یکی از شایع‌ترین دردهایی که ممکن است برای هر فردی رخ دهد، درد پشت زانو است. درد پشت زانو می‌تواند به علت بیمارهای زمینه‌ای مختلفی مثل کیست بیکر، آرتریت، کم‌آبی و یا آسیب‌های مفصل زانو باشد. هر یک از این بیماری‌ها دارای علائم و نشانه‌های خاصی هستند، اما با استفاده از تمرینات و ورزش‌های خاصی می‌توان آن‌ها را اصلاح و برطرف نمود.
اگر برای شما نیز این پرسش مطرح شده است که چرا پشت زانوم درد میکنه؛ در ادامه این مطلب با ما همراه باشید؛ همچنین اگر می‌خواهید در مورد درد پشت زانو، نشانه، دلایل و روش درمان اطلاعات بیشتری کسب کنید پیشنهاد میکنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
دلایل و علت‌ها درد پشت زانو
درد پشت زانو می‌تواند دلایل و علت‌های مختلفی داشته باشد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
کیست بیکر
کیست بیکر یا کیست پشت زانو می‌تواند یکی از شایع‌ترین دلایل درد پشت زانو باشد. این کیست به‌صورت توده‌ای پر از مایع در قسمت پشت زانو است که به دلیل مشکلات التهابی زانو رخ می‌دهد. در ناحیه پشت زانو میان حفرهٔ اصلی و کیسه مایع سینوویال یک اتصال آناتومیک برقرار است. هنگامی که فشار به مایع درون مفصل وارد می‌گردد، احتمال دارد که مایع به داخل بورس پشت زانو نشت پیدا کند و کیست بیکر ایجاد شود. گاهی اوقات این کیست با چشم قابل‌مشاهده و حتی قابل‌لمس است.
تاندونیت پشت زانو
از دیگر عوامل ایجاد درد در پشت زانو می‌توان به التهاب تاندون یا تاندونیت اشاره نمود. تاندون ماهیچه پشت زانو تاندونی غیرعادی است که از داخل کپسول زانو عبور می‌کند و از درون مفصل زانو به سمت خارجی استخوان ران متصل می‌گردد. هم‌زمان از پشت مینیسک جانبی و با فاصله‌ای کم از آن می‌گذرد.
این تاندون نسبت به فعالیت شدید خیلی حساس است و ملتهب شدن آن موجب درد در پشت زانو خواهد شد. این درد موجب می‌شود که بیمار نتواند به‌راحتی پای خود را صاف کند و چمباتمه‌زدن در طول خواب نیز موجب تشدید آن خواهد شد. این درد عمدتاً با خم‌کردن پا و قرار دهی مچ آن روی ساق پای دیگر و همچنین نشستن به‌صورت چهارزانو کاسته می‌شود. علاوه بر این نشستن روی میز به‌نحوی‌که ساق پاها آویزان باشند نیز می‌تواند درد پشت زانو را کاهش دهد.
آسیب به شاخ خلفی (مینیسک عقبی)
یکی دیگر از علل درد پشت زانو می‌تواند ناشی از آسیب‌دیدگی شاخ خلفی یا مینیسک عقبی باشد. در واقع ممکن است داخل مینیسک یک پارگی وجود داشته باشد و یا اینکه اختلالی در بافت‌هایی که دیواره شاخ خلفی را به تاندون پشت زانو متصل می‌کنند ایجاد شده باشد. هر کدام از این علل می‌تواند موجب ایجاد درد در قسمت پشت زانو شود و احساس ناپایداری زانو را ایجاد کند.
تاندونیت همسترینگ (تاندونیت عضلهٔ دو سر ران)
ایجاد التهاب در ماهیچه دو سر ران که مرتباً در حال رفت‌وبرگشت در پشت زانو است نیز می‌تواند منجر به احساس درد در این قسمت می‌شود. لازم به ذکر است که تاندون ماهیچه دو سر ران از تاندون‌های همسترینگ است. به دلیل استفاده بیش از حد، ساییده شدن روی سطح پشتی استخوان ران به دلیل انجام فعالیت‌های تکراری مانند دوچرخه‌سواری و دویدن می‌تواند موجب آسیب‌دیدگی این تاندون و احساس درد در بخش خارجی زانو و پشت آن شود.
تاندونیت عضلهٔ ساق پا
از دیگر علل درد پشت زانو می‌توان به تاندونیت عضله ساق پا اشاره نمود. التهاب این تاندون‌ها و دردی که ایجاد می‌کنند معمولاً در سطوح خارجی و داخلی پشت زانو احساس می‌شود.
آنوریسم (گشادشدن) سرخرگ پشت زانو
آنوریسم نوعی نقص در سرخرگ پشت زانو است که در آن دیوارهٔ سرخرگ سست می‌شود و دیگر حالت کشسانی ندارد. به همین دلیل سرخرگ دچار حالت دوکی‌شکل می‌شود. پدیده آنوریسم بیشتر در افراد مسن مشاهده می‌شود، زیرا افزایش سن موجب ازدست‌رفتن مقاومت سرخرگ‌ها می‌گردد.
بیرون‌زدگی آنوریسم با ایجاد فشار و درد موضعی همراه است؛ اما این علائم گاهی اوقات می‌تواند ناشی از لخته‌های خونی ایجاد شده روی دیوار و قسمت پایین سرخرگ باشد. در ابتدا این لخته‌ها از جریان خون جلوگیری می‌کنند و موجب می‌شوند فرد دچار لنگیدن و احساس درد در کف و ساق پا حین راه‌رفتن شود. ولی به‌مرورزمان و افزایش‌یافتن این انسداد خونی، یک حالت اورژانسی پزشکی رخ می‌دهد و موجب سرد و سفیدشدن پا خواهد شد.
آسیب در گوشهٔ خلفی زانو
به قسمت خارجی پشت زانو گوشه خلفی می‌گویند که ساختارهای موجود در آن در پایداری زانو خیلی مؤثر هستند. عمدتاً آسیب‌دیدگی شدید زانو، ناپایداری آن و درد در پشت زانو را به دنبال دارد.
آرتروز
آرتروز یا التهاب سطوح درون مفصل دارای نشانه‌هایی مانند تورم، قرمزی، تب و گرمای موضعی و درد است که انجام فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند موجب تشدید آن‌ها شود. آرتروز انواع مختلفی دارد؛ اما آرتروز روماتوئید، روماتیسم مفصلی و استئوآرتریت می‌تواند موجب درد در پشت زانو شود. این مدل‌های آرتروز به دلیل فرسودگی که در غضروف‌های مفاصل ایجاد می‌کنند موجب درد و محدودیت در دامنه حرکتی در افراد می‌شود.
آسیب به رباط‌ها
علاوه بر موارد ذکر شده افرادی که دارای فعالیت فیزیکی زیادی هستند و ورزشکاران به علت آسیب‌دیدن، پیچ‌خوردن رباط اصلی زانو و پارگی رباط زانو نیز درگیر ناراحتی و درد شدید در پشت زانو می‌شوند. در واقع استفاده بیش از حد زانو موجب آسیب‌دیدگی تاندون‌هایی مانند رباط متقاطع قدامی، رباط متقاطع خلفی و رباط جانبی می‌شود و باتوجه‌به شدت و علائم آسیب روش درمانی آن متفاوت است.
علائم درد پشت زانو چپ و راست
درد پشت زانو عمدتاً با علائم دیگری همراه است که علت آن می‌تواند یک عارضه، اختلال و یا یک بیماری باشد. از مهم‌ترین علائم درد پشت زانو می‌توان به تورم، التهاب، قرمزی و درد اشاره نمود. درصورتی‌که این نشانه‌ها با علائمی مانند گرفتگی و خشک‌شدگی، درد در زمان صاف‌کردن پا، کاهش دامنه حرکتی زانو و عدم توانایی در قراردادن وزن روی زانو همراه باشد باید حتماً به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
گاهی اوقات درد پشت زانو با علائم خاص دیگری همراه است که یک عارضه خطرناک را هشدار می‌دهد و باید سریعاً پیگیری شود. از جمله علائمی که از یک عارضه جدی خبر می‌دهد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- احساس دشواری در تنفس
- به‌وجودآمدن کبودی روی پشت زانو یا ساق پا
- احساس گرما در قسمت پشت زانو یک پا
- ایجاد قرمزی در پشت زانو یک پا
- وجود تورم دردناک در پشت زانو یا ساق پا
تشخیص درد پشت زانو
پزشک متخصص برای تشخیص علت درد پشت زانو از روشهای مختلفی به‌صورت جداگانه و یا ترکیبی استفاده می‌کند. از جمله این روشها می‌توان به بررسی سوابق پزشکی، صحبت با بیمار در مورد فعالیت‌های اخیر، MRI، عکس‌برداری با اشعه ایکس، استفاده از فراصوت و آزمایش خون اشاره نمود.
انواع روشهای درمان درد پشت زانو
برای درمان درد پشت زانو از روشهای مختلفی استفاده می‌شود که هر یک از آن‌ها باتوجه‌به علت عارضه می‌تواند بسیار مفید و مؤثر باشد. شما میتوانید با مراجعه به بنیاد سلامت دکتر حوصله، به‌خوبی از انواع این روشها اطلاع پیدا کنید. این روشهای درمانی به شرح زیر هستند.
دارودرمانی
اولین و ساده‌ترین روش برای درمان درد پشت زانو دارودرمانی است. پزشک متخصص باتوجه‌به نوع درد و علت بروز آن داروهای مختلفی را برای بیمار تجویز می‌کند. لازم است که بیمار این داروها را مدتی استفاده کند و برای بررسی مجدد وضعیت زانو به پزشک مراجعه نماید.
فیزیوتراپی
در برخی از موارد فیزیوتراپی نیز می‌تواند در درمان درد زانو مؤثر باشد. در این روش پزشک داروهای خاصی را داخل زانوی بیمار تزریق می‌کند که موجب بهبود درد زانو می‌شود. نوعی از داروهایی که تزریق می‌شود نیز به مایع سینوویال مربوط می‌شود و باعث بهبود مشکلات حرکتی فرد می‌گردد.
انجام عمل جراحی
درصورتی‌که روشهای ذکر شده تأثیری در بهبود وضعیت بیمار نداشته باشد باتوجه‌به شرایط بیمار، پزشک جراحی آرتروسکوپیک زانو را تجویز می‌کند. در این روش یک سوراخ داخل زانوی بیمار ایجاد می‌کنند و دوربینی داخل آن می‌فرستند تا فضای زانو قابل‌مشاهده شود و پزشک تشخیص دهد کدام قسمت‌ها به ترمیم یا تعویض نیاز دارند و بعد جراحی را شروع می‌کند.
تعویض مفصل زانو
در مواردی که وضعیت زانو بیمار بسیار حاد است و امکان بهبود آن با هیچ‌کدام از روشها وجود نداشته باشد پزشک تصمیم به تعویض کامل یا بخشی از مفصل زانو می‌گیرد و از مفصل مصنوعی برای بیمار استفاده می‌کنند.
لازم به ذکر است که در کنار تمامی روشهای درمانی ذکر شده، درمان‌های خانگی مانند استراحت، کمپرس سرد، فشرده‌سازی و بالا نگه‌داشتن پاها نیز می‌تواند خیلی به بهبود درد پشت زانو و تسکین آن کمک کند.
نتیجه گیری
درد پشت زانو ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که هر یک از این دلایل، روشهای متفاوتی برای درمان خواهند داشت. شما باید با مراجعه به پزشک متخصص و اطلاع از دلیل به‌وجودآمدن این عارضه، برای بهبودی این مشکل اقدامات لازم را انجام دهید.
