افتادگی لگن که به‌عنوان لگن پایین افتاده یا لگن مایل نیز شناخته می‌شود، یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند تأثیرات شدیدی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. این وضعیت به دلیل اختلال در تراز لگن و ناهماهنگی بین عضلات و استخوان‌ها به وجود می‌آید و می‌تواند در مراحل مختلف زندگی، از جمله در دوران بارداری، ورزش‌های شدید، یا ناشی از مشاغلی که نیاز به نشستن طولانی‌مدت دارند، رخ دهد.
علائم افتادگی لگن می‌تواند از مشکلات حرکتی ساده، مانند راه‌رفتن ناهموار، تا درد شدید در ناحیه زانو و کمر تشکیل شود. در واقع، بسیاری از افرادی که با این مشکل مواجه هستند، ممکن است احساس درد و ناپایداری در ناحیه کمر و زانو داشته باشند که نه‌تنها بر فعالیت‌های روزمره تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند منجر به بروز مشکلات مزمن شود. در این مقاله از وب‌سایت بنیاد سلامت دکتر حوصله به بررسی علائم مهم افتادگی لگن و تأثیرات آن بر روی راه‌رفتن، درد زانو و کمر خواهیم پرداخت.
افتادگی لگن (Pelvic Drop) دقیقاً به چه معناست؟
افتادگی لگن، یا همان Pelvic Drop به حالتی اطلاق می‌شود که در آن یک سمت لگن به سمت پایین می‌افتد و باعث ایجاد عدم تعادل در ناحیه لگن و ستون فقرات می‌شود. این پدیده معمولاً به دلیل ضعف در عضلات اطراف لگن به‌خصوص عضله Gluteus Medius (عضله متوسط گلوت) رخ می‌دهد. این عضله نقش حیاتی در حفظ تعادل و پایداری لگن دارد و به‌ویژه هنگام راه‌رفتن و ایستادن روی یک پا بسیار مهم است.
عضله گلوت متوسط در ناحیه جانبی لگن قرار دارد و وظیفه‌اش کنترل حرکات جانبی پا و حفظ تعادل لگن است. در حالت ایده‌آل، در هنگام حرکت، این عضله باید به طور متناوب و متناسب فعال باشد تا از افتادگی لگن جلوگیری کند. اگر این عضله ضعیف یا ناکارآمد باشد، در هنگام راه‌رفتن و تغییر حالت، لگن به سمت پایین می‌افتد و عدم تعادل ایجاد می‌کند. این وضعیت می‌تواند منجر به بروز مشکلات حرکتی و دردهای مزمن در ناحیه کمر، زانو و لگن شود.
در نتیجه، توجه به تقویت عضله Gluteus Medius و بررسی وضعیت لگن برای جلوگیری از مشکلات حرکتی و بهبود کیفیت زندگی بسیار حائز اهمیت است.
چه کسانی بیشتر در معرض این ناهنجاری هستند؟
افتادگی لگن یک ناهنجاری شایع است که می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. برخی از افراد به دلایل مختلف بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند؛ در ادامه مطلب به معرفی گروه‌های مختلف این افراد می‌پردازیم.
افراد با شغل‌های ایستاده یا نشسته طولانی‌مدت
افرادی که در مشاغل خود برای مدت طولانی در حالت ایستاده یا نشسته قرار دارند، بیشتر در معرض بروز افتادگی لگن و ناهنجاری‌های مرتبط با آن هستند. شغل‌هایی چون معلمان، کارکنان فروش، و کارمندان دفتری که ساعت‌های طولانی را در یک موقعیت خاص سپری می‌کنند، به دلیل عدم تحرک کافی و فشار به عضلات لگن دچار ضعف و عدم تعادل می‌شوند. این افراد نیاز دارند که به طور مرتب از وضعیت نشسته خود خارج شوند و حرکات کششی و تقویتی انجام دهند تا از خستگی و افتادگی لگن جلوگیری کنند.
نکته‌ای که در اینجا مهم است، عدم توجه به نرمش‌ها و فعالیت‌های حرکتی در این دسته از افراد است. غالباً این افراد به دلیل مشغله‌های کاری خود فرصتی برای ورزش ندارند که این می‌تواند منجر به ضعف عضلات، از جمله عضله گلوت مدیوس شده و در نتیجه افتادگی لگن را تشدید کند.
ناگفته نماند، آگاهی از وضعیت بدنی و ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و فعالیت‌های روزمره می‌تواند به پیشگیری و درمان افتادگی لگن در این افراد کمک کند. توصیه می‌شود که این افراد به طور منظم از زمان نشستن خارج شوند و حرکات کششی و تقویتی انجام دهند.
ورزشکاران با الگوی راه‌رفتن نادرست
ورزشکاران نیز می‌توانند به دلیل استفاده از الگوهای حرکتی نادرست تحت‌تأثیر افتادگی لگن قرار گیرند. بسیاری از ورزشکاران به‌ویژه در رشته‌هایی مانند دویدن، فوتبال یا بسکتبال، ممکن است در اثر عدم توجه به تکنیک‌های صحیح حرکتی با مشکلات جدی مواجه شوند. در این گروه، عدم تقارن حرکتی و ضعف در عضلات اطراف لگن می‌تواند به‌مرورزمان موجب افتادگی لگن شود.
برای مثال، دویدن با الگوی نادرست می‌تواند به عدم کارایی صحیح عضله گلوت مدیوس منجر شود و در این حالت، در هنگام حرکت و تغییر سمت، یک سمت لگن به سمت پایین خواهد افتاد. این وضعیت نه‌تنها بر اثربخشی عملکرد ورزشی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند منجر به دردهای مزمن، آسیب‌های مکرر، و حتی آسیب در مفاصل شود.
ورزشکاران باید به بهبود تکنیک‌های حرکتی خود توجه کنند و تمرینات تقویتی و استقامتی برای عضلات لگن و کمرشان انجام دهند. برنامه‌های تمرینی می‌توانند شامل حرکات کششی و تقویتی خاص برای عضلات گلوت و همچنین تقویت عضلات مرکزی شوند. این اقدامات می‌توانند به جلوگیری از مشکلات مرتبط با افتادگی لگن و افزایش عملکرد ورزشی کمک کنند.
افرادی باسابقه آسیب در مفصل ران یا زانو
افراد دارای سابقه آسیب در مفصل ران یا زانو، یکی دیگر از گروه‌های پرخطر در مورد افتادگی لگن هستند. آسیب‌ها معمولاً به دلیل تصادفات، ورزش‌های شدید، یا حتی ناهنجاری‌های مادرزادی رخ می‌دهند و می‌توانند منجر به اختلال در کارکرد عضلات و مفاصل شوند. این آسیب‌ها اغلب باعث ضعیف‌شدن یا ناکارآمدی عضلات می‌شوند و در نتیجه تعادل لگن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.
زمانی که یک مفصل مانند مچ، زانو یا ران آسیب ببیند، فرد ممکن است به طور ناخودآگاه الگوی حرکتی‌اش را تغییر دهد تا از درد یا ناپایداری جلوگیری کند. این تغییر در الگوی حرکتی می‌تواند منجر به جابه‌جایی عدم تعادل در حرکات و افتادگی لگن شود. به‌این‌ترتیب، ضعف در یکی از طرفین بدن به‌مرورزمان بر طرف مقابل تأثیر گذاشته و فشار بیشتری وارد می‌کند.
در نتیجه، افرادی که سابقه آسیب در مفصل دارند باید تحت‌نظر فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص قرار گیرند و بهبود حرکتی و تقویت عضلات اطراف مفصل آسیب‌دیده را در اولویت قرار دهند. تمرینات بازسازی و بهبود انعطاف‌پذیری می‌تواند به کاهش عوارض و بهبود عملکرد حرکتی این افراد کمک کند.
علائم افتادگی لگن؛ از راه‌رفتن تا درد زانو
افتادگی لگن به‌صورت علائم متنوعی خود را نشان می‌دهد که از تغییر در الگوهای حرکتی گرفته تا دردهای مفصلی می‌تواند بروز کند. شناسایی این علائم برای پیشگیری و مدیریت مشکلات مربوطه بسیار مهم است.
راه‌رفتن با نوسان لگن به طرفین
یکی از نشانه‌های بارز افتادگی لگن نوسان لگن در هنگام راه‌رفتن است. هنگامی که فرد راه می‌رود، یکی از طرفین لگن به سمت پایین می‌افتد که این پدیده به نام تست ترندلنبرگ شناخته می‌شود. در این تست، فرد بر روی یک پا می‌ایستد و اگر لگن از یک سمت به سمت پایین حرکت کند، به این معنی است که عضلات گلوت مدیوس به‌درستی فعالیت نمی‌کنند.
این نوسانات به دلیل ضعف در عضلات اطراف لگن به وجود می‌آید و می‌تواند بر تعادل و حرکات فرد تأثیر منفی بگذارد. مشکلاتی که ناشی از این نوسانات به وجود می‌آید شامل تغییر در توانایی راه‌رفتن و افزایش خطر سقوط است. این افراد ممکن است به طور ناخودآگاه تلاش کنند تا با حرکت‌دادن دیگر قسمت‌های بدن، مثل پا یا کمر، تعادل خود را حفظ کنند که خود باعث ایجاد فشار اضافی بر روی عضلات و مفاصل می‌شود.
این وضعیت می‌تواند منجر به درد و ناپایداری در ناحیه کمر، زانو و حتی مچ پا شود؛ بنابراین، آگاهی از نوسانات لگن در حین راه‌رفتن و توجه به وضعیت تعادل می‌تواند به پیشگیری از مشکلات و آسیب‌ها کمک کند.
درد یک‌طرفه در ناحیه زانو یا باسن
افتادگی لگن می‌تواند منجر به ایجاد فشار نامتقارن روی مفصل زانو و ناحیه باسن شود. این فشار نامتقارن به‌ویژه در افرادی که به دلیل ضعف در عضلات گلوت مدیوس، یک طرف لگن خود را پایین می‌آورند، اتفاق می‌افتد. در نتیجه، ممکن است فرد به طور مکرر احساس درد در یک سمت زانو یا باسن خود کند.
در این حالت، به دلیل عدم توازن در توزیع وزن و فشار، یک طرف مفصل زانو به دلیل بار بیشتری که تحمل می‌کند، دچار درد، التهاب یا حتی آسیب می‌شود. این عوارض می‌تواند به‌مرورزمان پیشرفت کرده و منجر به اختلال در حرکت و کاهش کیفیت زندگی شود.
علاوه بر این، ممکن است دردهایی که در یک طرف ایجاد می‌شود، در اثر عدم وجود وضعیت ایدئال بدنی، به سمت دیگر بدن نیز منتقل شوند. به‌عنوان‌مثال، فرد ممکن است به دلیل درد در یک زانو، به سمت دیگری متمایل شود که این امر موجب افزایش فشار و آسیب در ناحیه دیگر مفاصل می‌شود.
برای مقابله با این وضعیت، توصیه می‌شود که افراد مبتلا به درد یک‌طرفه در ناحیه زانو یا باسن به متخصص مراجعه کنند تا برنامه‌ای برای تقویت عضلات گلوت مدیوس و همچنین درمان دردهای مفصل ارائه شود. تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند شامل حرکات کششی و تقویتی برای تقویت عضلات ضعیف و برنامه‌های توان‌بخشی باشد که به کاهش فشار روی مفاصل و بهبود کیفیت حرکت کمک کند.
درد و خستگی در پایین کمر (به‌ویژه طرف مقابل ضعف)
افتادگی لگن نه‌تنها بر مفاصل زانو و باسن تأثیر می‌گذارد بلکه می‌تواند به درد و خستگی در ناحیه پایین کمر نیز منجر شود. هنگامی که یک سمت لگن پایین می‌آید، ستون فقرات برای جبران این ناهماهنگی به سمت دیگر منحرف می‌شود. این انحراف ممکن است فشار بر روی عضلات حمایت‌کننده کمر را افزایش دهد و باعث ایجاد درد و خستگی در ناحیه پایین کمر شود.
در واقع، در این شرایط، عضلاتی که برای جبران ضعف در گوشهٔ پایین لگن فعال می‌شوند، معمولاً دچار تنش و خستگی می‌شوند. این عضلات جبران‌کننده به‌ویژه در طرف مقابل ضعف در گلوت مدیوس، یعنی سمتی که لگن افتاده، در تلاش‌اند تا تعادل را حفظ کنند و به همین دلیل فشار زیادی به آن‌ها وارد می‌شود.
افرادی که با چنین وضعیتی مواجه هستند معمولاً احساس درد و سفتی در ناحیه کمر می‌کنند، به‌ویژه پس از نشستن طولانی یا انجام فعالیت‌های فیزیکی. چنین علائمی می‌تواند به‌شدت در زندگی روزمره و فعالیت‌های فردی اختلال ایجاد کند. برای رفع مشکلات مربوط به درد و خستگی در ناحیه کمر، توجه به تقویت عضلات مرکزی و گلوت مدیوس ضروری است.
بی‌تعادلی در حرکاتی مثل ایستادن روی یک پا یا لانج
افتادگی لگن همچنین می‌تواند منجر به بی‌تعادلی در حرکات خاصی مانند ایستادن روی یک پا یا انجام حرکات لانج شود. این حرکات که نیازمند پایداری و تعادل هستند، به‌ویژه در افرادی که دچار افتادگی لگن هستند، به چالش کشیده می‌شوند. در این وضعیت، هنگامی که فرد می‌خواهد روی یک پا بایستد یا حرکات لانج انجام دهد، افتادگی لگن می‌تواند باعث ناپایداری و خطر سقوط شود.
برای مثال، در حین ایستادن روی یک پا، اگر عضلات گلوت مدیوس به‌درستی عمل نکنند، لگن به سمت پایین می‌افتد و فرد نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند. این ناپایداری می‌تواند به‌صورت خستگی و درد در ناحیه زانو و کمر خود را نشان دهد و به‌تدریج به اختلال در فعالیت‌های روزمره منجر شود.
به همین دلیل، تمرینات تقویت تعادل و پایداری در برنامه‌های ورزشی افراد مبتلا به افتادگی لگن بسیار حائز اهمیت است. شامل تمریناتی که برای تقویت عضلات گلوت مدیوس طراحی شده‌اند، کمک می‌کند تا تعادل و هماهنگی بدن بهبود یابد و از بروز آسیب‌ها جلوگیری شود. ارتقای تعادل و تقویت عضلات می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در عملکرد حرکتی و کاهش علائم درد در افراد مبتلا به افتادگی لگن داشته باشد.
مشاوره و ارزیابی رایگان
برای اینکه بتونیم بهتر باهم در ارتباط باشیم شماره تماست رو وارد کن.
این علائم با چه ناهنجاری‌هایی اشتباه گرفته می‌شوند؟
علائم افتادگی لگن می‌تواند با برخی ناهنجاری‌های دیگر در بدن اشتباه گرفته شود. این امر می‌تواند تشخیص صحیح و درمان مناسب را دشوار کند. در زیر به برخی از ناهنجاری‌هایی که ممکن است با افتادگی لگن اشتباه شوند، پرداخته می‌شود.
- مقایسه با چرخش لگن
چرخش لگن، مشخصه‌ای از ناهنجاری‌های حرکتی است که ممکن است در افرادی که دارای اختلالات در عضلات و استخوان‌ها هستند، دیده شود. در این وضعیت، لگن ممکن است به طور غیرطبیعی به سمت جلو یا عقب بچرخد که منجر به ایجاد تغییرات ناخواسته در عملکرد حرکتی می‌شود. تشخیص چرخش لگن ممکن است گاهی اوقات به‌اشتباه افتادگی لگن در نظر گرفته شود.
در چرخش لگن، تغییر در وضعیت زیادی از قوس کمر و نحوه قرارگیری پاها وجود دارد و این می‌تواند به بروز درد و ناراحتی منجر شود؛ بنابراین، برای تشخیص صحیح، نیاز به ارزیابی دقیق و کارشناسی وجود دارد.
- مقایسه با سندرم صلیب پایین (LCS)
سندرم صلیب پایین (Lower Cross Syndrome) نیز یکی دیگر از ناهنجاری‌هایی است که می‌تواند با افتادگی لگن اشتباه گرفته شود. در این حالت، عدم تعادل بین عضلات مفصل لگن و عضلات کمر و شکم باعث می‌شود که قوس کمر افزایش یابد که منجر به دردی می‌شود که مشابه دردهای ناشی از افتادگی لگن است.
به دلیل شباهت‌های بالینی، این دو ناهنجاری نیاز به بررسی جامع و دقیق از لحاظ ساختاری و حرکتی دارند. در نهایت، تشخیص صحیح به شناسایی ریشه مشکلات و انتخاب روش‌های درمانی مناسب کمک می‌کند.
- تفاوت با تیلت قدامی یا خلفی لگن
تیلت قدامی Anterior Pelvic Tilt و تیلت خلفی Posterior Pelvic Tilt نیز شرایط دیگری هستند که می‌توانند با افتادگی لگن مقایسه شوند. در تیلت قدامی، لگن به سمت جلو متمایل می‌شود و معمولاً به دلیل ضعف در عضلات شکم یا سفتی در عضلات پشت رخ می‌دهد. در مقابل، در تیلت خلفی، لگن به سمت عقب متمایل می‌شود که می‌تواند به دلیل سفتی در عضلات شکم یا ضعف در عضلات استخوانی باشد.
این وضعیت‌ها می‌توانند همچنین علائم و دردهایی مشابه به افتادگی لگن ایجاد کنند؛ لذا، برای علاج صحیح، نیاز به ارزیابی عمیق وجود دارد تا مشخص شود که آیا فرد دچار افتادگی لگن است یا یکی از این ناهنجاری‌های دیگری را تجربه می‌کند. تشخیص دقیق به درمان مؤثرتر و بهبود عملکرد حرکتی کمک می‌کند.
جمع‌بندی
افتادگی لگن یک ناهنجاری شایع در دنیای امروز است که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند ضعف عضلات، الگوهای حرکتی نادرست و آسیب‌های قبلی ایجاد شود. این وضعیت نه‌تنها بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می‌گذارد بلکه می‌تواند منجر به بروز علائم مختلفی همچون درد در ناحیه زانو، کمر و عدم تعادل در حرکات شود.
شناسایی به‌موقع این علائم و درک دلایل پشت پرده آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. با پیگیری برنامه‌های فیزیوتراپی و تقویت عضلات مرتبط، می‌توان به بهبود وضعیت لگن و کاهش علائم مرتبط با آن کمک کرد. مراقبت از سلامت بدن و آگاهی از علائم افتادگی لگن می‌تواند نقش مهمی در حفظ کیفیت زندگی و جلوگیری از بروز مشکلات جدی‌تر در آینده ایفا کند. در صورت تمایل باقی مقالات در این حوزه را هم مطالعه بفرمایید.
تایید شده توسط دکتر علی حوصله
محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید
