پاشنه مورداستفاده قرار می‌گیرد. این ناحیه به دلیل راه‌رفتن بیش از حد یا انجام فعالیت‌های ورزشی شدید، ملتهب می‌شود. علائم التهاب تاندون آشیل، شامل درد شدید و ناگهانی هستند که در هر قسمتی از پشت ساق پا تا پاشنه پا احساس می‌شود. برخی مطالعات نشان میدهد، استرس بیش از حد باعث التهاب این ناحیه می‌شود.
فعالیت‌های ورزشی بیش از حد یا انجام ناگهانی فعالیت‌های بدنی، از مهمترین دلایل بروز این عارضه هستند. بهتر است درد این ناحیه را جدی بگیرید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، مصرف داروها و مسکن‌ها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. شما میتوانید با استفاده از خدمات بنیاد سلامت دکتر حوصله، به خوبی از انواع روشهای بهبود بی‌حس شدن زانو آگاهی پیدا کنید.
گرفتگی عضلات
گرفتگی ناگهانی عضلات پا از زانو به پایین، مهمترین علت درد پا در زنان و مردان است. این اسپاسم و درد شدید زیر زانو، مشکل بسیار رایجی است که معمولاً پس از راه‌رفتن یا ایستادن طولانی‌مدت رخ میدهد. در این شرایط، عضلات به طور غیرعادی منقبض می‌شوند.
اگر عضله پا برای مدت طولانی فعالیت کرده باشد، این گرفتگی ناشی از خستگی عضلانی خواهد بود. برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند نوروپاتی محیطی نیز بر این مسئله تأثیرگذار هستند. مطالعات نشان می‌دهند که ابتلا به بیماری‌های کبدی، کم‌آبی بدن یا اختلالات الکترولیتی نیز می‌تواند باعث گرفتگی ماهیچه‌های پا شود.
پیچ‌خوردن
پیچ‌خوردن پا، یکی از دلایل مهم درد از زانو به پایین است. این آسیب هنگامی رخ میدهد که رباط کشیده یا پاره شود. رباط بافتی است که برای اتصال یک استخوان به استخوان دیگر استفاده می‌شود. پیچ‌خوردگی مچ پا یک مشکل بسیار شایع است و به دلایل گوناگون ایجاد می‌شود. در چنین مواردی، ناحیه آسیب‌دیده متورم و دردناک خواهد بود، به‌طوری‌که فرد نمی‌تواند به‌راحتی راه برود.
برای درمان این مشکل، می‌توان از روش‌هایی مانند استفاده از کیسه آب سرد استفاده کرد. همچنین، در صورت پیچ‌خوردگی پا، توصیه می‌شود چند روز در خانه استراحت کنید و یک حوله گرم را به مدت ۴۰ دقیقه بر روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید.
کشیده‌شدن عضلات
کشیده‌شدن ناگهانی عضلات، از دیگر دلایل درد پا از زانو به پایین و بی‌حس شدن زانو است. این مسئله به‌ویژه برای افرادی رخ میدهد که فعالیت‌های ورزشی قدرتی یا تمرینات بدنی شدید انجام می‌دهند. بلافاصله پس از کشیده‌شدن عضلات، شخص درد شدیدی را احساس خواهد کرد. این درد معمولاً ادامه پیدا می‌کند و به لمس حساس است.
بهترین روش درمان برای کشیدگی عضلات، استفاده از کیسه‌های آب سرد است. می‌توان کیسه آب سرد را برای بازه زمانی ۲۰ دقیقه روی محل موردنظر قرارداد و این کار را چندین بار تکرار کرد تا درد و تورم کاهش یابد.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی زمانی رخ میدهد که فضای داخل استخوان‌های ستون فقرات باریک و تنگ شود. این مسئله باعث اعمال فشار زیادی به اعصاب ستون فقرات می‌شود و می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی همچون درد، سوزن‌سوزن‌شدن و بی‌حسی در ناحیه ساق پا یا زانو به پایین شود. در چنین شرایطی، شخص به‌سختی می‌تواند راه برود و با مشکل در حفظ تعادل روبرو خواهد شد.
در صورت بروز علائم این بیماری، توصیه می‌شود دراسرع‌وقت به پزشک مراجعه کنید. برخی از رایج‌ترین روشهای درمان تنگی کانال نخاعی شامل مصرف دارو و فیزیوتراپی هستند.
عدم تعادل الکترولیت
عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن، مهمترین علت درد پا از زانو به پایین است. الکترولیت‌ها شامل برخی مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم و منیزیم هستند که نقش بسیار مهمی در حفظ و رشد توده‌های عضلانی دارند. هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی، بخش قابل‌توجهی از این الکترولیت‌ها از طریق تعریق از بدن خارج می‌شوند. در صورت ازدست‌دادن مقدار زیادی از الکترولیت‌ها، علائمی همچون گرفتگی پا از ناحیه زانو به پایین، احساس ضعف یا بی‌حسی در ناحیه ساق یا مچ پا بروز خواهد کرد.
راه‌هایی برای پیشگیری از بی‌حس شدن زانو به پایین
یکی از مؤثرترین راهکارها برای پیشگیری درد در این ناحیه و بی‌حس شدن زانو، انجام فعالیت‌های ورزشی است. ورزش‌های مناسب باعث تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری بدن می‌شود که در نهایت به پیشگیری از درد مفاصل منجر خواهد شد. همچنین استفاده از ویتامین‌ها و رژیم غذایی سالم در پیشگیری از گرفتگی و بی‌حسی زانو به پایین مفید است.
علائم درد پا از زانو به پایین
انواع مختلفی از نشانههای بی‌حس شدن زانو وجود دارند که ممکن است نشاندهنده مشکلات مختلفی باشند. در ادامه به نشانه‌ها و علائم گرفتگی از زانو به پایین توجه کنید:
- احساس سفتی و درد در قسمت ساق پا، به‌ویژه در شب
- ضعف و کاهش قدرت عضلات ساق پای دردناک
- ناتوانی در برداشتن وزنه و مشکل در راه‌رفتن
- درد مداوم و پایدار در ناحیه زانو و ساق پا
- احساس درد خفیف تا شدید در مچ پا و ناحیه ساق
- تورم و ورم در اندام تحتانی
- کبودی خفیف تا متوسط در اندام تحتانی
نتیجه گیری
بی‌حسی زانو ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که برای هر یک از آنها، روش های متفاوتی از درمان در نظر گرفته شده است. البته در اولین قدم برای انتخاب مسیر درمان، باید دلیل این بی حسی را پیدا کرد تا بتوان نتیجه خوبی از درمان به دست آورد.
