آب آوردن زانو یکی از بیماری‌های رایج زانو به شمار می‌رود و در این بیماری مایع لیز و روان‌کننده موجود در مفصل زانو از حالت عادی بیشتر میشود. در نتیجه زانو ورم‌کرده و درد می‌کند. زانوی انسان به دلایل مختلفی دچار آب آوردگی میشود و این بیماری نیز با علائم خاصی خود را بروز میدهد که در ادامه مطلب دلایل بروز این بیماری، علائم آن و همچنین راهکارهای درمانی موجود برای آن بررسی خواهد شد.
تعریف آب آوردن زانو (افیوژن زانو)
افیوژن زانو یا آب آوردن زانو یک نوع بیماری رایج مفصلی است که در آن مایع روان‌کننده و لیز موجود در مفصل زانو بیشتر از حالت عادی میشود. بیماری joint effusion زانو زمانی رخ میدهد که زانو به دلایل مختلفی در معرض آسیب قرار گرفته و دچار التهاب شود مایع روان‌کننده بیشتری در مفصل آن تجمع پیدا می‌کند و در نتیجه، زانو دچار درد و تورم میشود.
کسانی که دچار آب آوردگی زانو میشوند در خم‌کردن زانوی خود به طور کامل نیز به مشکل برخورد می‌کنند و نمی‌توانند؛ مانند سابق زانوهای خود را به‌راحتی باز و یا بسته کنند. زیرا در باز و بسته کردن زانو دردناک میشود.
علائم آب آوردن زانو
مشکلات مختلفی به‌عنوان علت آب آوردن زانو در نظر گرفته میشوند. آب آوردگی زانو بسته به علت بروز این بیماری و همچنین میزان مایع زلاله تجمع یافته در مفصل زانو، با علائم مختلفی به همراه میشود و مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است.
تورم و ورم زانو
یکی از علائم آب آوردگی زانو بزرگ‌تر شدن زانوی آسیب‌دیده نسبت به زانوی دیگر است. زیرا تجمع مایع زلاله در مفصل زانوی آسیب‌دیده منجر به ورم آن میشود. ورم زانو به دلیل این عارضه بیشتر در اطراف قسمت‌های استخوانی زانو به چشم می‌خورد و با مقایسه اندازه هر دو زانو به‌راحتی می‌توان زانوی آسیب‌دیده را که دچار ورم بوده و بزرگ‌تر است تشخیص داد.
درد زانو
یکی از مهم‌ترین علائم آب آوردگی زانو، درد است. تجمع مایع زلاله در مفصل زانو منجر به سنگین‌شدن آن نسبت به زانوی دیگر شده و در نتیجه مفصل زان آسیب‌دیده باید درد و سنگینی بیشتری را تحمل کند. ازاین‌رو بسیاری از بیماران مبتلا به این عارضه زانودرد شدیدی را تجربه می‌کنند.
البته برخی از آنها نیز احساس هیچ‌گونه ناراحتی نمی‌کنند. برای کاهش ورم و درد زانوی ناشی از آب آوردگی و عوارض ناشی از آن می‌توان از کمپرس یخ استفاده کرد. قراردادن زانو در معرض گرما نیز جهت آرام‌کردن ماهیچه‌ها و کاهش درد میتواند مؤثر باشد.
سفتی و محدودیت حرکتی زانو
سفتی زانو از دیگر مواردی است که به‌عنوان علت آب آوردن زانو در نظر گرفته میشود. ایجاد محدودیت حرکتی در زانو و سفتی آن دیگر علائم بارز این بیماری محسوب میشود. به‌عبارت‌دیگر زمانی که مایه زلاله بیش از اندازه در مفصل زانو تجمع پیدا کند، امکان راست و خم‌کردن آن برای بیمار با سختی به همراه خواهد بود و بیمار برای خم و راست کردن زانوی خود مجبور به تحمل درد زیادی میشود.
در مواقعی هم که قصد خم‌کردن زانوی خود را دارد مایع در زیر زانو تجمع پیدا کرده و قابل‌مشاهده خواهد بود. به همین دلیل سفتی زانو و وجود محدودیت در حرکت نیز از دیگر علائم این بیماری محسوب میشود.
قرمزی و گرمی زانو
زمانی که زانو آسیب ببیند، قسمت جلوی طرفین آن دچار کبودی و قرمزی میشود. همچنین زانوی آنها نسبت به دیگر قسمت‌های بدنشان گرم‌تر میشود.
صدادادن زانو
یکی دیگر از علائم آب آوردگی زانو صدادادن زانو مخصوصاً در هنگام راه‌رفتن و بلندشدن است.
ناتوانی در تحمل وزن روی زانو
زانو نقش بسیار مؤثری در تحمل وزن بدن دارد و به‌طورکلی در حالت ایستاده این زانوها هستند که وزن بدن را کنترل می‌کنند؛ بنابراین، زمانی که زانو به دلیل آب آوردگی دچار ورم و درد شود دیگر هم مانند سابق نمی‌تواند وزن بدن را تحمل کند. در نتیجه تحمل وزن بدن برای زانو سخت و با حتی غیرممکن میشود.
علائم آب آوردن زانو
آوردن زانو به دلایل مختلفی رخ میدهد و به طور معمول تمامی عواملی که منجر به آسیب‌دیدن زانو و همچنین تحت‌فشار قرارگرفتن این عضو از بدن میشوند، می‌توانند در آب آوردگی آن نقش داشته باشند. به‌عنوان‌مثال فشار تکراری ناشی از انجام ورزش‌هایی مانند تنیس، فوتبال و دیگر موارد مشابه زانو را در معرض آسیبهای جدی قرار میدهد و به‌عنوان علت آب آوردن زانو در نظر گرفته میشوند.
به‌عبارت‌دیگر هنگام انجام ورزش‌های فوق زانو سریع‌تر و با فشار بیشتری نسبت به حالت عادی حرکت می‌کند و در نتیجه این عضو از بدن در چنین شرایطی بیشتر در معرض عارضه آب آوردگی قرار می‌گیرد. همچنین کسانی که دارای اضافه‌وزن بوده و زانوی آنها به دلیل تحمل وزن زیاد تحت‌فشار قرار می‌گیرد نیز بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. به‌عبارت‌دیگر وزن بالا منجر به افزایش فشار وارد بر زانو و ایجاد سایش بین مفصل زانو میشود و در معرض بیماری‌های مختلفی نظیر آب آوردگی قرار می‌گیرد.
آسیبهای زانو
معمولاً زانو به دلایل مختلفی دچار آسیب میشود و یکی از عوارض ناشی از آسیبهای زانو آب آوردگی است. به‌عنوان‌مثال آرتروز زانو که یکی از آسیبهای زانو محسوب میشود از جمله مهم‌ترین دلایل آب آوردگی زانو به شمار می‌رود. آسیب‌هایی نظیر شکستگی، کشیدگی و پارگی ربات‌ها نیز در بروز این عارضه می‌توانند نقش داشته باشند.
همچنین بیماری‌های التهابی، مفصلی، تحتانی و غیر نیز از جمله مواردی هستند که در بروز بیماری آب آوردگی زانو نقش دارند. شما میتوانید با مراجعه به بنیاد سلامت دکتر حوصله، به‌خوبی از انواع آسیبهای زانو اطلاع پیدا کنید و نسبت به انواع روشهای درمان، آگاهی داشته باشید.
رگ‌به‌رگ شدن، پیچ‌خوردگی و پارگی رباط‌ها
زانو نیز همانند همه قسمت‌های بدن در معرض آسیبهای مختلفی نظیر پارگی ربات‌ها، پیچ‌خوردگی و رگ‌به‌رگ شدن قرار دارد و همه موارد نام‌برده از جمله دلایل بروز این عارضه محسوب میشوند و کسانی که در معرض آسیبهای نام‌برده قرار می‌گیرند، نسبت به دیگر افراد، بیشتر دچار بیماری آب آوردگی میشوند.
پارگی منیسک
پارگی منیسک نیز از جمله مواردی است که می‌توان از آن به‌عنوان دلایل ابتلای افراد مختلف به این بیماری یاد کرد. زیرا این بیماری با تورم و التهاب زانو به همراه است و در نتیجه، یکی از پیامدهای پارگی منیسک افزایش احتمال ابتلا به بیماری آب آوردگی زانو است.
شکستگی غضروف
شکستگی غضروف و همچنین آسیب مفصلی بر اثر ضربه نیز پیامدهای مختلفی را برای سلامت زانوها به همراه دارد که یکی از مهم‌ترین آنها شامل آب آوردگی زانو است.
دررفتگی زانو
یکی دیگر از دلایل بروز این بیماری دررفتگی زانو است. دررفتگی زانو نیز با تورم و درد به همراه بوده و ازاین‌رو میتواند در افزایش مایه زلاله و بروز آب آوردگی زانو نقش مؤثری داشته باشد.
روشهای تشخیص آب آوردن زانو
برای تشخیص آب آوردگی زانو راهکارهای مختلفی وجود دارد که پزشک متخصص میتواند باتوجه‌به آنها علت اصلی این عارضه را شناسایی کرده و درمان مناسب را برای آن تجویز کند. به‌عنوان‌مثال یکی از رایج‌ترین روشهای تشخیصی موجود برای این منظور روش آسپیریشن یا کشیدن مایع مفصل است. در این روش به شیوه‌های مختلف پزشکی مایع داخل مفصل زانو کشیده شده و آن را در معرض آنالیز قرار می‌گیرد. در طی آنالیز مایع دریافتی از طرق مختلفی نظیر کشت باکتری‌ها، شمارش سلول و غیره بیماری را تشخیص میدهد.
دیگر روش موجود برای این منظور تصویربرداری است. در این شیوه جهت بررسی شرایط زانو و تشخیص بیماری، از زانو تصویربرداری میشود. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی دیگر شیوه موجود برای تشخیص این بیماری بوده و با استفاده از این روش می‌توان ناهنجاری‌های موجود در مفصل زانو نظیر پارگی در ربات‌ها، غضروف یا و تاندون‌ها را مشاهده کرد. از طریق آزمایش خون نیز تشخیص این بیماری برای پزشک امکان‌پذیر است.
به‌طورکلی روشهای رایج موجود برای تشخیص آب آوردگی زانو شامل موارد زیر هستند.
- معاینه بدنی و بررسی سوابق پزشکی
- آزمایش خون و بررسی علائم التهابی و عفونتی
- آنژیوگرافی
- سونوگرافی مفصل زانو و عکس رادیولوژی.
نتیجه گیری
آب آوردن زانو یک عارضه شایع است که میتواند به دلایل مختلفی رخ بدهد. باید بدانید که این عارضه میتواند درمانهای گوناگونی داشته باشد. البته دقت داشته باشید که تشخیص روش درمان، حتماً باید تحت‌نظر پزشک متخصص انجام شود تا در نهایت با مشکل خاصی روبهرو نشوید.
سؤالات متداول
۱. آیا کشیدن آب زانو ضرر دارد؟
یکی از مهم‌ترین نکات برای درمان آب آوردگی زانو تشخیص و علت اصلی بروز این مشکل است. همچنین در اکثر موارد با انجام یک سری اقدامات ابتدایی نظیر استراحت، استفاده از داروهای ضددرد و التهاب و کمپرس یخ می‌توان این بیماری را تشخیص داد. یکی دیگر از روشهای درمانی موجود کشیدن آب زانو است و این روش باید توسط پزشک متخصص انجام شود. ازآنجایی‌که کشیدن آب زانو منجر به کاهش فشار و تورم زانو میشود با ضرر و عارضه خاصی به همراه نخواهد بود.
۲. چه کسانی بیشتر در معرض آب آوردگی زانو هستند؟
معمولاً آن دسته از افرادی که در حوزه انجام ورزش‌هایی نظیر تنیس و فوتبال فعالیت می‌کنند و همچنین کسانی که زانوی آنها به دلایل مختلفی نظیر تصادفات و دیگر حوادث در معرض آسیب و ضربه، کشیدگی و پارگی ربات‌های مفصلی، شکستگی استخوان و آسیب بافت‌های نرم زانو قرار می‌گیرد، نسبت به دیگر افراد بیشتر در معرض التهاب و تورم زانو و ابتلا به آب آوردگی زانو قرار دارند.
