سرویکال کایفوزیس (Cervical Kyphosis) یک اختلال در انحنای ستون فقرات گردنی است که موجب تغییر شکل طبیعی آن به سمت جلو می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث مشکلات عصبی و محدودیت حرکتی در فرد شود. در ادامه، به بررسی انواع ناهنجاری سرویکال کایفوزیس، علل بروز آن، عوارض و روش‌های تشخیص این عارضه پرداخته خواهد شد. همچنین استراتژی‌های پیشگیری و تأثیرات آن در کودکان و بزرگسالان موردبررسی قرار خواهد گرفت.
تعریف کایفوز گردنی (Cervical Kyphosis)
سرویکال کایفوزیس به تغییر در انحنای طبیعی ستون فقرات گردنی گفته می‌شود که به سمت جلو خم می‌شود. در حالت طبیعی، این انحنا باید به سمت عقب باشد. این تغییر می‌تواند منجر به ایجاد ناراحتی شدید در گردن، سرگیجه، ضعف عضلانی و مشکلات عصبی مانند بی‌حسی در بازوها شود. اگر این عارضه به‌موقع تشخیص داده نشود، ممکن است تأثیرات جدی‌تری بر حرکت فرد و کیفیت زندگی او بگذارد. این شرایط می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند آسیب‌های فیزیکی، بیماری‌های التهابی یا دژنراتیو رخ دهد.
علل سرویکال کایفوزیس می‌تواند متنوع باشد. آسیب‌های ناشی از تصادفات یا ضربات شدید به گردن می‌توانند باعث تغییر شکل ستون فقرات شوند. همچنین بیماری‌هایی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان که یک اختلال التهابی است، می‌توانند باعث تجمع استخوان در ناحیه گردن شوند و موجب کایفوزیس گردنی گردند. بیماری‌های دژنراتیو دیسک مانند آرتروز یا دیسک‌های تحلیل رفته نیز می‌توانند موجب این انحنای غیرطبیعی شوند.
انواع ناهنجاری کایفوز گردنی
سرویکال کایفوزیس می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم شود. یکی از انواع آن کایفوزیس اولیه است که در آن تغییر شکل انحنا از بدو تولد وجود دارد و معمولاً به‌دلیل مشکلات مادرزادی یا ژنتیکی ایجاد می‌شود. این نوع کایفوزیس ممکن است به‌طور پیشرونده افزایش یابد. نوع دیگری از آن کایفوزیس اکتسابی است که به‌واسطه آسیب‌های فیزیکی، تصادف‌ها یا ضربات به گردن در طول زندگی ایجاد می‌شود و ممکن است باگذشت زمان بدتر شود. این نوع بیشتر در بزرگسالان مشاهده می‌شود.
علاوه بر این، کایفوزیس ناشی از بیماری‌های التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌تواند موجب انحنای غیرطبیعی در گردن شود. این بیماری‌ها موجب التهاب و تغییر شکل استخوان‌ها و مفاصل می‌شوند. درنهایت، کایفوزیس دژنراتیو ناشی از تحلیل رفتن دیسک‌های بین مهره‌ای در اثر پیری یا آرتروز است. این نوع بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود و با کاهش ارتفاع دیسک‌ها، موجب ایجاد انحنا در گردن می‌گردد. هر یک از این انواع نیاز به رویکرد درمانی متفاوتی دارند.
کایفوزیس دژنراتیو نیز یکی از انواع رایج این ناهنجاری در بزرگسالان است که به دلیل تحلیل رفتن دیسک‌های بین مهره‌ای و آرتروز ستون فقرات به وجود می‌آید. این نوع معمولاً به‌مرورزمان و با افزایش سن رخ می‌دهد و می‌تواند با محدودیت حرکت و مشکلات عصبی همراه باشد. پیشگیری به‌موقع این نوع از کایفوزیس می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تری جلوگیری کند و به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک نماید.
علل بروز ناهنجاری کایفوز گردنی
علل بروز سرویکال کایفوزیس می‌تواند متنوع باشد. یکی از علل رایج آن آسیب‌های فیزیکی است که به گردن وارد می‌شود، مانند تصادفات رانندگی یا ضربات مستقیم به گردن که ممکن است باعث تغییر شکل در ستون فقرات گردنی شود. این نوع آسیب‌ها می‌توانند انحنای طبیعی گردن را از بین ببرند و منجر به کایفوزیس شوند. همچنین بیماری‌های التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌توانند موجب التهاب مفاصل و مفاصل ستون فقرات شوند و به بروز این ناهنجاری در گردن منجر گردند.
از سوی دیگر، اختلالات دژنراتیو مانند آرتروز یا تحلیل رفتن دیسک‌های بین مهره‌ای نیز از عوامل مهم در ایجاد سرویکال کایفوزیس هستند. با افزایش سن و تحلیل رفتن ساختارهای دیسک‌ها و مفاصل، فشار و بار به‌طور غیرطبیعی بر روی مهره‌ها وارد می‌شود که می‌تواند منجر به انحنای غیرطبیعی گردن شود. علاوه بر این، مشکلات مادرزادی و اختلالات ساختاری ستون فقرات نیز می‌توانند به بروز این عارضه منجر شوند.
عوارض ناهنجاری کایفوز گردنی
سرویکال کایفوزیس می‌تواند عوارض مختلفی به همراه داشته باشد که بیشتر آنها به اختلالات حرکتی مربوط می‌شوند. ناراحتی شدید در ناحیه گردن یکی از شایع‌ترین علائم این عارضه است که ممکن است در صورت عدم رفع بیماری، به نواحی شانه‌ها و پشت نیز سرایت کند. این ناراحتی می‌تواند فرد را در انجام فعالیت‌های روزانه محدود کرده و کیفیت زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر این، ممکن است فرد از ضعف عضلانی رنج ببرد که به دلیل تغییرات ساختاری در مهره‌ها و دیسک‌ها ایجاد می‌شود.
عوارض عصبی نیز از دیگر مشکلات این ناهنجاری هستند. هنگامی‌که انحنای غیرطبیعی گردن به عصب‌ها فشار وارد کند، بی‌حسی، سوزش و حتی ضعف در بازوها و دست‌ها ممکن است ایجاد شود. این وضعیت در موارد شدید می‌تواند به مشکلات حرکتی بیشتر در قسمت‌های دیگر بدن منجر شود. علاوه بر این، اختلالات عصبی می‌توانند فرد را در کنترل عضلات خود و انجام حرکات ساده دچار مشکل کنند که این امر بر روی استقلال فرد تأثیر می‌گذارد.
در شرایطی که این عارضه به‌طور جدی‌تری پیشرفت کند، مشکلاتی مانند سردردهای مزمن و حتی اختلالات تنفسی ممکن است بروز یابد. فشار بر روی نخاع یا اعصاب می‌تواند باعث مشکلاتی در فرآیند تنفس و عملکرد طبیعی بدن شود. در موارد بسیار شدید، اگر فشار به عصب‌ها بیش‌ازحد باشد، ممکن است خطرات بیشتری از جمله آسیب دائمی به سیستم عصبی ایجاد شود که نیازمند مداخله پزشکی فوری است.
تشخیص عارضه کایفوز گردنی
تشخیص سرویکال کایفوزیس ابتدا با معاینه بالینی آغاز می‌شود. پزشک تاریخچه پزشکی بیمار و علائم بالینی مانند مشکلات حرکتی را بررسی می‌کند. در این مرحله، پزشک ممکن است از بیمار بخواهد تا گردن خود را در جهات مختلف حرکت دهد تا محدودیت‌ها و ناهنجاری‌های حرکتی شناسایی شوند. همچنین، آزمایش‌های تصویربرداری برای تایید تشخیص و بررسی شدت تغییرات انحنای گردن استفاده می‌شود.
رادیوگرافی (X-ray) یکی از روش‌های اولیه تصویربرداری است که برای ارزیابی انحنای ستون فقرات گردنی استفاده می‌شود. این تصویر می‌تواند به پزشک کمک کند تا ببیند آیا انحنا به سمت جلو تغییر کرده است یا خیر. در صورت لزوم، MRI یا CT اسکن می‌تواند برای بررسی دقیق‌تر وضعیت دیسک‌ها، اعصاب و نخاع انجام شود. این روش‌ها به شناسایی مشکلات احتمالی مانند فشار روی اعصاب یا آسیب‌های نخاعی کمک می‌کنند.
در برخی موارد، برای تشخیص دقیق‌تر ممکن است پزشک آزمایش‌های اضافی مانند الکترومایوگرافی (EMG) را توصیه کند. این آزمایش‌ها به اندازه‌گیری فعالیت‌های الکتریکی عضلات و عصب‌ها کمک می‌کنند و می‌توانند مشکلات عصبی ناشی از سرویکال کایفوزیس را شناسایی کنند. این روش‌ها به پزشک امکان می‌دهند تا روش مناسب را بر اساس شدت و نوع ناهنجاری پیشنهاد دهد.
حرکات اصلاحی برای رفع عارضه کایفوز گردنی
استراتژی‌ها و نکات پیشگیری
برای پیشگیری از سرویکال کایفوزیس، رعایت وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن و ایستادن بسیار مهم است. اطمینان از داشتن وضعیت صحیح گردن و شانه‌ها در هنگام کار با کامپیوتر، مطالعه یا استفاده از تلفن همراه، فشار کمتری بر ستون فقرات وارد می‌کند. استفاده از صندلی‌های ارگونومیک و تنظیم ارتفاع میز کار می‌تواند به کاهش فشار بر گردن کمک کند. علاوه بر این، تقویت عضلات گردن و شانه‌ها با تمرینات ویژه می‌تواند از بروز ناهنجاری‌های ساختاری در گردن جلوگیری کند.
همچنین، افرادی که ساعات طولانی در وضعیت نشسته می‌گذرانند باید به‌طور منظم استراحت کنند و بدن خود را حرکت دهند. تغییر وضعیت بدن و انجام حرکات کششی برای گردن، شانه‌ها و کمر می‌تواند از بروز مشکلات مربوط به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات جلوگیری کند. این اقدامات به حفظ سلامت مفاصل و دیسک‌های بین مهره‌ای کمک می‌کنند و از فشارهای اضافی بر گردن جلوگیری می‌کنند. همچنین، مراقبت از وضعیت صحیح خواب و استفاده از بالش‌های مناسب نیز در پیشگیری از بروز این عارضه مؤثر است.
رفع به‌موقع آسیب‌های گردنی و توجه به علائم اولیه هرگونه مشکل در ستون فقرات می‌تواند از پیشرفت سرویکال کایفوزیس جلوگیری کند. مراجعه منظم به پزشک و انجام معاینات دوره‌ای برای ارزیابی وضعیت ستون فقرات می‌تواند نقش مهمی در شناسایی زودهنگام مشکلات و جلوگیری از بروز عوارض شدیدتر ایفا کند. در صورت بروز آسیب‌های جزئی به گردن، رفع سریع و مناسب می‌تواند از تبدیل آن به مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
ناهنجاری کایفوز گردنی در کودکان
ناهنجاری سرویکال کایفوزیس در کودکان کمتر شایع است اما می‌تواند به دلایل مختلفی مانند مشکلات مادرزادی، بیماری‌های التهابی یا آسیب‌های فیزیکی ایجاد شود. در برخی موارد، این عارضه به‌طور تدریجی و باگذشت زمان ایجاد می‌شود و باعث تغییرات غیرطبیعی در انحنای گردن می‌شود. علائم اولیه ممکن است شامل محدودیت حرکت و ضعف عضلانی باشد. تشخیص زودهنگام این مشکل بسیار مهم است تا از بروز عوارض جدی‌تر و تأثیرات بلندمدت بر رشد کودک جلوگیری شود.
در صورت بروز سرویکال کایفوزیس در کودکان، رفع بیماری معمولاً شامل تمرینات خاص برای تقویت عضلات گردن و شانه‌ها است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح انحنای گردن و جلوگیری از پیشرفت ناهنجاری باشد. این روش‌ها به‌ویژه در کودکان مؤثر هستند زیرا سیستم بدن در این سنین قابلیت بهبودی بیشتری دارد.
نکته مهم در پیشگیری این عارضه در کودکان، توجه به وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و فعالیت‌های روزانه است. والدین باید به وضعیت گردن و شانه‌های کودکان در هنگام مطالعه، استفاده از رایانه و تلفن همراه توجه کنند تا از فشار اضافی بر ستون فقرات گردنی جلوگیری شود. همچنین، مراقبت‌های پزشکی منظم و مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند به شناسایی مشکلات زودهنگام کمک کند و از بروز مشکلات پیچیده‌تر پیشگیری کند.
ناهنجاری کایفوز گردنی در بزرگسالان
ناهنجاری سرویکال کایفوزیس در بزرگسالان معمولاً به‌دلیل عواملی مانند آرتروز و دژنراسیون دیسک‌ها ایجاد می‌شود. این تغییرات با گذر زمان در ستون فقرات گردنی رخ می‌دهند و می‌توانند باعث انحنای غیرطبیعی در گردن شوند. در بسیاری از موارد، این وضعیت با ناراحتی مزمن گردن، کاهش دامنه حرکتی و مشکلاتی مانند بی‌حسی یا ضعف در بازوها همراه است. ازآنجاکه این عارضه می‌تواند به عملکرد روزمره فرد آسیب بزند، تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد.
رفع سرویکال کایفوزیس در بزرگسالان بسته به‌شدت عارضه می‌تواند وابسته به مسکن‌ها باشد. هدف اصلی تقویت عضلات گردن و بهبود تحرک است. در برخی موارد، اگر وضعیت شدید باشد و راه‌حل‌های غیر جراحی مؤثر واقع نشوند، جراحی برای اصلاح انحنای گردن و کاهش فشار بر اعصاب نخاعی ضروری خواهد بود. این روش‌ها می‌توانند کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشیده و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کنند.
در شرایطی که روش‌های غیر جراحی مؤثر واقع نشوند یا ناهنجاری به مرحله پیشرفته‌ای رسیده باشد، ممکن است جراحی برای اصلاح انحنای گردن لازم شود. در این موارد، جراحی می‌تواند فشار از روی اعصاب نخاعی بردارد و وضعیت ستون فقرات گردنی را به حالت طبیعی بازگرداند. این روش‌ها معمولاً در مواردی که کایفوزیس به مشکلات جدی‌تری همچون اختلالات عصبی یا عملکردی منجر شده باشد، توصیه می‌شوند.
سخن پایانی
سرویکال کایفوزیس، اگرچه ممکن است به‌طور طبیعی در برخی افراد وجود داشته باشد، می‌تواند با گذر زمان مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. تشخیص به‌موقع این عارضه برای جلوگیری از عوارض بیشتر مانند اختلالات عصبی و محدودیت حرکتی ضروری است. با انجام اقدامات پیشگیرانه مانند اصلاح وضعیت بدن، ورزش‌های تقویتی و مراجعه به پزشک، می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری یا آن را کنترل کرد. مراقبت درست می‌تواند کیفیت زندگی را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشد. در صورت تمایل باقی مقالات در این حوزه را هم مطالعه بفرمایید.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22868-cervical-kyphosis#:~:text=Cervical%20kyphosis%2C%20or%20military%20neck,pain%2C%20neurological%20symptoms%20and%20disability.
تایید شده توسط دکتر علی حوصله
محتوای این مقاله صرفا برای آگاه سازی شما عزیزان است. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید
